Мүгедектігі бар балалардың жағдайына талдау: Қазақстан республикасында инклюзивті қоғамды дамыту балалар үшін бірігейік
жүктеу/скачать 3,63 Mb. Pdf көрінісі
|
| 3.2.2. Оқу бағдарламасын әзірлеу
және мамандандырылған қызметкер Оқу бағдарламасын әзірлеу жалпыға бірдей білім беретін және инклюзивті мектептердің мүгедектігі бар балалардың бірегей қажеттіліктеріне сай келмеуі мүмкін тағы бір саласы болып табылады. Мүгедектігі бар балалардың ата-аналары жалпыға бірдей білім беретін мектептердегі оқыту қарқыны көптеген мүгедектігі бар балалар үшін өте жылдам болып табылатынын ескертуде. «Мұндай балаларға оқу бағдарламасын біршама жеңілдету қажет. Егер олар дүкенде сағыз сұрауға қиналатын болса, олардың өлең немесе көбейту кестесін жаттай алаты- нына күмәнданамыз». (5-ата-ана; ФГ8). «Егер бұл бала мектептің оқу бағдарламасына сәйкеспейтін болса, мұғалім оған арнайы кеңес бермейді, ол 25 баладан тұратын жал- пы сыныпқа ортақ тапсырма береді және бұл балаға тіпті 5 минут уақытын да бөлмейді». (6-ата-ана; ФГ8). Мүгедектігі бар баланың білім алуын шектейтін фактор дәрежесінде сынып көлемі туралы мәселе қайта көтерілді. Сынып көлемінің қиындық туғызатынын мұғалімдердің өзі де мой- ындады. Көптеген адамдар мамандандырылған мектепке емес, мамандандырылған сыныпқа көшуді ұсынады. Бірнеше мұғалім нақты мысал келтіреді: «Егер әдеттегі сыныпта орыс тілі сабағына аптасына 5 сағат бөлінетін болса, онда мүгедектігі бар балаларға 1 немесе 1,5 сағат жеткілікті болар еді». (8-мұғалім; ФГ9) «Бұл - жеке жұмыс. Біз беретін білім, тіпті жеңілдетілген бағдарлама негізінде беретін білім қалыпты оқу бағдарламасына сәйкеседі». (12-мұғалім; ФГ9) «Бір жерде байыз таба алмайтын немесе тез шаршайтын балалар бар. Біздің сабағымыз 45 минутқа созылады, ал мүгедектігі бар балаларға – 35 минут. Бастауыш мектепте сабақтың ұзақтығы - 35 минут, ал ересек сыныптарда біздің мұғалімдер үйде 35 ми- нут бойы сабақ өтеді, ал мектепте сабақ 45 минутқа созылады... Мұның барлығы баланың диагнозына байланысты». (11-мұғалім; ФГ9) Мұғалімдер «жеңілдетілген бағдарламаны» пайдалану мәселесін, яғни мүгедектігі бар балалардың өздерінің ұлттық стандартты меңгеруін қамтамасыз ету құралы дәрежесіндегі мүгедектігі бар балаларға бейімделген стандартталған оқу бағдарламасын пайдала- ну мәселесін талқылады. Осыған қарамастан, мұндай тәсілдің қолайлылығы нақты мүгедектік түрі мен ауырлығына байланысты бола- ды. Мүгедектігі бар балаларға арналған оқу орталығының директоры сыныптар балалардың оқу мақсаттарына сәйкес топта болуын қамтамасыз ететін баланың жасына қарай емес, мүгедектіктің ауырлығына байланысты құрылатынын атап көрсетті. Екінші респондент, кешенді оңалту орталығының негізін қалаушы және директоры мүгедектіктің ауырлығына қатысты оқу бағдарламасын бейімдеудің өзі жеткіліксіз деген пікір айтты. Әр бала үшін жеке жұмыс жоспарын әзірлеу қажет: «Баланың жеке қажеттіліктерін ескере отырып, әркім белгіленген орында жұмыс істеуі керек [жергілікті ерекше жағдайда]. Қиындығы бірдей екі бала болмайды. Олардың бәрі әртүрлі, тіпті диагнозы бірдей болса да, балалар әртүрлі жағдайда өмір сүреді ... Біз әр балаға арнап жеке жо- спар әзірлеуіміз керек... өкінішке қарай, мемлекеттік мекемелер осы мәселеге тиісті көңіл бөлмейді... Біз үшін Қазақстан Республикасы азаматының төлқұжаты 59 |