Медицина факультеті


Холестериннің, өт қышқылдарының құрылымдық формулаларын жазыңыз. Стероидты гормондар. Холестерин мен өт қышқылдарының маңызы



бет62/62
Дата26.05.2022
өлшемі0,51 Mb.
#35643
түріҚұрамы
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   62
Байланысты:
Медициналық химия

50. Холестериннің, өт қышқылдарының құрылымдық формулаларын жазыңыз. Стероидты гормондар. Холестерин мен өт қышқылдарының маңызы.


Холестерин (холестерол) —— стериндер тобына жататын органикалық зат, химиялық формуласы- C27H46O (10R,13R)-10,13-диметил-17-(6-метилгептан-2-ил)-2,3,4,7,8,9,11,12,14,15,16,17-додекагидро-1H-циклопента[a]фенантрен-3-ол.
Өт қышқылдары — стероидты монокарбон қышқылдары. Өт қышқылдары адам мен жануарлардың бауырында холестериннен пайда болып, өтпен бірге ұлтабарға өтеді. Химиялық құрамы бойынша өт қышқылдары — хола қышқылының С23Н39СООН туындалары, хола қышқылынаң айырмашылығы - гидроксил тобының қосылғаны.
Стероидты гормондар холестериннен алынған және липидтерде еритін молекулалар болып табылады. Стероидты гормондардың мысалына ерлер мен әйелдердің гонадалары және бүйрек үсті бездерінің гормондары (альдостерон, кортизол, андрогендер) шығаратын жыныстық гормондар (андрогендер, эстрогендер және прогестерон) жатады. Стероидты гормондар жасуша мембранасынан өтіп, ядроға еніп, ДНҚ-мен байланысып, ген транскрипциясы мен ақуыз өндірісі арқылы жасушаларға әсер етеді. Стероидты гормондар алдымен мақсатты жасушаның жасушалық мембранасынан өтіп, жасуша ішінде өзгерістер туғызады. Стероидты гормондар, стероидты емес гормондардан айырмашылығы, мұны олар жасай алады, өйткені майлы еритін. Жасуша мембраналары майға ерімейтін молекулалардың жасушаға таралуын болдырмайтын фосфолипидті билайерден тұрады.
Холестериннің маңызы. Қандағы холестериннің қалыпты әдеттегі мөлшері 180—260 миллиграмм (0,18 — 0,26%) болады. Оның көбеюі атеросклероз, ксантоматоз, бауырды май басу, т.б. аурулардың дамуын тездетеді. Холестерин организмдегі өт қышқылының, бүйрек үсті безі гормонының, жыныс гормонының, D3 провитаминінің түзілуіне қатысады, жасуша қабырғасының өткізгіштік қасиетін де реттейді. Холестериннің алмасу процесі бұзылса, холестерин мен оның туындылары қан тамырларының қабырғасына шөгіп (атеросклероз), өтте кристалды холестерин пайда болып, тас байлану процесі жүреді. Холестерин жануарлар майынан алынады.
Өт қышқылдарының маңызы. Адам өтінде өт қышқылдарынан холь қышқылы, аз мөлшерде дезоксихоль, литохоль, хенодезоксихоль қышқылдары болады. Өт қышқылының адам мен жануарлар организмнің майды қорытып сіңірудегі маңызы зор. Олар аш ішекте майды гидролиздейтін липаза ферментін активтендіреді, майларды ұсақ май түйіршіктеріне ыдыратып, эмульсияға айналдырады. Еруі қиын май қышқылдарының кальций тұздарымен байланысып, тез еритін комплекстер түзеді. Ішектегі өт қышқылдарының басым көпшілігі вена қақпасы арқылы бауырға өтеді.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   62




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет