Microsoft Word Oқу сауаттылығы 100-нұсқа
жүктеу/скачать 4,44 Mb. Pdf көрінісі
|
O 1179 u sauattyly 1171 y 100-n 1201 s 1179 a
- Бұл бет үшін навигация:
- ОҚУ САУАТТЫЛЫҒЫ
| 63-НҰСҚА
Зайсан көлін ертеде монғолша Хуно-Хуто-Нор – «Қоңыраулы көл» деп атапты. Бұл атау алыстан көк толқынның қоңырауша сылдырлап естілуіне байланысты айтылған болар. Зайсан көлі, əәсіресе жаздыгүні өте əәдемі болады. Ол жаздың тымық күнінде шексіз теңізге ұқсайды. Көл өте үлкен, жағалай біткен көк құрақ. Құсы көп, əәсіресе жазғытұрым қаз қаптап кетеді. Жұмыртқаларын қамыс құраққа салады. Қайықпен аралап жүріп қаптап алуға болатын. Қамыстарда шағала, үйрек, қаз, бірқазан, əәупілдектер, суында құндыз, ондатрлар мекен етеді. Мұнда шабақ балық көп, одан кейін шортан, қарабалық, сазан, алабұға. Міне, Зайсан көлі бұрын осындай еді. 1. Көлдің «Қоңыраулы көл» аталуының себебі неде? A)Көлден шыққан ерекше дыбысқа байланысты B)Көл толқындарының бұйралығына байланысты C)Көк толқындардың жылдамдығына байланысты D)Көлде жүзген құс үнінің жағымдылығына байланысты. E)Көлдің əәдемілігіне байланысты 2. Екінші абзацта не туралы айтылған? A)Көлдегі балықтар туралы B)Көл атауы туралы C)Қамысты құрақтағы құстар туралы D)Көлді мекендейтін жəәндіктер туралы E)Көлдің көлемі туралы ОҚУ САУАТТЫЛЫҒЫ 349 Гүл ‒ жер бетіндегі ең сұлу жаратылыс. Гүлдердің ешкімге зияны жоқ, керісінше, айналасындағыларға шаттық пен қуаныш, көтеріңкі көңіл күй сыйлап, адам жанын жадыратып жіберетін қасиетке ие. Есте жоқ ерте замандарда, яғни көркемсөз өнері дамымаған, хат жазу дəәстүрі кең тарамаған кезде адамдар өздерінің сезімдерін гүл арқылы жеткізетін болған деседі. Одан бері қанша ғасыр өтсе де, бұл дəәстүр сақталып келеді. Гүлдердің сырына үңіліп көрейік. Мысалы, қызғалдақ ‒ дүние жүзінде кең тараған əәдемі гүлдердің бірі. Қызғалдақтың отаны туралы пікірталастар өте көп. Шын мəәнінде, қызғалдақтың отаны ‒ Қазақстан! Сакура ‒ Жапонияның символы болып табылатын гүл. Оның гүлдеуі адамның сана-сезімін еріктен тыс əәдемі нəәрселерді ойлауға жетелейді. Раушан гүлінің отаны ‒ Иран, ол ертеректе Персия елі болып есептелетін. Өз тілдерінде оны «гюл» деп атайды. Сонымен бірге елінде оны «гюлистан» дейді, аударғанда «раушандар бағы» деген мағынаны білдіреді. Ал Үнді еліне раушан гүлі Бабуру басшысының арқасында жерсіндірілген. Грекияға гүлді батыс елдерден келгендер əәкелген, кейін гүл махаббат пен əәдеміліктің символы саналады. Дицентра ‒ Германияда «жүрек гүлі» ретінде танымал болса, поляктар оны «Құдай-Ананың туфлиі» деп атайды, ал француздар «Жаннетта жүрекшесі» деп атаса, орыстар «жаралы жүрек» деп атайды. Ал барлық ағылшын тілділер оны «қанды жүрек» деп атайтын көрінеді. Қалай атаса да, əәр елдің осы гүлмен байланысты өз тарихтары бар. Орхидеялар əәлемнің ең əәдемі гүлі болып табылады. Адамдар орхидеяға өте ертеден-ақ қызығушылық танытып келеді. Бұл гүл туралы тарихи əәңгімелер мен жазбалар өте көп. Чарлз Дарвиннің өзі бұл гүлдің құпиясы мол гүл деп сипаттап жазған болатын. 3. «Раушандар бағы» атауының шыққан жері A)Персия B)Жапония C)Германия D)Қазақстан E)Үндістан 4. «Құпиясы мол гүл» деген сипатқа лайық A)Раушан B)Сакура C)Қызғалдақ D)Дицентра E)Орхидея 5. Қызғалдақтың отаны A)Германия B)Қазақстан C)Ресей D)Франция E)Жапония |