Монография «Елтаным баспасы»

190
¸
Діни ұғымды білдіретін тіркестер:
дұғасы жібермеу
↓
Ó
тілеген тілектің қабыл болуы; 
Ó
ниет еткен дұғадан мерт болу; 
қыл көпір
↓
Ó
о дүниедегі қиямет-қайым;
Ó
қиын сəттің тууы; 
¸
Диалектілік фразеологизмдер:
жол жүру
↓
Ó
сапар шегу;
Ó
пара беру (Қытай қазақтары тілінде); 
ауыздап жіберу
↓
Ó
дауыстап жіберу (қарақалпақ); 
Ó
əн салып жіберу (Манғыстау);
¸
Зоонимді тіркестер: 
ордалы жылан
↓
Ó
жылан ордасы; 
Ó
ұйымдасқан қылмыстық топ;
ақ сұңқар құс
↓
Ó
қыран құс;
Ó
ер-азамат (баламасы); 
¸
Өлшем ұғымындары: 
арасы алыстау
↓
Ó
жер мойны қашық болу; 
Ó
тату адамдардың араларының алыстауы;
есік пен төрдей
↓
 
Ó
жақын, бір аттам жер; 
Ó
бір нəрсенің келіскен əрі ұзын көрінуі; 
Қазақ фразеологиясындағы көпмағыналық құбылысы қоғамның түрлі 
даму үрдістеріне байланысты болса да, ұлттық ұғымға жақын, халық са-
насында əбден қалыптасқан түсініктермен үйлесім табуы керек. Əдетте 
фразеологизмдер оқиға, құбылысты жан-жақты сипаттап, бейнелеуі-

191
мен прагматикалық салмағымен ерекшеленеді. Бұл ретте көпмағыналы 
фразеологизмдердің семалық варианттарында үнемі толығу, тереңдеу 
байқалады.

жүктеу/скачать 13,68 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: