Модуль – Қоректік заттарды сіңіру (метаболизм) ЖӘне гомеостаз



бет1/10
Дата14.02.2023
өлшемі144,95 Kb.
#67805
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Байланысты:
Серікбай Сабина ЖМ21-014 (копия)


МОДУЛЬ – ҚОРЕКТІК ЗАТТАРДЫ СІҢІРУ (МЕТАБОЛИЗМ) ЖӘНЕ ГОМЕОСТАЗ.
1 БӨЛІМ – ҚОРЕКТІК ЗАТТАРДЫ СІҢІРУ (НОРМА) БОЙЫНША СОӨЖ–геАРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР ЖАЛПЫ МЕДИЦИНА, ПЕДИАТРИЯ МЕКТЕБІНІҢ
2 КУРС СТУДЕНТТЕРІ ҮШІН

1тақырып: Ас қорыту жүйесінің физиологиясы. Асқазан-ішек жолының түрлі бөлімдеріндегі астың қорытылуы (ас қорыту конвейері). Сіңірілу үрдісі: ауызда, асқазанда, аш ішекте, тоқ ішекте. Сіңірілу механизмдері. Түрлі қоректік заттардың сіңірілу үрдісі (көмірсу, нәруыз, май, су және тұздар). Асқазан-ішек жолының моторикасы. Бауырдың көп қызметті рөлі. Балалардағы ерекшеліктері.




ХАТТАМА ТОЛТЫРУ:
1Тапсырма. Кестені толтырыңыз «АІЖ-ның ас қорыту сөлдерінің құрамы мен қасиеттері»



Ас қорыту сөлерінің түрлері

Тәуліктік бөлінетін мөлшері

рН

Органикалық заттар/ Ферменттер

Ферменттердің әсері

Бейорганикалық заттар

Сілекей

50-2000 мл

5,6-7,6

Амилаза 
Лизоцим 
Муцин 
Мальтаза 

Амилаза – полисахаридтерді – декстран – дисахахридтерге дейін ыдыратады.
Мальтаза – ұзақ шайнағанда активтеліп, дисахаридтарді – моносахаридтерге дейін ыдыратады.
Муцин-тағамды жұмсартуға қатысады.Өңештен оңай өтуін қамтамасыз етеді
Лизоцим-микроорганизмді өлтіруге қатысады.

1. Калий, натрий, кальций,
магний иондары.
2. Фосфаттар, хлоридтер,
сульфаттар,
бикарбонаттар.
3. Родондық қосылыстар.
4. Йодид, бромид, фторид,
микроэлементтер: темір,
никель, литий

Асқазан сөлі

2,0-3,0 л

1,49 – 1,8

пепсин А
-гастриксин (пепсинС)
-пепсин В (парапепсиннемесе желатиназа)
-реннин (пепсин Д
немесе химозин)
-қарын липазасы
Органикалық заттар
Лизоцим (мурамидаза)
Кастла факторы–
гастромукопротеид (муцин)

- пепсин А рН 1,5-2 ортада белок гидролизі
- гастриксин оптимум әсері рН 3,2-3,5 артады
-пепсин В дәнекер ұлпа белоктарын
ыдыратады
- реннин Са++ иондарының қатысымен
сүт казеиногенін казеинге
айналдырады
- қарын липазасы Эмульсияланған майларды
(сүт май) глицерин мен май
қышқлдарына ыдыратады

Хлоридтер,
сульфаттар,фосфаттар,бикарбонаттар:натридің,калидің,кальцидің,магнидің.

12 – елі ішек

2-3 л

7,5-8,5

құрамында пепсин ферменті бар. Ондағы пепсин химусқа сіңген қарын сөлі пепсинімен бірлесіп, ішекте біраз уақыт белоктарды ыдыратуы мүмкін.

ішекте біраз уақыт белоктарды ыдыратуы мүмкін.

хлоридтер, натрий, калий, кальций гидрокарбонаты

Ұйқы безі сөлі

600-700 мл

8,6-9,0

Протеазалар,липаза,гидролитикалық ферменттер-амилаза
- мальтаза
- лактаза
Шырышты заттар

Протеазалар – белоктарды ыдыратады
Липаза – Са++ тұздарының қатысымен
эмульсияланған майларды ыдыратады
Гидролитикалық ферменттер – көмірсуларды ди және моносахаридтерге дейін гидролиздейді.

Катиондар:
Na+, Ca 2+, K+, Mg2+
Аниондар:
Cl , HCO3, HPO4

Өт

500-1200 мл

өт қабынан шыққан өт – 6,0-7,0
бауырдан шыққан өт – 7,3-8,0

1.Өт пигменттері: билирубин, биливердин
2.Өт қышқылдары және олардың тұздары:
таурохол – 20%, гликохол – 80%
3.Холестерин.
4. Муцин.
5. Май қышқылдары, липидтер.

Өт пигменттері өт түсін қалыптастырады.
Өт құрамындағы пигменттерден нәжісті табиғи түске бояйтын пигменттер пайда болады.

Na+
, Fe2+, Mg2+
,
K+
, Ca2+
,
аниондар: Cl-
,
HCO3
-

Ішек сөлі
(аш ішек)

1000 мл

6,1-7,31

1.Протеазалар:энтерокиназ, полипептидаза,аминопептидаза, нуклдеаза.
2.Дисахаридтерді гидролиздейтін: мальтаза, лактаза, сахараза – тек жіңішке
ішекте.
3.Липаза, фосфолипаза, фосфатаза.
4. Муцин.

Бірнеше пептидаза, соның ішінде:
энтеропептидаза - белсенді емес трипсиногенді белсенді трипсинге айналдырады;

Аланинаминопептидаза - асқазан және ұйқы безі протеазаларының әсерінен кейін белоктардан түзілген пептидтерді ыдыратады.


Дисахаридтерді моносахаридтерге дейін ыдырататын ферменттер:


Сахараза сахарозаны глюкоза мен фруктозаға дейін ыдыратады;


Мальтаза мальтозаны глюкозаға дейін ыдыратады;


Лактаза лактозаны глюкоза мен галактозаға дейін ыдыратады.


Ішек липазы триглицеридтерді глицерин мен май қышқылдарына дейін ыдыратады.


Эрепсин, ақуыздарды ыдырататын фермент.





1% минералдық тұздар К+
, Na+
, Ca2+
, хлоридтер,
бикарбонатта

Ішек сөлі
(тоқ ішек)

270-1 550 мл

6,1-7,31

қоректік заттардың гидролизін аяқтайтын 20-дан астам ферменті бар. 1. Протеазалар: энтерокиназа, полипептидаза, аминопептидаза, нуклдеаза. 2. Дисахаридтерді гидролиздейтін: мальтаза, лактаза, сахараза – тек жіңішке ішекте. 3. Липаза, фосфолипаза

Химус құрамыдағы ферменттер-қоректі заттарды
қалдықтарын ыдыратады
Бірнеше пептидаза, соның ішінде:
энтеропептидаза - белсенді емес трипсиногенді белсенді трипсинге айналдырады;

аланинаминопептидаза - асқазан және ұйқы безі протеазаларының әсерінен кейін белоктардан түзілген пептидтерді ыдыратады.


Дисахаридтерді моносахаридтерге дейін ыдырататын ферменттер:


сахараза сахарозаны глюкоза мен фруктозаға дейін ыдыратады;


мальтаза мальтозаны глюкозаға дейін ыдыратады;


лактаза лактозаны глюкоза мен галактозаға дейін ыдыратады.



Бейорганикалық заттар: 1% минералдық тұздар К+, Na+, Ca2+, хлоридтер,
Бикарбонаттар





Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет