Модуль I. Электроника негіздері


электронды өлшегіш аспаптар



Pdf көрінісі
бет2/4
Дата29.09.2023
өлшемі338,26 Kb.
#111691
1   2   3   4
Байланысты:
1 Дәріс ЦЭ

электронды өлшегіш аспаптар
деп аталады.
Электронды техниканың элементтері күрделі электронды құрылғылар 
құрастырылатын негізгі элементтері болып табылады. Электрондық 
техниканың базалық немесе негізгі элементтері 
– резисторлар, 
конденсаторлар, диодтар, транзисторлар, шағын сызбалар және т.б. 


Ампилитуданы ұлғайтпайтын және электрлік белгілер жиілігін 
өзгертпейтін құралдар бейтарап (конденсаторлар, резисторлар, индуктивтілік 
катушкалар) деп аталады. Электронды техниканың белсенді элементтері деп 
диодтар, транзисторлар, жарықдиодтары, лазерлер, оптрондар, кернеуді 
күшейту, жиілікті өзгерту немесе электрлік тоқты жарыққа өзгерту қабілеті 
бар басқарушы шағын сызбаларды атайды.
Электронды 
құралдардың 
көмегімен 
электронды 
құрылғылар 
(күшейткіштер, генераторлар, радиоқабылдағыштар және т.б.) жасалады.
Ұқсас электроника – бұл үздіксіз белгілермен (кернеуді және тоқты 
үздіксіз өзгертетін) жұмыс жасайтын электрондық техника. Ұқсас 
электроника 
құралдарына 
қоспаларды 
күшейткіштер, 
жиілікті 
түрлендіргіштер, сүзгіштер, кернеуді, тоқты, жиілікті тұрақтандырғыштар, 
сонымен қатар гармониялық ауытқу генераторлары жатады.
Импульстік электроника – бұл импульсті белгілермен (кернеу және 
тоқтың немесе жүйелік импульстердің жалғыз импульстері) жұмыс жасайтын 
электрондық техника. Импульсті құрылғыларға импульсті күшейткіштер және 
генераторлар, компараторлар және т.б. жатады.
Сандық электроника – бұл жеке кернеулер, тоқтар, жиіліктердің 
мәндерімен жұмыс жасайтын электронды техника. Сандық электроника 
құрылғыларға 0 және 1 белгілерімен операция жасайтын логикалық 
құрылғылар, ұқсас-сандық және сандықұқсас түрлендірулер, шағын 
процессорлар, персоналдық есеп машиналары, күрделі есептеу құрылғылары 
жатады.
Сандық электроника импульсті техникамен тығыз байланысты, себебі 
ондағы белгілер импульстермен тізбектеліп беріледі.
Электронды техника радио жасала бастағанда, яғни өткен ғасырда дами 
бастады.
Ақпарат беру және радио хабарландыру жасау радиотехникалық 
жүйелерінде радиотолқындар жасайтын қуатты жоғары жиілікті кернеулер 
қолданылады. Жоғары жиілікті ауытқу модуляциясы (яғни олардың 
амплитудасының, эиілігінің немесе фазасының өзгеруі) радиотолқындардың 
көмегімен дыбыстық жиілік және бейнебелгілер беру мүмкіндігін туғызады. 
Мұндай ақпарат беруді жүзеге асыру үшін қуатты жоғары жиілікті 
генераторлар қажет.Үлкен қашықтықта жіберушіден белгілер қабылдау үшін 
қабылдауды, сүзгіштік, қайта өзгерту және белгілерді күшейтуді жүзеге 
асыратын сезімталдығы жоғары қабылдағыштар қажет.
Радиоэлектрониканың барлық әлемдегі замануи жетістіктердің 
арқасында радиохабарлама, теледидар кеңінен қолданылады, сонымен бірге 
жер шарының кез-келген нүктесінен спутниктік ретранслятор арқылы 
теледидарлық және радиобелгілерді қабылдауға болады.
Телефондық және сандық ақпараттарды заманауи тасымалдау жүйелері 
әдеттегідей бірнеше каналды. Олар спектральді және уақытша тығыздық 
режимінде беруді жүзеге асыратын болып бөлінеді. Бұл жүйелердің дамуы 
халықтың қарым-қатынас жасау қажеттіліктерімен байланысты. Қазіргі 
таңдаәлемнің барлығы жергілік және халықаралық телефон жүйелерін, 


ғаламтор жүйесін, банктік және басқа да байланыс жүйелерін кеңінен 
қолданады.
Көптеген заманауи ақпарат беру радиотехникалық жүйелері кідірмелі 
импульстік режимде жұмыс жасайды. Ең сапалы дыбыс және теледидар 
суреттерін беру сандық радиорелейлік және спутниктік байланыс жүйелерінде 
импульстік-кодтық модуляция режимінде сандық түрде жүзеге асырылады. 
Радиотехникалық байланыс жүйелерінде импульстік режимді қолдану, 
импульсте белгінің радиокедергілерді жауап тұратын үлкен қуатын дамыту 
мүмкіндігіне негізделген. Сонымен қатар хабарлағыштың орташа қуаттылығы 
біршама төмен болуы мүмкін. Спутникті радиобайланыс және сандық 
теледидар импульстік сандық деректемелерге байланысты жұмыс 
қағидаттарына негізделген, яғни бұл олардың кедергіге төзімділігімен және 
жоғары сапалы сурет таратқыштықпен қамтамасыз етеді.
Радиотехникалық жүйелермен бірге импульстік электрлік белгілермен 
операциялар жасайтын есептеу техникасы және электрондық-есептеу 
жүйелерінің дамуы болды.
Заманауи есеп машиналарының орташа 1,0-4ГГц тактілік жиілігі бар, ал 
есеп кешендерінде ақпарат беру секундына 2*10
9
дейін жылдамдықпен 
болады. Ірі өнеркәсіп және ғылыми кәсіпорындарда есеп машиналары бірнеше 
есеп машиналарынан, желі тораптары және орындаушы механизмдерден 
тұратын кешендерге біріктірілген. Бұл өндірісті бақылауға және оларды 
адамның көмегісіз және оңтайлы режимде басқаруға мүмкіндік береді.
Электрониканың жаңа бағыттары спутникті және талшықты-оптикалық 
байланыс жүйелерінің дамуымен байланысты екенін атап өту қажет.Олар 
сандық теледидар және телефон байланыстарының, новигациялық жүйелерді 
қоса алғанда радиотехникалық жүйелердің жетілуіне ықпал етті. Ақпарттық 
технологияларға жататын электроника бағытының екпінді дамуы адамзаттың 
телефон, электронды пошта арқылы аудио, бейне және сандық ақпараттар 
алмасу қажеттіліктерін қанағаттандыруға мүмкіндік туғызды. Мұндай 
жүйелердің басқа да құндылықтары адам өмірінің сапасын жоғарлататын 
ғаламдық деректемелерді (банктік, көлік, конақ үй және т.б.) өңдеудегі 
мамандандырылған, аймақтық және ғаламдық есептеу жүйелерді жасаумен 
байланысты. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет