Методические рекомендации по формированию инклюзивной культуры в организациях образования нұр-Сұлтан 2019
жүктеу/скачать 2,62 Mb. Pdf көрінісі
|
| Осы жобаны іске асыру нәтижелері:
үйде білім алушыларды қолдау, үздіксіз білім беру мен қарым-қатынас жасауды жолға қою; ҚОТ мүмкіндіктерін пайдалана отырып, мұғалімдердің бірлескен оқыту мен қосымша қарым-қатынас жасау мүмкіндігіне көзқарастарын өзгерту, олардың жаңа кәсіби іскерліктерін меңгеруі; барлық білім беру процесіне қатысушылардың инклюзивті білім беру идеясын қабылдауы және оларда инклюзивтік мәдениетті қалыптастыру. Білім беру ұйымдарында ерекше білім беру қажеттілігі бар оқушылар ата- аналарының инклюзивтік мәдениетін қалыптастыру. Ата-аналар ‒ ерекше білім беру қажеттіліктері бар балаларға психологиялық-педагогикалық көмек көрсету процесінің негізгі қатысушылары. Отбасы жағдайының әл-ауқаты, баланың дене және адамгершілік дамуына ата-аналардың барабар қатысуы ерекше білім беру қажеттілігі бар баланың дамуын алдын ала анықтайды. Жалпы білім беретін ұйымдардың жұмыс тәжірибесіне әрбір балаға дамыту, тәрбиелеу, толыққанды білім алу үшін барабар жағдайларды уақтылы қамтамасыз етуге бағытталған кешенді шараларды енгізуді көздейтін, «Білім туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес білім беру жүйесінің өзгеруіне байланысты, инклюзивті білім беру мүмкіндігі ерекше білім беру қажеттілігі бар балаларды сәтті әлеуметтендірудің, олардың қоғам өміріне толыққанды қатысуын қамтамасыз етудің, кәсіби және әлеуметтік қызметтің әртүрлі түрлерінде тиімді өзін-өзі жүзеге асырудың негізгі шарттарының бірі болады. Осыдан ерекше білім беру қажеттілігі бар балаларды тәрбиелеп отырған ата-аналарда инклюзивтік мәдениетті қалыптастыру мәселесі ерекше маңызға ие. Осылайша, ерекше білім беру қажеттілігі бар баланы тәрбиелеп отырған ата-аналарда инклюзивтік мәдениетті қалыптастыру проблемасы бүгінгі таңда білім беру ұйымдарында өзекті болып отыр. Ерекше білім беру қажеттілігі бар оқушылар ата-аналарының инклюзивтік мәдениетінің қалыптасуын бағалауды есепке алу оның білім беру ұйымында артуына ықпал ететін болады. Ерекше білім беру қажеттілігі бар бала үшін аурудың психикалық денсаулығына теріс әсерін түзету үшін оның ата-анасы, жақын маңдағы ортасы үлкен рөл атқарады. Ата-аналар да ерекше білім беру қажеттіліктері бар баланың дамуын барынша ынталандыра алатын социумды ұйымдастырудың қажеттілігін түсінуі тиіс. Отбасы жағдайының әл-ауқаты, баланың дене және адамгершілік дамуына ата-аналардың барабар қатысуы ерекше білім беру қажеттілігі бар баланың дамуын алдын ала анықтайды. 104 Ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалардың ата-аналарының көбі үшін ерекше ренжігіштік және өзін қоғамнан алшақтатқандай сезіну тән болады. Өкінішке орай, айналадағы адамдар ерекше білім алу қажеттілігі бар балалардың өздеріне ғана емес, олардың туыстарына да төзімді емес. Көп жағдайда ата-аналар диагнозды үзілді-кесілді жоққа шығарады, балаға қойылатын талаптарды арттырады, нәтижесінде нәтиже ата-аналардың үміттеріне сәйкес келмейді, жанжалдар туындайды. Ерекше білім беру қажеттілігі бар баланы тәрбиелеп отырған отбасыларда жанжалдар туындайды, ерлі-зайыптылар, туыстар арасындағы қарым- қатынастар күрделенеді, бұл балаға әсер етеді. Қазіргі уақытта әлемде ерекше білім беру қажеттілігі бар балалар саны көп және олардың саны үнемі артып келеді. Тек отбасы жағдайында ғана баламен үйлесімді қарым-қатынас жасау кезінде балаға тиімді көмек көрсетілуі мүмкін. Ерекше білім беру қажеттілігі бар баланың ата-анасы көптеген проблемаларға тап болады. Олардың кейбіреулерін атап көрсетеміз (1-сурет). 1- сурет. Денсаулығының мүмкіндіктері шектеулі балалары бар отбасылардың проблемалары Отандық және шетелдік авторлардың зерттеу нәтижелеріне сәйкес, ерекше білім беру қажеттілігі бар балалары бар отбасыларда орын алған сапалы өзгерістер әртүрлі деңгейде байқалады: психологиялық, әлеуметтік, соматикалық. |