Метеорологиялық-климатологиялық энциклопедия

АТМОСФЕРАНЫҢ ЖЕРГЕ ЖАҚЫН ҚАБАТЫНЫҢ АУА

жүктеу/скачать 4,63 Mb.

Pdf көрінісі

бет	19/206
Дата	16.01.2023
өлшемі	4,63 Mb.
	#61433

1 ... 15 16 17 18 19 20 21 22 ... 206

АТМОСФЕРАНЫҢ ВЕРТИКАЛЬДІ

АТМОСФЕРАНЫҢ ЖЕРГЕ ЖАҚЫН ҚАБАТЫНЫҢ АУА
ҚҦРАМЫ - атмосфера ауа деп аталатын газдар қоспасынан тұрады.
Сонымен катар ауада сұйық және қатты бӛлшектер де бар. Ауаның
физикалық
күйі
оның
тығыздығымен,
қысымымен,
температурасымен және т.б. сипатталады.Атмосфсраның жерге
жақын қабатында ауа ылғалды болып кслсді, яғни оның қүрұмында
басқа газдармен қатар газ күйіндсгі су (су буы) да болады.
Атмосфсраның физикалык күйінс байланысты су буы сұйық және
қатты күйгс кӛше алады. Сондықтан метеорологияда алдымен
құрғак ауа және су буы жеке түрде, ал содан кейін ылғалды ауа
қарастырылады. Қатты және сұйық бӛлшектерден тазартылған
құрғақ ауаның құрамы барлық жер шарында бірдей және шамамен
25 км биіктікке дсйін тұрақты болады. Құрғақ ауа (кӛлем бойынша)
азоттан - 78.08%, оттегіден - 20,95 %, аргоннан - 0.93 %, кӛмір
қышқыл
газынан
-
0.03%
және
басқа
да
газдардан - 0.01 % тұрады. Басқа газдар: неон Ne гелий He. метан
СH
4
,
криптон
Кг,
сутегі
H
2
,
азоттың шала тотығы N
2
О, ксенон Хe. озон O
3
, азот қостотығы
NO
2
,
күкірт
қостотығы
SO
2
,
аммиак
NН
3
, улы газ СО. йод I
2,
радон Rn және т.б. Қазіргі кезеңде
атмосфераға антропогендік түрде басқа газдар да бӛлініп жатыр,

мысалы кейбір хлорфторкӛмірсутегі газдары, оның ішіндс фреон.
Ол газдар атмосферадағы озонның мӛлшерін азайтуда. Фреон ауа
ағынымен жоғарғы қабаттарға барғанда ультракүлгін радиацияның
әсерінен ыдырайды да. Нәтижесінде озонды күшті ыдыратушы хлор
мен хлорлық қосындылар пайдаболады.
АТМОСФЕРАНЫҢ
ВЕРТИКАЛЬДІ

жүктеу/скачать 4,63 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 15 16 17 18 19 20 21 22 ... 206