Траектория - деп материялық нүктенің кеңістіктегі жүріп өткен ізін көрсететін үздіксіз сызықты атайды. Траекторияның түр-сипатына қарап қозғалысты түзу сызықты және қисық сызықты деп бөледі.
Жол және орын ауыстыру
Материялық нүктенің траектория бойымен қозғалысын қарастырайық. Уақытты санауды нүкте А орнында тұрған мезеттен бастайық. Материялық нүктенің уақытты санау басталған мезеттен жүріп өткен АВ траекториясы участогының ұзындығы s жол деп аталады. Ол уақыттың скаляр туындысы болып табылады: s=s(t).
r r r0
векторы, яғни дененің бастапқы және соңғы орнын қосатын вектор
- орын ауыстыру деп аталады: ол дененің бастапқы қозғалыс нүктесінен соңғы нүктесіне бағытталады.
Түзу сызықты қозғалыс кезіндегі орын ауыстыру векторы өзіне сәйкес
келетін траектория участогымен беттеседі және де орын ауыстыру модулі r
жүрілген s жолға тең болады.
Жылдамдық. Жылдамдықтың түрлері. Бірқалыпты қозғалыс
Материялық нүкте қозғалысын сипаттау үшін, қозғалыстың шапшаңдығын және бағытын сипаттайтын физикалық векторлық шама қозғалыс жылдамдығы енгізіледі.
Материялық нүкте қандай да бір қисық сызықты траектория бойымен
қозғалыс жасайды делік, және t уақыт мезетіне r0 радиус векторы сәйкес келеді
делік. Нүкте біраз t уақыт аралығында s жол жүреді және ауыстырады.
r элементар орын
υ→ r
t
1 r→
t
шамасы қозғалыстың t уақыт аралығындағы орташа жылдамдығы деп аталады.
Достарыңызбен бөлісу: |