Белсендітасымалтек қандай да бір заттың АТФ гидролизі реакциясымен тасымалының түйінділу есебінен мүмкін болады. АТФ энергиясы тасымалдаушы ақуыздың конформациясын өзгертуге жұмсалады, ол өз кезегінде сол немесе басқа ионның ұқсастығын (байланысу тұрақтысын) өзгертеді.
Белсендітасымалтек қандай да бір заттың АТФ гидролизі реакциясымен тасымалының түйінділу есебінен мүмкін болады. АТФ энергиясы тасымалдаушы ақуыздың конформациясын өзгертуге жұмсалады, ол өз кезегінде сол немесе басқа ионның ұқсастығын (байланысу тұрақтысын) өзгертеді. Жасушада Na+тасымалдаушысының К+-ге қарағанда байланысу тұрақтысы жоғары. Сол себептен жасушада натрий иондары ақуызбен байланысады және жасушаның сыртқы ортасына қарай тасымалданады. Осы заттардың ортадан жасушаға қарай концентрация градиентіне қарсы өтуі тасымалдаушыларға негізделген Na+ белсенді тасымалына тәуелді. Егер осы заттардың орта мен жасуша арасындағы концентрациясының айырымы артатын болса, онда белгілі бір анықталған шегіне жеткенде олардың жасушаға өтімділік жылдамдығы соған сәйкес артпайды.
БЕЛСЕНДІЗАТТАСЫМАЛЫНЫҢТҮРЛЕРІ Белсенді тасымалдау кезінде АТФ ыдырау қуаты пайдаланылса, оны біріншілейбелсендітасымал дейді
концентрация градиенттері қызмет етсе, ол екіншілей–белсендінемес түйінделудеп аталады.
ЕКІНШІРЕТТІБЕЛСЕНДІТАСЫМАЛДЫҢТҮРЛЕРІ
Унипортжағдайында мембранада зарядталған бөлшектердің потенциалдың шамасы аз жағына электр потенциалының градиентінің болуынан бір бағытта тасымалданады.
Симпорт механизмінде зарядталған иондардың бір жаққа тасымалы жүріп отырады. Осыдан тасымал иондардың біреуі концентрация градиентімен, ал екіншінің тасымалы бірінші ион тасымалы туғызған электр потенциалымен жүзеге асады. Зарядталмаған молекулалардың екіншілей – белсенді тасымалының қарастырылған жағдайларының біреуі ішек қабырғаларындағы глюкозаның сіңуі болып табылады. .
Антипорт үрдісінде (алмасу тасымалы немесе тасымалға қарсы) бірдей зарядталған иондардың екі типінің әртүрлі жаққа тасымалы жүзеге асады. Мысалы, нигерицицн антибиотигі протондарды концентрация градиентімен тасымалдайды, бұл электр потенциалының градиентінің артуына әкеледі, ол өз кезегінде калий иондарын қарама қарсы жаққа (электр потенциалының градиенті) тасымалдайды да, содан К+-дың