Медициналык, микробиология
Патогещц микробтардыц касиеттер1
жүктеу/скачать 47,48 Mb. Pdf көрінісі
|
Медициналық микробиология
| 7.3. Патогещц микробтардыц касиеттер1
Патогенд1 микробтар - узак мерз1мд1 катал эволюциялык даму барысында сапрофиттерден пайда болган паразиттер. Бул кезде олар ферменттж жуйелерш щ б1ркатарын жогалткан. Ойткеш кептеген заттарды дайын туршде оларга макроорганизм бередг Олар эртурл1 органдарда, тшдерде жэне жасушаларда гетеротроф ты п ар ази ттж коректену ти ш н е беш м делген. Ж а с у ш а ш ш ж п ар ази тт ж п р ш ш ж ету кабшеттингше карай осындай микробтарды уш топка белуге болады: ж асуиш ш ш ж облигатты(нагыз) паразиттер, ж асущ аш ш ж факультатива (салыстырмалы) паразиттер жэне жасушадантысгык облигатгы паразиттер. Облигатты жасугиашшк паразиттер езш щ коректж каж еттш гш тек кана ж асуш аш ш ж п р ш ш ж ету жагдайында канагаттандырады. Эрине, ж асуш аш ш ж ортаныц жасушадан тыс ортадан кептеген физикалык-химиялык касиеттер1 бойынша айырмашылыгы бар екенш, бул орта жасушадан тыс жагдайда тш тен болмайтын органикалык заттарга, АТФ-га бай екенш атап айткан жен. Мундай ортада п р ш ш ж етуге каж етп дайын заттар кеп, акуыз синтездеуип жуйе бар. Жасуша микробтардыц метаболизмдж, энергетикалык, генетикалык жэне акуызсинтездеушшж каж еттш гш камтамасыз етумен катар, оларды ж асуш а мембранасы аркылы е т п е й п н , антиденелердщ , ф агоциттердщ , бактериоф агтарды ц жэне антибиотиктердщ эсершен коргайды. Ж асуш аш ш ж паразиттер жасуша ш ш д е сакталуга жэне есш-енуге жаксы бешмделген. Ж асуш аш ш ж инфекция дамуында нысана-жасуша макрофагтар болып табылады, мундай релд1 жасушалар аткаруы мумкш. Бул макрофагтардыц микробтарды белсещц турде жyтып-ciцipy к аб ш еттш п м ен байланысты, ал микробтар ез кезегшде аякталган фагоцитоздан коргайтын механизмге ие болган. Облигатты ж асу ш аш ш ж паразиттерге вирустар, риккетсиялар, хламидиялар, алапес, безгек, т о к с а п л а з м о з к о зд ы р гы ш та р ы ж атад ы . А тал ган м и к р о о р г а н и зм д е р д щ ес ш -е н у 1 ж а су ш ан ы ц цитоплазмасында да жэне ядросында да аткарылуы мумкш. Жасанды коректж орталарда олар есш-енбейдь Факулътативт'г жасушапитк паразиттер жасуша ш ш д е де жэне жасуш адан гыс жагдайда да п р ш ш ж ете алады. Ие организмшде ж асуш аш ш ж есш -ену олар ушш басымырак болады, эйтсе де олар жасушадан тыс жагдайда да есш -енш кебейе алады. Ойткеш организм жагдайындагы ж асу ш аш ш ж орта 146 о к у л ъ щ инфекциялык процесс дамуы нда н е п з п орын болып табылады. Жасуша1шипк п арази тп к осы ндай кабш еттш к инфекциялык процестщ созылмалы турге айналуында мацызы бар, ойткеш макроорганизмде микробтардыц Tipi калуын ж эне сакталуын жeцiлдeтeдi. Мундай микробтар жасанды корекпк орталарда e c in -оне алады . О ларга туберкулез, тулярем ия, соз, м енингококты инф екция козды ргы ш ты ры , салмонеллалар, шигеллалар жэне баска микробтар жатады. Облигатты жасушадан тыс паразиттер -ж асу ш а imiHe юрмейтш, 6ipaK жасушалар бетше жабысып, жасушааралык куыстармен, таралатын микробтар. Мысалы, мундай микробтарга тырыскак коздыргышы, лептоспиралар, микоплазмалар т.б. микробтар жатады. Жасушадан тыстык паразиттердщ агрессиялык жэне инвазиялык (нейраминидаза, гиалуронидаза т.б.) экзоферменттер ощцру кaбiлeттiлiгi болады. М икробтарды ц ж а с у н ш ш Ы к жэне жасуш адан тыс п р ш и п к етуге осы ндай бйiмдeлyi катал эволюциялык даму барысында макроорганизмнщ иммундык жYЙeciнiц дуалистж калыптасуына жэне оныц жумысына эсер етедг Ол макроорганизмд1 6ipiHini кезекте ж асу и ш ш ш ж паразиттерден коргайтын Т - жуйеден жэне жасуш адан тыс орналаскан микробтар мен олардыц токсиндерш бейтараптайтын антиденелер ещ цруге жауапты В - жуйеден турады. Пaтoгeндi микробтардыц б1ркатар касиеттер1 соныц iшiндe ец алдымен патогендийп болуы керек. Патогендшк (син.: аурутугызушылык) - ол микробтардыц инфекциялык процесс коздырушы потенциалдык кабш еттЫ п, ягни осы микроб уинн табиги жугу жагдайында т ш с п ие организмше ену, онда жүктеу/скачать 47,48 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|