Меңдігүл шындалиева
жүктеу/скачать 0,52 Mb.
|
Шындалиева М.Б. Публ.жанрлары мен пішіндері (копия)
| ( уақыттың дәл белгісі беріледі )
Жүргізуші. Астана уақыты 21 сағат. (дабыл белгісі естіледі.) Жүргізуші. «Күндізгі жаңалықтар» ақпараттық бағдарламасы. Осы бағдарламада: Нұрсұлтан Назарбаев нурыз мерекесімен барша қазақстандықтарды құттықтады. Жапониядағы зілзала қорытындылары шығарылды. Нақты деректер бойынша Жапонияның экономикасының дамуы бірнеше жылға кейін шегерілді. - Ресей және Австрия парламентінің басшылары Косовадағы жағдайды күшпен реттеуге қарсы шықты. Ал енді осы және басқа да жаңалықтар туралы толығырақ. Одан әрі ауыл шаруашылығы министрі Ақылбек Күрішбаевтың баспасөз-конференциясынан репортаж қоса берілумен жаңалықты толық хабарланды, Музыкалық ән берілгеннен кейін – Грузиядан жаңалықтар және алыс шетел жайында ақпараттар таратылды. Бастапқыда жарияланған тақырыптан басқа өздерінің артық қорындағы Ұлыбритания армиясының жаяу әскерге қарсы миналарымен Иордан армиясының отставкадағы ондаған офицерлерін жойғандары туралы хабарлама таратылды. Содан кейін жүргізуші былай дейді: «Бұл жаңалықтардың соңғы хабарламасы. Және де соңында ауа-райы туралы». Ауа-райынан кейін қорытынды сөз: «Сіздер Күндізгі жаңалықтардың» ақпараттық бағдарламасын тыңдадыңыздар». Жүргізушінің аты-жөні. «Астана радиосы». Музыкалық саз. Шамамен «Шалқар» пен «Қазақ радиосының» кейбір шығарылымдарына осындай құрылым тән. «Астана радиосы» радиостанциясының әдеттегі толық ақпараттық шығарылымы дыбыстаулармен басталады. Шығарылымның негізгі тақырыптары музыкамен беріледі. Одан әрі журналист ақпараттық материалдардың мазмұнын айтарлықтай сенсациялық немесе әлеуметтік маңызды жаңалықтар жөнінде түсіндірме беру арқылы жеткізеді. Содан кейін елдегі болып жатқан оқиғалар желісі туралы ақпараттарды кең түрде сараптау жүреді, бұл жерде де айтарлықтай «айшықты оқиғалар» баса беріле отырып, мысалы, Астана қаласында съезд өткізуге ниетті коммунистерге оған Астана әкімінің шұғыл түрдегі жауабы берілуі мүмкін. Музыкалық саздан кейін – тағы бір ішкі ақпараттардың блогы беріліп, содан кейін жүргізуші осы сағатқа дейін келіп түскен негізгі оқиғалар туралы және ауа-райы туралы еске салады. Егерде «Қазақ радиосы» ақпараттық шығарылымы бірінші елдегі болып өткен оқиғалар туралы таныстырып өтіп, содан кейін халықаралық жаңалықтарға көшсе, ал «Астана радиосы» ақпараттық шығарылымында керісінше: басында халықаралық жаңалықтар, содан кейін барып елдегі жаңалықтар легі туралы хабарлайды, оның ішінде бірінші орында адамдардың тағдырына қатысты жаңалықтар хабарланады. «Музыкалық радио» шығарылымында музыкалық сазы басым, негізгі тақырыптар музыкаға байланысты айтылады. Жүргізуші шеберлігі жағынан «Астана радиосының» жүргізушілері серпіндірек, олардың стилінде ресмилік аздау. Осыған байланысты беттеудің типі айтарлықтай қатаң болып көрінбейді. Сондай-ақ керісінше, жеңілдетілген түрі де болады. Верстканың моделі – шығарылымның негізгі тақырыптарын қысқаша жарияламай-ақ, ақпараттық хабарламалар тоқтаусыз келіп жатқан сәтте, нәтижесінде эфирге ақпараттарды жеткізу ырғағы жоғарылайды. Ақпараттық бағдарламаларды беттеу радиожурналистің жоғары кәсіби шеберлігі сол күннің ең маңызды оқиғасын таңдай білуінен көрінеді және радио тыңдармандарға сол уақытқа дейін келіп түскен негізі оқиғалар туралы түсінік қалыптастыруға мүмкіндік беретіндей болуы шарт. Ақпараттық шығарылымның негізгі компоненттері – әрдайым дыбысталған, жаңалықтардың тақырыптары айтылатын кездегі музыка таңдалған, сондай-ақ кей кезде шығарылымның соңына дейін дыбысталады. Осы айтылғандардың барлығы қосылып ақпараттық бағдарламаның эфирлік бейнесін құрайды. Радиохабар тарату тәжірибесіндегі айтарлықтай қалыптасқан және кең тараған түрі радиожурнал болып табылады. Радиожурнал – мерзімдік радио шығарылым, онда әртүрлі жанрдың материалдары біріктірілген: ақпараттық, талдау, әдеби болып келеді. Радиожурналдың түрлері туралы айтқанда оның радио беттері толыққанды дербес туынды болып табылатынын айта кету қажет. Радиожурналистердің бағдарлама әзірлеудегі негізгі ерекшелігі – тақырыптың бірлігі болып табылады. Дәл осындай сипат өнер саласындағы маңызды оқиғаларды жеткізетін «Астана радиосы», «Қазақ радиосы», «Шалқар» радиосындағы музыкалық-саздық журналға тән. Радиожурналдың түрлері «Қазақ радиосының» көп бағдарламасының негізін құрайды. Радиожурналдың пішіні негізінен өзінің нақты бағытымен, тақырыбымен, белгілі бір тыңдаушылар ортасына арналуымен (әлеуметтік-демографиялық, кәсіби, білім беру, өнер, мәдениет т.б. бойынша) радио тыңдаушылардың жүрегіне жол салады. Ол тұрақты белгілерден тұрады: тақырыптың бірлігі, сондай-ақ, белгілі бір тұжырымдама аясында тақырыптың әртүрлілігі, жанр түрлерін пайдалану мен өзіне тән дыбыстық ерекшелігі, приципі, мүмкіндігіне ие болады, Мысалы, әр уақытта берілетін дыбыстық логотип пен аудиспот – радиостанцияның ашық-жарқын есте қалатын әуенімен қысқаша мәтіндік «ұран»; «Қазақ радиосында» күні бойы хабар таратуда бірнеше ұранды сөздер қайталанып отырады. «Астана радиосының» аудиоспоты «Радионы тыңдаңыздар, қалғанын көруге болады» деп хабарлап отырады. Бұл жүргізуші тұлғасын - кәсіби журналисті немесе аталған саладағы журналисті, сонымен қатар, радиожурналдың бейнесін анықтайды. «Қазақ радиосында» радиожурнал түрлері әруақытта арнайы рубрикамен беріліп тұрады. Оның әрдайым ең танымал мінбері болып: «Әдеби оқулар»; «Дәстүр және қазіргі заман» - біздің еліміздегі мерекелер, салт-дәстүр, жөн-жоралғы туралы; «Дәрігердің кеңесі»; «Әдептілік мектебі»; «Шеберлер қаласы» - халықтық қол өнері туралы репортаждар; «Ақын күнделігі» - жаңадан шыққан поэзиялық туындылар туралы; «Біздің құқығымыз» - заңдық кеңес; және тағы басқалар табылады. Апта сайынғы шығатын өнер саласындағы маңызды оқиғаларды беретін «Қазақ радиосының» өнер жайындағы радиожурналдарында бірқатар өзгешеліктер бар. Жүргізуші үнемі шығарылымының басында негізі тақырыптары туралы айтып, содан кейін материалдардың рубрикасы жіберіледі: «Кино жаңалықтары» ақпараттық топтаманы, шетелдік киноға арналған жаңа фильмдерді түсіндіруге арнайды; келесі бөлімде Астана мен Алматыдағы айтарлықтай маңызды көрмелерге тоқталып, ал музыкалық саз елдегі және шетелдегі соңғы музыка саласындағы оқиғаларымен таныстырады; «Кітап әлемі» беттері әртүрлі тақырыптағы жаңа басылымдарға арналады. Жаңалықтар шығарылымынан кейін кезек «Театр альманағына» беріледі. Бұл радиожурнал аясында аптаның қай күн екеніне байланысты кескіндеме мен сәулет өнеріне, балет өнеріне және т.б. арналған киноальманах, радиожурналы шығады. Бұл радиожурналдың негізгі ерекшелігі – ақпараттар легі қысқаша хабарлама, сондай-ақ, толық түсіндірме күйінде беріледі. Бағдарламада қатаң құрылым орын алмайды, оның құрылымы айтарлықтай еркін, әртүрлі жанрларда әртүрлі авторлар мен жүргізушілермен ұсынылады, бір сөзбен айтқанда, оқиғаның құрама бейнесі болып табылады. жүктеу/скачать 0,52 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|