Заңдылық пен қүқықтмқ тәртіптің арақатынасы

№ 40 кеспіе
100

Қүкықтық жүйе - бұл күкықтың құқықтық идеологиямен және 
сот тәжірибесімен біртұтастықта қарастырылуы. Осы үш элемент: 
заңдар мен баска да мемлекетпен танылған қайнар көздерден 
корініс тапқан жалпыға міндетті нормалар жүйесі ретіндегі қүқық, 
кұқықтық сананың белсенді жағы - кұқықтық идеология жэне сот 
тәжірибесі қүқықтық жүйені қүрайды.
«Құқықтық жүйе» түсінігінің белгілі бір мемлекеттегі құқыққа 
сипаттама берудегі маңызы зор. Бүл жағдайда ұлттық қүқықтық 
жүйе жөнінде сөз болып отыр. Қүкықтық жүйенің күкыкпен катар 
қай элементінің - не сот тәжірибесінің, не құқықтық идеология- 
ның - ерекше рөлге ие болуына сол мемлекеттегі барлык қүкык- 
тық қүбылыстар тәуелді болып келеді. Осы белгі бойынша құкык- 
тык жүйенің келесі жанүяларын (құкықтың қайнар көздерініц 
ортактыгы негізінде бөлінген кұқықтық жүйелердің жиынтыгы) 
бөліп қарастырады:
1. Континенталдық Еуропаның нормативтік-заңнамалық жүйе- 
лер отбасы - бүл романдық-германдық күкық. Бүл құкыктык 
жүйелерде бірінші орынға заң койылған (Италия. Франция, Гер­
мания, Португалия және т.б.).
2. Нормативгік-соттық, ағылшын-саксондык қүкықтық жүйе- 
лер жанүясы - бүл Ұлыбританияның, АҚШ-тың, Канаданың. 
Австралияның және т.б. елдердің прецеденттік қүкьігы. Бүл кұ- 
кықтық жүйелерде басты орынды сот тәжірибесі, заңды прецедент 
иеленген.
3. Діни-дәстүрлі, идеологиялык қүкықтық жүйелер жанұясы -
бүл мүсылман қүқығы (Иран, Ирак, Пәкістан, Судан жэне т.б.) 
және кеңестік кұкық. Бүл қүқықтық жүйелерде ерекше рөлді дін 
мен партиялык идеология иеленеді.

жүктеу/скачать 7,78 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: