Мемлекеттік қоғам қайраткері, Санжар Жапарұлы Асфендияров



Дата26.11.2023
өлшемі3,89 Mb.
#128491
түріӨмірбаяны

Мемлекеттік қоғам қайраткері, Санжар Жапарұлы Асфендияров

Орындаған: Садыққали Қажыбек

Қабылдаған:Лаззат Сейдимбековна

Өмірбаяны

  • Санжар Асфендиаров Сейітжапарұлы (20.10.1889, Ташкент –25.02.1938, Алматы) –
  • Әбілқайыр ханның үлкен ұлы Айшуақ ханның ұрпағынан тараған, көрнекті мемлекет және қоғам қайраткері, дарынды ғалым-тарихшы, профессор, педагог.

Ата-анасы

  • Әкесі Сейітжапар (Жағыпар, Сейітжағыпар) –сұлтан, Әбілқайыр ханның үлкен ұлы Айшуақ ханның ұрпағынан тараған патша әскерінің полковнигі шенінде отставкаға шыққан, жарты ғасырдан астам уақыт Түркістан өлкесінде қызмет еткен қазақ қайраткері болған.
  • Анасы Гүландам Қасымова нақты ол кісі туралы сақталған ақпараттар жоқ, бірақ кейбір гипотезалар бойынша Кенесары Қасымовтың ұрпақтарынан тараған.

Отбасы

  • Әйелі - Рабига Сералиевна Самарқанд Ташкент "Шура Улема" партиясының жетекшісі , С.М. Лапиннің қызы.
  • Шығыстанушы, түркітанушы болған. Ол 1938 жылы қуғын-сүргінге ұшырады, бірнеше жыл Отанын сатқандардың әйелдерінің Ақмола лагерінде болды, 1943 жылы босатылған.
  • Қыздары
  • Әлия.
  • Адалят.

Атқарған қызметі

  • Ташкенттегі реалдық училищені(1907), Петербургтағы әскери- дәрігерлік академияны 1912 жылы бітіріп шығады. Санжар онда әскери министрліктін теңіз ведомствосының стипендиясына оқып, 4 жыл қатардағы әскерде қызмет етуге міндеттелінді.
  • Санжар өз әскери-медициналық қызметін Түркістан генерал-губернаторлығы мен Бұқара әмірлігінің шекарасындағы кіші дәрігер ретінде бастап, 10-шы Түркістан атқыштар полкына бекітіледі. Артынан 9-шы атқыштар полкының аға дәрігері болады, кейіннен Самарқандта және Асхабадта шоғырланған атқыштар поктарында дәрігерлік қызметпен айналысады.

Түркістан АКСР-інің Денсаулық сақтау халкомы,

  • Түркістан АКСР-інің Денсаулық сақтау халкомы,
  • Түркістан Компартиясы ОК-нің хатшысы,
  • 1924–25 жылы Қазақ АКСР-інің Өзбек АКСР-і үкіметі жанындағы өкілеті,
  • 1925–28 жылы Мәскеуде – БОАК-нің Төралқа мүшесі,
  • Өзбек АКСР-і үкіметі жанындағы өкілеті,
  • 1925–28 жылы Мәскеуде – БОАК-нің Төралқа мүшесі
  • МГУ-дің Н. Нариманов атындағы Шығыстану институтының директоры болды.
  • 1928 жылдан бастап ол Қазақстанда еңбек етті:
  • Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті болып қайта құрылған Қазақ мемлекеттік университеттінің алғашқы ректоры (1928 – 31), Қазақ АКСР-і Денсаулық сақтау халкомы, Алматы медецина институтының ұйымдастырушысы және тұңғыш ректоры (1931 – 33) қызметтерін атқарды.
  • Аспандияров осы институтта жалпы химия, биология, физика пәндерімен бірге анатомия, қалыпты физиология, ішкі аурулар, гистология, микробиология, фармакология, биологиялық-химия, гигиена бөлімдерін және хирург кафедралар ашты.

еңбектері

  • "Әлем шатыры" деген повесті , қазақ ұлтының мәдениеті жөнінде мақалалар , «Қазақстан тарихы» (1935 ж.), «Причины возникновения ислама» (Самарканд – Ташкент, 1928 ж.) және 1935-1936 жж. П.А. Кунтемен бірігіп жазған «Прошлое Казахстана в источниках и материалах» екі томдық еңбек, «Национально-освободительное восстание 1916 года в Казахстане» монографиясы (1936 ж.).

Асфендияров университеті

  • Қоғам қайраткеріне арнап 1930жылы КазҰМУ- нің атын Асфендияров университеті деп сол кісінің құрметіне арнап аты беріледі.

Қолданылған әдебиеттер

  • https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%B3%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0
  • https://kaznmu.edu.kz/


Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет