МС. Жайлауов физикалық химия мазмұНЫ



бет27/147
Дата06.01.2022
өлшемі2,15 Mb.
#15984
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   147
Байланысты:
С. Жайлауов физикалы химия

Изохоралық процесте (У=сопst) тек қысым мен температура ғана өзгереді. Бірақ газ күйін сипаттайтын тендеулерде кездесетін көлем мен қысым көбейтіндісі (рҮ) тұрақты, өйткені процесс жағ-

дайына байланысты көлем тұрақты. Ендеше, және

ішкі энергия өзгерісі ондағы жылуға тең, яғни системаға сырттан берілген жылудың бәрі тек сyистеманың ішкі энергиясын арттыруға жұмсалады. Мұндағы жылу () ішкі энергия V v өлшемі және бұл процесте ешбір жұмыс жүргізілуі мүмкін емес.

Адиабаталық процестегі (Q = 0) газдың үлғаю жүмысы темпе-ратура мен қысым өзгерген кезде жүреді. Мұнда көлем тұрақты, өзгеріссіз қалады. Газ сырттан, өзге системадан ешбір жылу ал-мағандықтан (Q= 0), адиабаталық процестегі система жүмысы ондағы идеал газдың ішкі энергиясы есебінен жүргізіледі, ал газ-дың өзі салқындайды. Жоғарыда келтірген идеал газ күйін сипат-тайтын теңдеуден (рҮ = RТ) идеал газдың ішкі энергиясы тек тем-ператураға тәуелді екені көрінеді. Осыны негіз етіп алғанда, сис-темадағы ішкі энергиянын өзгерісі U тұрақты көлем кезіндегі жылу сыйымдылығын (Су) температура өзгерісіне (T) көбейт-кенге тең. Сондықтан да адиабаталық процестегі газдың ұлғаюы кезінде температура төмендеп, система салқындайды. Мұндағы жұмысты жылу сыйымдылығы мен температура өзгерісі арқылы өрнектесек:

А = СV12) (27)

мұндағы Сү—тұрақты көлем кезіндегі газдың жылу сыйымдылы-ғы. Жылу сыйымдылығы (С)— заттың бірлік массасын 1 К-ге қыз-дыруға кеткен жылу мөлшері (өлшемі Дж/моль К)).Жылу сыйым-дылығы меншікті және молярлі деп бөлінеді.

Қыздыру не суыту жагдайына қарай жылу сыйымдылығы тұрақты көлемдегі (Су), тұрақты қысымдағы (Ср) деп қарастыры-лады.

Адиабаталық процесс 6-суреттегі ЕF" қисығымен көрсетіліп, оның жұмысы Ү1EFY2 ауданымен анықталады. Ал, осы процестегі жұмысты термодинамиканың бірінші заңы түрғысынан алып қа-растырсақ, осы жұмыстың ішкі энергияның өзгеруі есебінен жү-ретіні байқалады. Мұндай процестегі жұмыс пен ішкі энергия өз-герісі өзара тең және олардың абсолюттік мәні кері (A=-U) Идеал газ үшін:

33

-nCvdT=pdV



мұндағы п — идеал газдың мольдік саны; дТ=Т1-Т2рдY=A Жылу сыйымдылығы денеге енген шексіз аз мөлшердегі жылудың осы жылу ену нәтижесінде пайда болатын өзгеріске қатынасымен анықталады. Изохоралық процестер үшін:

Cv=()v (29)

Және изобаралық процестер үшін

Cp=() (30)

Бұл теңдеудің екеуін де барлық агрегаттық күй және барлық заттар үшін қолдануға болады.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   147




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет