Мектепке дейінгі балалардың есі Рахым Мәдина Өскенбай Жаңылай 103-26а Ес

Рахым Мәдина

Өскенбай Жаңылай

103-26а

• Ес туралы жалпы ұғым
• Естің түрлері
• Ұмыту және оның түрлері
• Есті дамыту және тәрбиелеу

Ес процесінің негізі болып табылатын байланыстарды психологияда ассоциация деп атайды

Ойда қалдырылатын не қайта жаңғыртылатын нәрсенің сипатына қарай ес 4-ке бөлінеді

Қозғалыс есі

Образдық ес

Логикалық ес

Эмоциялық ес

Қимыл-қозғалыс есі дегеніміз — ойын, спорт, еңбек, оқу әрекеттеріне байланысты әр түрлі қимыл-қозғалыстар мен әрекеттерді есте қалдырып, оларды қайта жаңғыртып отыру.

Эмоциялық ес бойынша адам басынан кешіргендерін еске түсіргенде бозарады не қызарады. ґйткені, оның басынан өткен әр алуан жағдайлар оған күшті әсер етіп, эмоциялық күйге ұшыратады.

Образдық ес заттар мен құбылыстардың қасиеттерін, нақты бейнесін ойда қалдырып, қайта жаңғыртуда айқын көрініс береді. Естің бұл түрі арқылы табиғат көрінісі, бастан кешкен оқиғалар, дыбыс, иіс, дәм жаңғыртылады. Егер қалыпты дамыған адамдар үшін есту есі мен көру есінің маңызы зор болса, ал соқыр, саңырау адамдарда мұның есесіне сипау, иіс, дәм естері өте жақсы дамып, басқа естердің кемістіктерін толықтырады. Бейнелі ес, әсіресе, көркемөнер кәсібімен шұғылданатын адамдарда жоғары әрі өте нәзік түрде дамыған.

Сөздік-мағыналық (логикалық) ес ұғым, пікір, ой қорытындылары сияқты түрлі пішімдер арқылы із қалдырып отырады. Ойдың қандай формасы болса да тілмен, сөзбен байланысты. Естің бұл түрінің сөздік-мағыналық (логикалық) деп аталуы да сондықтан. Сөздік-мағыналық ес оқушылардың білім жүйесі мен оқу материалдарын есте сақтауында жетекші мәнге ие.

Қандай объектіні болмасын әдейілеп есте қалдыру үшін мынандай шарттарды орындау қажет

• Есте қалдыруда әр кез мақсат қойып отыру
• Есте қалдырудың қоғамдық, тәжірибелік мәні адамның қажетіне де байланысты болады

4.Мағыналы есте қалдыру – нәрсенің мәнін түсіну

5.Шығарманың байланыс жүйелерін елестетуге арналған схема, чертеж, таблицалар сызу

Қайта жаңғырту

Еріксіз

Арнайы