Монография «Елтаным баспасы»

190
ü
Діни ұғымды білдіретін тіркестер:
дұғасы жібермеу
↓
î
тілеген тілектің қабыл болуы; 
î
ниет еткен дұғадан мерт болу; 
қыл көпір
↓
î
о дүниедегі қиямет-қайым;
î
қиын сəттің тууы; 
ü
Диалектілік фразеологизмдер:
жол жүру
↓
î
сапар шегу;
î
пара беру (Қытай қазақтары тілінде);
ауыздап жіберу
↓
î
дауыстап жіберу (қарақалпақ); 
î
əн салып жіберу (Манғыстау);
ü
Зоонимді тіркестер:
ордалы жылан
↓
î
жылан ордасы; 
î
ұйымдасқан қылмыстық топ;
ақ сұңқар құс
↓
î
қыран құс; 
î
ер-азамат (баламасы);
ü
Өлшем ұғымындары: 
арасы алыстау
↓
î
жер мойны қашық болу; 
î
тату адамдардың араларының алыстауы;
есік пен төрдей
↓
 
î
жақын, бір аттам жер; 
î
бір нəрсенің келіскен əрі ұзын көрінуі;
Қазақ фразеологиясындағы көпмағыналық құбылысы қоғамның түрлі 
даму үрдістеріне байланысты болса да, ұлттық ұғымға жақын, халық са-
насында əбден қалыптасқан түсініктермен үйлесім табуы керек. Əдетте 
фразеологизмдер оқиға, құбылысты жан-жақты сипаттап, бейнелеуі-

191
мен прагматикалық салмағымен ерекшеленеді. Бұл ретте көпмағыналы 
фразеологизмдердің семалық варианттарында үнемі толығу, тереңдеу 
байқалады.

жүктеу/скачать 14,19 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: