Морфология



Pdf көрінісі
бет67/1132
Дата07.01.2022
өлшемі4,08 Mb.
#19191
1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   1132
Зат  алмасу  қызметі.  Жасуша  мен  оны  қоршаған  орта  арасындағы  зат 

алмасу  процесі  жасуша  плазмолеммасының  катысуымен  жүреді.  Бұл 

процесті  плазмолемма  астында  орналасқан  тасымалдаушы  белоктық 

қүрылымдар  —  микротүтікшелер  микрожіпшелер,  микрофиламенттер  іс 

жүзіне  асырады.  Заттардың  сыртқы  ортадан  плазмолемма  аркылы  жасушаға 

өтуін  эндоцитоз  дейді.  Эндоцитоздың  екі  түрі  ажыратылады.  Олар: 

пиноцитоз 

жене 


фагоцитоз. 

Плазмолемманың 

сыртқы 

беұлпадегі 

гликокаликсте  қорытылған  күрделі  заттар  мономерлерінің  еріұлпаді  түрінде 

жасушаға  сіңірілуін  пиноцитоз,  ал  заттардың  ірі  бөліктерінің  жасуша 

плазмолеммасы  арқылы  қармалып,  цитоплазмада  ферменттердің  көмегімен 

қорытылуын  фагоцитоз  —  деп  атайды.  Заттардың  жасушадан  плазмолемма 

арқылы,  керісінше,  қоршаған  сыртқы  ортаға  шығарылу  процесін  экзоцитоз 

— 

дейді. 



Жасушалар 

плазмолеммасы 

мен 

оның 


жарғақ 

асты 


микроқұрылымдарынан  құралған  микробүрлер  мен  кірпікшелер  кейбір 

жасушаның  сыртқы  беұлпае  шығып  тұрады.  Микробүрлер  негізінен  copy, 

сіңіру  қызметтерін  атқарады.  Бұлар  ішек,  бүйрек  эпителиоциттерінің  ішкі 

апикальды  беттерінде  орналасады.  Ішек  эпителиоциттеріндегі  микробүрлер 




53 

 

плазмолемманың сіңіру ауданын 30 еседей үлғайтады. Ал кірпікшелер тыныс 



жолдары  мүшелері  мен  жұмыртқа  жолын  астарлайтын  эпителиоциттерде 

болады. 




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   63   64   65   66   67   68   69   70   ...   1132




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет