#90.Этноцентризмге тəн белгі  * шовинизм

#96.Медицина əлеуметтануының зерттеу пəні … 
* +халықтың денсаулық жағдайы 
#97. Практикалық пайдаға бағытталған медицина əлеуметтану қалай аталады? 
* қолданбалы 
#98.Əлеуметтанулық зерттеудің əдіснамалық жəне əдістемелік-техникалық негіздемесі-бұл
* +бағдарламалар 
#99.Кез-келген фактіні түсіндіруге арналған ғылыми болжам 
* гипотеза 
#100. Сұхбат жəне анкетаға жатады
* сауалнама 
1.Саяси ғылымның негізін қалаушы 
* + Аристотель 
#2Саяси жүйенің орталық институты 
* + мемлекет 
#3Аристотельдің пікірінше, мемлекетті басқарудың үш дұрыс емес формасы бар: 
* + тирания, олигархия, демократия 
#4Аристотельдің пікірінше, мемлекетті басқарудың үш дұрыс формасы бар: 
* + монархия, ақсүйектер, саясат 
#5Консерватизм-бұл: 
* + қоғамдық өмірдің дəстүрлі негіздерін сақтау 

#6Позитивті бағалау, халықтың билікті қабылдауы, оның басқару құқығын мойындауы жəне бағынуға 
келісуі-бұл ... билік (қабылданбаған сөзді енгізіңіз): 
* + заңдылық 
#7Мемлекеттің үстем жағдайын алатын саяси жүйенің түрі: 
* + тоталитаризм 
#8Мемлекетті басқарудың тең құқықтарын пайдаланатын барлық азаматтар билік ететін мемлекетті 
ұйымдастыру нысаны: 
* + демократия 
#9Жеке тұлғаны биліктің бастапқы көзі ретінде тану, жеке құқықтардың мемлекет құқықтарынан басымдығы 
... демократияға тəн қасиет (қабылданбаған сөзді енгізіңіз): 
* + плюралистік 
#10Мемлекеттік билікті ұйымдастыру жəне жүзеге асыру тəсілі: 
* + мемлекеттік басқару нысаны 
#11Президент бір мезгілде мемлекет басшысы жəне атқарушы биліктің басшысы болып табылатын басқару 
нысаны: 
* + президенттік республика 
#12Үкіметтің Президент пен Парламент алдындағы екі жақты жауапкершілігі айрықша белгі болып 
табылатын басқару нысаны: 
* + аралас республика 
#13Өз мемлекеттілігі жоқ əкімшілік-аумақтық бірліктерден тұратын біртұтас, қарапайым мемлекет: 
* + унитарлық мемлекет 
#14Белгілі бір саяси дербестікке ие мемлекеттік құрылымдардан тұратын күрделі, одақтас мемлекет: 
* + федерация 
#15Нақты бірлескен мақсаттарды жүзеге асыру үшін заңды жəне саяси дербес мемлекеттер одағы: 
* + конфедерация 
#16Саяси əлеуметтену 
* + тұлғаның саяси белсенділігі 
#17Саяси мəдениет ретінде анықталады 
* +қоғамдық-саяси өмірге саяси қатысу 
#18Саяси мінез-құлық – бұл 
* + белгілі бір міндеттерді іске асыру мақсатында субъектінің іс-қимыл жиынтығы 
#19Халықаралық қатынастарды зерттеудің құрылымдық-функционалдық тəсілі 
* + жүйелік 
#20 «Өркениеттер қақтығысы» кітабының авторы 
*+С. Хантингтон 
#21Əлемдік саясаттағы мемлекеттің басты мүдделері 
* + мемлекеттік-ұлттық 
#22Ұлттық қауіпсіздік-бұл 
* + мемлекеттің тұтастығы 
#23Жанжалдың ушығуы-бұл 
* + жанжалдың өсуі 
#24Қайта өрлеу дəуірінің қоғамдық-саяси ойының бағыты 
* + гуманизм 

#25Белгілі саяси тезистің авторы: "Мақсат амалдарды ақтайды" : 
* + Н. Макиавелли 
#26Саяси биліктің демократиялық қағидатының негізі 
* + заңдылық 
#27Республика түрлерінің бірі 
* + президенттік 
#28Мемлекет халықтың саналы жəне ерікті келісімі ретінде қарастырылатын теория 
* + шарттық 
#29Охлократия....билігін білдіреді 
* + топтың 
#30Олигархия.....билігін білдіреді 
* + байлардың 
#31Құдайдың қолөнері ретінде мемлекеттің пайда болуы туралы түсінік 
* + теократиялық 
#32 Заң шығарушы жəне атқарушы билік билеушінің қолында шоғырланған басқару нысаны 
* + абсолютті монархия 
#33Идеясы ұлттардың теңдігі танылмайды 
* + ұлтшылдық 
#34"Кіру" - "шығу" принципі бойынша саяси жүйе теориясының авторы 
*+Д. Истон 
#35Сайлаушылардың дауыс беруден жалтаруы қалай аталады 
* + абсентеизм 
#36Сайлау жүйесінің түрі 
* + пропорционалды 
#37Саяси партиялардың түрлері 
* + массалық 
#38Сайлаушыны анықтайтын термин 
* + электорат 
#39Партияның мажоритарлық жүйесінде: 
* + бір жағы басым 
#40Либерализмдегі бостандықты түсіну 
* + жеке бостандық 
#41Плюрализм саяси режимге тəн 
* + демократия 
#42 
*! Бұл басқару формасында президент атқарушы биліктің басшысы 
* + президенттік республика 
#43Басқарудың бұл түрінде мемлекеттегі билік парламенттік сенім дауысына толық тəуелді. 
* + президенттік республика 
#44"Тоталитарлық" термині кіммен енгізілді 
* + Б. Муссолини 
#45Өмірдің барлық салаларын монополиялау жүріп жатыр. 
* + саяси режимнің тоталитарлық түрінде 

#46Ол көшбасшылықтың үш түрін анықтады: дəстүрлі, харизматикалық жəне ұтымды-заңды. 
*+М. Вебер 
#47Саяси көшбасшы деп аталады. 
* + басқару мəртебесі мен билік лауазымына ие адам 
#48Саяси көшбасшылық тетігінің құқықтық негізі 
* + саяси партияның жарғысы 
#49Билік ресурстары 
* + қолданылуы билік субъектісіне объектіге əсер ету мүмкіндігін қамтамасыз ететін құралдар мен əдістердің 
жиынтығы 
#50Мемлекет мемлекеттің пайда болу тұжырымдамасына сəйкес үлкен отбасы ретінде түсіндіріледі 
* + патриархалдық 
#51Мемлекеттер өз тəуелсіздігін толығымен сақтайтын мемлекеттік құрылымның формасы өзінің жеке 
билігі мен Конституциясына ие, ал Біріккен үкіметтер бірлескен əрекеттерді үйлестіру үшін ғана бар. 
* + конфедерация 
#52Сайлау учаскелеріне келгендердің жартысынан азы қолдаса да, оның қарсыластарының əрқайсысына 
қарағанда көп дауыс жинаған кандидатқа жеңіс беріледі. Бұл тəн: 
* + салыстырмалы көпшілік мажоритарлық жүйе үшін 
#53Партиялық тізімдер бойынша дауыс беру жəне партиялар арасында мандаттарды бөлу берілген дауыстар 
санына қатаң пропорционалды. Бұл тəн: 
* + пропорционалды өкілдік жүйесі үшін 
#54Төмендегі элементтердің қайсысы қоғамның саяси жүйесіне қатысты емес? 
* + саяси мəдениет 
#55Халықаралық қатынастар - бұл... 
* + мемлекеттер, мемлекеттер одақтары, халықаралық ұйымдар арасындағы экономикалық,саяси, əскери 
жəне басқа да қатынастар 
#56Д. Локктың пікірінше, адамдардың табиғи құқықтары туындайды ... 
* + адамдар туылған сəттен бастап 
#57.Саясат-бұл … 
* +қоғамның жалпы ұйымдастырушылық бастауы 
#58Родоначальник идеология либерализма 
* + Д. Локк 
#59Биліктің үш тармаққа бөлінуінің себебі 
* + биліктің бір қолға шоғырлануына жол бермеу 
#60Биліктің қайнар-көзі болып табылады 
* + күш 
#61Партияларды зерттейтін ғылым 
* + саясаттану 
#62.Саясаттану-бұл ғылым 
* + саяси саланың даму заңдылықтары 
#63. Мемлекеттік биліктің ерекшелігі 
* + салық алу құқығы 
#64. Абсолюттік монархияның ерекшелігі 
* + атқарушы жəне ішінара заң шығарушы биліктің басшысы 

#65.Саяси биліктің белгісі 
* + арнайы басқару аппаратының болуы 
#66. Саяси билік объектісі 
* + қоғам жəне жеке тұлға 
#67. Мемлекеттің шығу тегін түсіндіретін тұжырымдама Халықаралық келісім мен субъектілер деп аталады 
* + шарттық 
#68.Жоғарғы мемлекеттік билік жеке дара мемлекет басшысының қолына шоғырланған бағыттау нысаны 
* + монархия 
#69.Партиялық жүйені зерттейтін ғылым 
* + партогенез 
#70.Екі жақты жүйе бар ел 
* + АҚШ 
#71."Партия" терминінің этимологиялық мағынасы» 
* + бөлігі 
#72.Партия-бұл 
* + билік үшін күресетін саяси қоғамдық ұйым 
#73.Жаппай саяси партиялар пайда болады 
* + жалпыға бірдей сайлау құқығын енгізумен 
#74.Партияның негізгі функциясы 
* + билік үшін күрес, оны пайдалану 
#75. Биліктің демократиялық құралы 
* + сендіру 
#76.Жеке байланыстар арқылы қалыптасатын көшбасшылық түрі 
* + бейресми 
#77. Күш қолдану қаупіне негізделген көшбасшылық түрі 
* + авторитарлық 
#78. Саяси режим-бұл 
* + билікті жүзеге асыру құралдары мен əдістерінің жиынтығы 
#79. Демократияның басты белгісі 
* + биліктің өкілді органдарының болуы 
#80.Демократия пайда болады жəне сақталады 
* + қоғамда толеранттылықтың болуы 
#81.Саяси процесс – бұл 
* + саяси құбылыстардың даму барысы 
#82.Саяси мəдениет-бұл 
* + саяси білімнің, құндылық бағдарларының жиынтығы 
#83.Адамның бостандығы мен қадір-қасиеті туралы саяси ілім 
* + либерализм 
#84. Неолиберализмнің тəн белгісі 
* + либерализмнің экономикалық ерекшеліктерін консерватизммен ұштастыру 
#85.Саяси мəдениетті анықтайды. 

* +қоғамдық-саяси өмірге саяси қатысу 
#86.Саяси мінез-құлық – бұл 
* + белгілі бір міндеттерді іске асыру мақсатында нысан əрекеттерінің жиынтығы 
#87.Жанжалды шешу бойынша өзара басқаға беру негізіндегі келісім 
* + консенсус 
#88.Жанжалды шешудің маңызды көпшілігінің келісімі 
* + ымыраға келу 
#89.Саяси қақтығыс тараптары 
* + мемлекет жəне қоғам 
#90.Саяси қақтығыстың шарықтау кезеңі 
* + Тараптардың бірінің күш қолдануға көшуі 
#91.Көшбасшы өз пікірін енгізе отырып, топтың пікірін тыңдамайтын көшбасшылық стилі деп аталады 
* + авторитарлық 
#92.Көшбасшылық стилі, онда көшбасшы топтың пікіріне назар аударады, ал кейбір өкілеттіктер топтың 
басқа мүшелеріне беріледі 
* + демократиялық 
#93. Ерекше, ерекше қасиеттерге ие жəне басқаларға тиімді əсер ете алатын көшбасшы деп аталады 
* + харизматикалық 
#94.Коммунистік идеология принципі: 
*+ қоғамдық меншік; 
#95.Өз шешімдерін жүзеге асыру ісінде заңды зорлық-зомбылыққа құқығы бар 
*+ мемлекет 
#96.ҚР қолданыстағы Конституциясы қабылданды 
* +1995 ж. 
#97. Басқарма нысаны бойынша Қазақстан Республикасы 
* + президенттік республика 
#98.Саясаттану с древнегреческого тілі ретінде аударылады 
* + мемлекет туралы ілім 
#99. Егер билік Конституция негізінде орнатылса, онда мұндай билік 
* + заңды-заңды 
#100.Ғылыми білімнің көмегімен жүзеге асырылатын билік 
* + рухани билік 

#1. Мəдениеттану өзіндік пəн ретінде қай ғасырда пайда болды: 
*+ХІХ ғасырдың соңғы үшінші ширегінде. 
#2. Мəдениет терминінің бастапқы мағынасы нені білдіреді:
*+Білім беруді 
#3. Мəдениеттану білімнің қай саласына жатады: 
*+Гуманитарлық ғылымға 
#4. Мыналардың қайсысы мəдениет ұғымына жатпайды: 
*+Жұлдызды аспан 
#5. Философиялық кең мəнде мəдениет дегеніміз не: 
*+Адамдандырылған əлем 
#6. Мəдениеттанудың теориялық базасын не құрайды: 
*+Мəдениет философиясы 
#7. Адамгершілік, құқық, нормалық жүйелерге сүйенетін мəдениеттің функциясын қалай атайды:
*+Реттеушілік 
#8. Ғылым – бұл: 
*+Мəдениет феномені
#9. Антикалық дəуірде тəрбиелеуді қандай терминмен белгілеген: 
*+Пайдейя 
#10. «Мəдениеттану» терминін ғылымға енгізген кім: 

*+Л. Уайт. 
#11. Салт-дəстүр дегеніміз: 
* +Ұрпақтан ұрпаққа берілетін құнды рəсімдер 
#12. Мəдениеттің ең тұрақты жақтарына қайсысы жатады: 
*+Дəстүр 
#13. Адамның қолдарымен жасалған физикалық объектілер мəдениеттің қай өрісіне жатады: 
*+Материалдық 
#14. Адамдар өмірінің бақытсыздығы неге байланысты? 
*+ көргенсіздік 
#15. Рухани мəдениетке қайсысы жатпайды: 
*+Технология 
#16. Рухани өндіріс өрісі жəне оның нəтижелері қандай мəдениетке жатады: 
*+Рухани 
#17. Əлеуметтік жəне мəдени құндылықтарды ұрпақтан-ұрпаққа жалғастыру қалай аталады: 
* +Сабақтастық 
#18. Матетариалдық мəдениет, ол: 
* +тұрғын үй, тұрмыстық заттар 
#19. Мəдениеттің белгілі бір жалпылық, негіздік тұрғыда жіктелуі қалай аталады:
*+Мəдениет типологиясы 
#20. Мəдениеттің регулятивтік функциясы:
* +Тəртіптің негізін қалыптастыру 
#21. Адамның жеке тұлға ретінде қоғамға ену үрдісін қалай атайды: 
*+ Əлеуметтену 
#22.Өзінің ұлыс түбірлерін жоғалтып, басқа бір этносқа араласып кететін үрдіс қалай аталады: 
*+Ассимиляция 
#23. Рухани өнердің түрі болып саналатыны қайсы? 
* +музыка 
#24. «Мəдениет жəне əдептану» жұмысының авторы кім: 
*+ A. Швейцер 
#25. Мына сөз кімге тəн: «Кез келген мəдениет, еріксіз көндіру мен əуестіктерге тиым салу арқылы 
құрылатын сияқты».
*+З. Фрейд 
#26. Мына ойшылдардың қайсысы көркемдік шығармашылықты "аполлондық" и "дионисийлік" 
басталымдарға бөлді:
* + Ф. Ницше 
#27. "Еуразия ритмдері" ("Ритмы Евразии") еңбегінің авторы кім: 
* + Л.Гумилев

#28. Мəдениеттің дамуы адамға үстемдік жасайды жəне оны бақытты ете алмайды деп, психоанализ 
теоретиктерінің қайсысы ойлаған: 
*+ З. Фрейд 
#29. Шығыс-Батыс дилеммасындағы «Батыс» ұғымына қандай анықтама жатпайды:
*+Дəстүрлілік 
#30. ХХ ғ. мəдениеттанушыларының қайсысы, қазіргі заман мəдениет дағдарыстарының себептерін, 
əдептің құлдырауымен байланыстырды: 
*+ A. Швейцер 
#31. «Европаның батуы» жұмысының авторы: 
*+ О. Шпенглер 
#32. A . Тойнби пікірі бойынша, мəдениеттің дамуының қозғаушы күші: 
*+Элита 
#33. «Мəдениеттің ойындық теориясын» толық дамытқан: 
*+ Й. Хейзинга 
#34. Эстетика дегеніміз не: 
* + Кереметтілік туралы ғылым 
#35. «Аксиология» ұғымы нені білдіреді:
*+ Құндылықтардың теориясын 
#36. Мыналардың қайсысы ғылыми білімді мəдениеттің ең жоғарғы құндылығы деп есептейді: 
* + Сциентизм 
#37. Мыналардың қайсысы ғылыми білімнің мəнін төмендетіп, əр түрлі экономикалық, экологиялық жəне 
т. б. дағдарыстар туындатуы мүмкін деп есептейді: 
*+ Антисциентизм 
#38. Қандай мəдениет ұғымы мінез өлшеміне байланысты айтылған: 
* +этика 
#39.Мəдениеттің негізгі формаларын атаңыз: 
* + материалдық, рухани 
#40. «Мəдениет тарихын» зерттеуде қай ғылымның ықпалды салмағы басым? 
* + археология 
#41. Діни құндылықтарға нелер жатады: 
*+ Құдайға сену, құтқарылу, мешіт, шіркеу
#42. Ғылым адамның аса құнды қасиеті деп нені санайды? 
* + гуманизм 
#43. Балет өнеріне негіз болған өнердің түрі: 
* + би 
#44.Құдай өлді енді оның орнын адамнан жоғары адам басады деп кім сендірді: 

*+Ф. Ницше 
#45. Иохан Хейзинги мəдениеттің қайнар көзі деп нені есептейді: 
* +Ойынды 
#46. Ойындық мəдениетке келесі сипаттамалардың қайсысы жатпайды: 
*+ Прагматикалық 
#47. Өркениетті адамның «мəдени» адамнан айырмашылығы неде: 
* + Алған бiлiмді қайта қолдана алуға үйретуде
#48. «Өркениет» терминінің бастапқы этимологиялық мағынасы?
* +Азаматшылық 
#49. Өркениет жəне мəдениет – синонимдер деп есептеушілер: 
*+ Гердер, Тайлор, Тойнби. 
#50. Өркениет – бұл мəдениеттің озықтылығы деп есептеген кім: 
*+ Белл 
#51. Өркениет – бұл мəдениеттің локальдық типі деп есептеген кім:
* +Данилевский
#52. Өркениет – бұл тоқырау кезеңі жəне мəдениеттің құлдырауы, деп мəдениеттанушылардың қайсысы 
есептеді: 
* + О. Шпенглер 
#53. «Либидо» «сублимация» терминдері кімнің мəдениеттанымдылық тұжырымдарына тəн: 
* + З.Фрейд 
#54.Мəдениеттанудың символикалық мектебінің өкілі кім болған: 
* + Э.Кассирер 
#55. Локальдық мəдениет концепциясының белгілі теоретиктері: 
* + О.Шпенглер, А.Тойнби, П.Сорокин 
#56. Материалдық мəдениет: 
* + сəулет; 
#57 Рухани мəдениет? 
* + дін 
#58. Мəдениеттегі коммуникация құралы: 
* + теледидар, радио, баспасөз 
#59.Алғаш рет қазіргі заманның жһандылық мəселелерді қойған ғалымдардың мемлекеттік емес ұйымы: 
* + Римдік клуб 
#60. Адамның шығу тегі мен эволюциясы туралы ғылымды атаңыздар: 
*+ Антропология 
#61. Мəдениетті этикамен байланыстырған кім: 
*+ А.Швейцер 

#62. Вестернизация деген не: 
* +Батыстандыру 
#63. С.Хантингтонның "Өркениеттер қақтығысы" концепциясындағы қазіргі замандағы өркениеттер 
арасындағы көшбастаушы өркениет қайсысы: 
* + Батыс 
#64. Белдеулік уақыт ілімін кім дамытты: 
* + К.Ясперс 
#65. Футурологияның зерттейтін бағыты: 
* + Адамзат білімінің бірлігі, адамзат қоғамының болашағы туралы көзқарас 
#66. Өркениетті мəдениеттің соңғы даму сатысы жəне оның дағдырысы ретінде бағалаған ғалым: 
* + О.Шпенглер 
#67. Мəдениетті сақтау тəсілі: 
* + дəстүр 
#68.Кім мəдениетті этикамен тығыз байланыстырды? 
* + А.Швейцер 
#69.Ғылыми əдебиетте "екінші табиғат" ұғымы қандай мағынада қолданады:
* + Мəдениет
#70. Адамды символикалық жануар деп есептеуді ұсынған кім: 
* + Э. Кассирер 
#71. Шпенглер типологиясына қай мəдениет кірмеген: 
*+ Қазақ 
#72. "Нигилизм" терминінің мағынасы қандай? 
* + Мəдениеттің құндылықтарын түгелдей дерлік жоққа шығару 
#73. Мəдениеттің алғашқы тарихи түрлерінің біреуін атаңыз: 
*+ Миф 
#74. Архаикалық мəдениет - бұл...
* + Алғашқы қауымдық мəдениет 
75.Қазақтардың əдет –ғұрып поэзиясында еске алу жылауы қалай аалады. 
*жоқтау 
#76.Абайдың " қара сөздерінде " грек философтарының қайсысын еске алады? 
* Пифагор 
* Сократ 
* Демокрит 
* Платон 
* Аристотель 
#77. Абай өзінің 17-ші қара сөзінде күш, ақыл жəне жүрек арасындағы дау туралы астарлы əңгімені 
келтіреді ол қайыссына басымдық береді 
* жүрекке 

#78.Қазақ əліпбиін реформалаған 
* А. Байтұрсынов 
#79.Қазақ халқының наным-сенімдерін, салт-дəстүрлерін, аңыздары мен эпостарын алғашқылардың бірі 
болып зерттеген ғалым. 
* Ш. Уəлиханов 
#80.Қазақ халқының үлкен өкілдерінің бірі ол қайтыс болғаннан кейінгін оны "жарқыраған метеор" деп 
аталды 
* Ш. Уəлиханов 
#81.Салттық əндердің қайсысы қыздың басқа ауылға көшуіне байланысты? 
* Қоштасу 
#82.Үйлену тойына қатысты жанр қандай? 
* Жар-жар 
#83.Күнтізбеге байланысты əнді атаңыз. 
* "Қоштасу» 
* "Сынысу» 
* "Естірту» 
* "Наурыз" 
*"Жаңа жыл» 
#84.Халық шығармалары."Қобыланды батыр", "Қозы Көрпеш", "Баян Сұлу", "Қызжібек", жатады ...... 
* Эпостарға 
#86. Құдайды табиғатпен бірдей деп есептеп,бəрін де құдайлық деп қарастыратын: 
*+Пантеизм 
#87.«Монотеизм» нені білдіреді:
*+ Бір құдайға табынушылықты
#88.Ырымшыл адамдардың денесінде əртүлі қасіреттерден сақтайтын қорғаушы сияқты сиқырлы құрал 
есебінде тағылып жүретін заттар қалай аталады: 
*Тұмар 
#89.Заттық əлемнің құбылыстарының жандылығын қандай терминмен белгілейді: 
*+Анимизм 
#90. Қазақтардың əдет-ғұрып поэзиясында еске алу жылауы қалай аталады 
* жоктау 
#91.Салттардың қайсысы қалыңдықтың бет-бейнесін көрсетумен байланысты 
* беташар 
#92.Киіз үй күмбезі қалай аталады 
* + шаңырақ 
#93.Қазақтарда ата-бабалар культі қалай аталады 
* Аруах 
#94.Қазақ эпосының қай жанрына "Алпамыс", "Қобыланды батыр" жатады» 
* батырлық 
#95.Қазақ өнерінің қай түрі импровизацияға негізделген 
* Күй 
#96.Олардың пікірінше, рухтармен ерекше байланысы бар, емдей алатын, болжай алатын, кереметтер 
жасай алатын адамдарды қазақтар қалай атаған 
* Баксы 

#97.Қазақтың қай музыкалық аспабы салттық күшке ие болды 
* Қобыз 
#98.Қобыланды батыр эпосында сиқырлы тұлпар қалай аталады? 
* + Тайбұрыл 
#99.Қазақ эпостарының қайсысында Сарыбай, Қарабай, Қодар. 
* «Қозы Көрпеш-Баян Сұлу» 
#100."Балбырауын", "Ақсақ-киік", "Кішкентай", "Адай" жəне т. б. атақты күйлердің авторы: 
* Құрманғазы 

жүктеу/скачать 385,72 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: