"Модернизмнің әлем мәдениетіне қосқан үлесі"

Бұл мағынада "модерн" - мәдениетті дамытудың өзіндік дүниетанымдық жобасы ретінде қарастырылады. Оның басты мазмұны - ойлау мен әлеуметтік ұйымдастырудың рационалды тәсілдеріне - миф, дін, ескі түсініктер мен биліктің үстемдігінен азат ететін бірден-бір жол ретінде сеніп, оларды барынша дамыту .

• Ағартушылық дәуірі адам ақыл-ойының шексіз мүмкіндіктері туралы толық сенімде болатын. Және мұндай мүмкіндік саясатта (озық білімді абсолютті монархия идеясы), философияда (И. Кант пікірінше, философ — бұл "адам ақыл-ой қызметінің ережелерін көрсетіп беретін заңгер"), өнерде (классицизм), табиғатынан парасатты ойға ие тіршілік иесі ретіндегі адам концепциясында іске асуға тиіс еді.
• Яғни, болмысты акылға сүйене отырып рационалды түрде тәртіпке, ретке келтіруге ұмтылыс - жаңаевропалық дүние туралы картинада мәдениеттің өзіндік санасының өзегі ретіндел көрінді.
• Модернизмнің кредосы оның өз атауымен беріліп тұр ("модерн" - "жаңа"), ол —жаңаны жасау.Осылайша, "модерн" деп, біріншіден, ХҮІІ-ХУШ ғасырларда қалыптасып, ХІХғ мен ХХғасырдың бірінші жартысында дамыған индустриалды қоғам мен мәдениеттің типін; екіншіден, осы кезеңге тән мәдениеттегі өзіндік таным тәсілін айтады.