Мемлекет типологиясы. Мемлекет нысаны
жүктеу/скачать 53,86 Kb.
|
теория сро 4нед
|
ALIKHAN BOKEIKHAN UNIVERSITY БӨЖ № 1 Тақырып: Мемлекет типологиясы. Мемлекет нысаны. Орындаған: Бекмұхаметов М.Ж Топ: ПД-401 Топырақтың экологиялық функциялары — топырақ түрлерінің тұтас алғанда биосфераның және жекелеген ланшафтардың экологиялық тұрақтылығын қамтамасыз ету қабілеті. Тәрбиелік функция - адамдарды қоғамдағы мәдени және адамгершілік құндылықтарға қатынастыру; - Адамдардың бір-бірін тану; - Әр түрлі әрекет барысында – оқу, өндіріс, ғылыми танымдық және т.б. қызмет көрсету; - Адамдардың қажеттілігін септеу Мемлекеттердің типологиясы - бұл олардың әлеуметтік мәнін толық көрсету үшін қазіргі кездегі немесе бұрын болған барлық мемлекеттік жүйелерді категорияларға (топтарға) бөлу болып табылатын арнайы классификация. Осы анықтамаға сүйене отырып, мемлекеттер типологиясында екі негізгі тәсіл бар: өркениеттік және формациялық. Бұл екі тәсіл де, ең алдымен, кез келген мемлекеттің әлеуметтік-экономикалық жоспарының ең маңызды ерекшеліктеріне негізделген. Бұл қоғамның, мемлекеттің және құқықтық жүйенің дамуына шешуші әсер ететін өндірістік қатынастардың басым түрі екенін түсіну маңызды. Бұл типологияның негізгі критерийі мемлекетте қалыптасқан әлеуметтік-экономикалық формация болып табылады. Мемлекеттің шығыс типі іргелі негізде суармалы егіншілікке ие болды. Құлдық мемлекет жүйесі жоғарғы билеушінің және оның жақын ортасының абсолютті билігіне сүйенді. Мұндай мемлекеттегі негізгі еңбек ресурстары құлдар, сондай-ақ қоғамның ең кедей топтары болды. Феодалдық мемлекеттің негізі жерге жеке меншік құқығы болды. Шын мәнінде, елдегі негізгі билікті тек ірі жер учаскелерінің иелері ғана иеленді. Олар өз үлестерін қажет деп санайтындай етіп иеліктен шығарды. Буржуазиялық мемлекеттік жүйенің орталық сипаттамасы өндіріс әдістерін қолдана отырып, меншік құқығын жүзеге асыру болып табылады. Мемлекеттегі билік бірте-бірте үштік сипатқа ие бола бастады. Жалпы азаматтық құқықтар қалыптаса бастады, бұл елдегі әрбір азаматтың формальды түрде тең мүмкіндіктерінің алғышарты болды. Социалистік типтегі мемлекетте жеке меншік құқығы мүлдем жоқ, өйткені оған практикалық қажеттілік жоқ. Мұндай жүйедегі билік субъектілері формальды түрде елдің барлық азаматтары болып табылады. Алайда, іс жүзінде мұндай жүйені жүзеге асыру мүмкін емес, ол жалпы алғанда утопия болып табылады. Мемлекеттің жоғарыда аталған түрлерін ажырататын формациялық тәсіл жеткілікті түрде негізделген. Дегенмен, оны үнемі сынға алудың себебі классификацияның бір ғана орталық критерийін – елдер экономикасының даму деңгейін қолдану болып табылады. Бұл мемлекеттің барлық қолданыстағы және қолданыстағы нысандары мен түрлерін есепке алудың мүмкін еместігіне әкеледі. Нәтижесінде мемлекеттердің типологиясында өркениеттік фактор пайда болады. Мемлекет нысаны деп мемлекеттік билікті ұйымдастыру мен оның құрылымын айтады. Мұнда маңызды мәселе: мемлекет нысаны теория жүзінде ғана емес, оның практикалық саяси мәніннің жоғары дәрежеге дейін көтерілуі. Мемлекеттегі биліктің қалай ұйымдастырылып, қалай жүзеге асырылып жатқандығынан мемлекеттік басшылықтың нәтижелілігі, басқарудың ұтымдылығы, үкіметтің мәртебелік беделі мен қадірінің дәрежесі және оның тұрақтылығы, елдегі заңдылық пен құқықтық тәртіптің ахуалы, жайы мен күйі көрініп тұрады. Міне, мемлекет нысаны мәселесінің аса маңызды саяси аспектісінің осыларға байланысты болып келетін себебі осы. Мемлекет нысаны, яғни мемлекеттік биліктің құрылымы, оны ұйымдастыру мағынасы жағынан алып қарағанда әртүрлі аспектілер түрінде көрінеді. Біріншіден – бұл мемлекет пен басқарудың жоғарғы органдарын құру және ұйымдастырудың белгіленген тәртібі. Екіншіден – бұл мемлекеттің аумақтық құрылысын жасаудың тәсілі, орталық регионалдық және жергілікті билік пен басқарулардың өзара қатынастарын белгілеудің тәртібі. Үшіншіден – бұл мемлекеттік (саяси) билікті жүзеге асырудың әдістері, амалдары мен жолдары. Сонымен мемлекет нысаны негізгі үш элементтен, атап айтқанда: мемлекетті басқару нысаны, мемлекеттің құрылым нысанынан және мемлекеттік, саяси режим нысанынан синтезделеді (түзіледі). Осы көрсетілген мемлекет нысаны жөніндегі түсінік бірден қалыптаспаған. Ұзақ уақыттар бойы бұл түсінік басқару нысаны мен мемлекеттік құрылым нысанынан тұрады деп есептелініп жүрді де, кейінірек оған саяси режим, саяси өзгермелілік (динамика) те қоса қарастырылатын болды. Басқару нысаны ұғымын пайымдағанда мемлекеттік ең жоғарғы биліктің ұйымдастырылуы түсіндіріледі. Әсіресе, оның ең жоғарғы және орта органдарының ұйымдастырылуы, олардың құрылымы, құзыреттері, құрылуының тәртіптік реті, өкілеттіктерінің мерзімі, халықпен қатынасу түрлері, халықтың оларды қалыптастыру дәрежесі сөз болады. Басқаша айтқанда,басқару нысаны – мемлекеттегі жоғары егемендік биліктің ұйымдастырылуы, оның органдарының өзара және халықпен байланысын сипаттайды. Басқару нысаны мемлекет нысанындағы ең басты жетекші элемент болып табылады. жүктеу/скачать 53,86 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|