Мәңгілік Ел ортақ шаңырағымыздың ұлттық идеясы, бабаларымыздың
Мәтінде велосипед тебумен алмастыруға ұсынылған әрекет
жүктеу/скачать 3,96 Mb. Pdf көрінісі
|
оқу сауаттылығы
| 6.Мәтінде велосипед тебумен алмастыруға ұсынылған әрекет
A. Сырғанау B. Жарысу C. Тартылу D. Жүгіру E. Секіру 3-мәтін Әйтеке шешендігімен, "қара қылды қақ жарған" әділдігімен бірге жоңғарлармен болған ұрыстарда қол бастаған батыр болған. Әйтеке 1685 жылы Нұрата маңына шабуыл жасаған Қалдан-Бошақтының он мың жасағына Нұрата, Қыз Бибі, Ақтау, Тамды, Кенимех төңірегіндегі алшындар мен қарақалпақтардан және құрамалардан жиналған бес мың қол әскерімен қарсы аттанады. Ізінше жан алып-жан берген соғыс басталады да, бір күнге созылады. Келесі күні Әйтекеге көмекке Самарқаннан, Бұқарадан қалың әскер келе жатыр деген қауесетті естіп, Қалдан-Бошақтың негізгі жасағы қалған Сайрам төңірегіне шегініп кетеді. Сол жылы Сайрам талқандалып, жыл сайын Күлтөбеде өтіп жүрген "Хан кеңесі" болмай қалады. Бұдан кейінгі қазақ жиыны Қарақұмда және Тәуке хан ордасын тіккен Түркістан маңында болғаны тарихтан мәлім. Қазақ сахарасына көз тіккен көрші елдерден қауіптенген Әйтеке би Түркістанда өткен үлкен екі жиында мынадай ұсыныс жасайды: «Ресеймен, Қытаймен не басқа бір елдермен одақ жасаудың ешбір кисыны жоқ. Олардың көксегені терезесі тең одақ емес, қазақтарды қайткенде де бодан елге айналдыру. Қазақ жұрты әлі де іргесі мықты ел бола алады. Өйткені қарамағындағы қарақалпақтар мен кұрамаларды есептемегенде, әлі өз жұртынан сексен мындық қол жинай алады. Шекара аймақтарында әскери соғыс әдістеріне үйретілген жасақтар ұстайық. Шекараға таяу ауылдарды ішкі бетке көшірейік. Мал-мүлікті аямайық. Ресейден, Қытайдан, Хиуадан және Бұқара мен Түріктерден қару-жарақты ептеп сатып алайық. Әскери әдістерге әбден жетілген тұрақты жасақ ұстау үшін керекті қаражатты төрелерден, сұлтандардан, ауқатты адамдардан жинайық... Бүкіл қазақ жасағы бір қолбасшыға бағынсын. Қолбасшы Ресей, Қытай, Түрік не Еуропаның әскери өнері жетік бір елінде оқытылсын. Ол өзі шешен, батыр, көпті көрген көсем, елшілік жұмыстарды жақсы білетін адам болсын. Ол тек "Хан кеңесіне" ғана бағынатын және айрықша адам болуы тиіс», - деген екен. жүктеу/скачать 3,96 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|