1-ші басқарудағы әртүрлі мектептер тұрғысынан көзқарас. Бұл көзқарас басқару әртүрлі 4 көзқарастан қарастырылуымен сипатталады.
2-ші үрдістік көзқарас
3-ші ситуациялық көзқарас
4-ші жүйелік көзқарас.
Басқарушылық мектебінің дамуы
20 ғ. 1-ші жартысында басқарушылық ойының әртүрлі мектебінің дамуы орын алады. Хронологиялық түрде оларды мынадай тәртіппен айтады.
ғылыми басқару мектебі;
классикалық мектеп;
адалдық қатынастар және мінез-құлық ғылымының мектебі;
басқару ғылымының мектебі.
Басқарудың негізгі мектептері
Ғылыми басқару мектебі (1885-1920 жж.)
Ғылыми басқару мектебі (1885-1920 жж.) негізін қалаушылар Фредрик Тейлор, Френк және Милли Пельберг Генрий Ганк құрушыларының ойынша өлшеуді, талдауды, логиканы пайдаланып қол еңбегін көптеген операцияларын олардың неғұрлым тиімді орындалуын қол жеткізе отырып жетілдіруге болады.
Фредрик Тейлор мектебінің дамуына үлкен үлес қосты. Оның мақсаты еңбекті және басқаруды дұрыс ұйымдастыру принциптерін қалыптастыруда болады. Негізгі назарды ол физикалық еңбекті ғылыми ұйымдастырып принциптерінің қалыптасуына бөлді. Оның ойынша кәсіпорында өзінің жеке тәжірибесі негізінде еш нәрсе істелмеуі керек.
Тейлордың қағидасы:
қызметкерлерді ғылыми түрде сұрыптау(физикалық интеллектуалды дамыған адамдарды);
жалақы, еңбекақы төлеуде жұмысшыларды ынталандыру үшін әділетті жалақы төлеу.
Басқарудың ғылыми ретінде дамуына қосқан үлестері
Ғылыми басқару мектебі:
міндетті орындаудың таңдалу әдістерін анықтағанда ғылыми таңдауды пайдалану.
мақсатқа қол жеткізу үшін ең қолайлы қызметкерлерді таңдау, оларды баулап отыруды қамтамасыз ету.
қызметкерлерді өз міндеттерін тиімді орындауға қажетті ресурстармен қамтамасыз ету.
Еңбек өнімділігін арттыруға материалдық ынталандыруды ұдайы және дұрыс қолдану.
Басқарудың негізгі мектептері
Басқалардың классикалық және әкімшілік мектебі 1920-1950 жж.
Бұл мектептің негізін көңіл бөлгені — әкімшілік басқаруды дамыту. Яғни басқарудың әмбебап принциптерін дамыту. Бұл мектептің негізгі өкілі А.Фаелдің 14 қағидасы бар:
-еңбек бөлінісі;
- өкілеттілік және жауапкершілік;
- тәртіп;
- дара басшылық;
- бір ғана бағытқа бағытталуы;
- жеке мүдделердің жалпы мүдделерге бағыныштылығы;
- персоналдарды марапаттау;
- орталықтандыру;
- әділеттілік;
- персоналдарға жұмыс орнының тұрақтылығы;
- сколярлық цепь;
- инициатива;
- корпоративті рух;
- порядок.