Национальное воспитание

ӘДЕБИЕТТЕР

1. Момышұлы Б., Ұшқан ұя. Шығармалар. Алматы: «Жазушы», 1975.

2. Шаханов М., Мәңгүрттенбеу марсельезасы: Өлеңдер, балладалар, поэмалар, әндер. 

Алматы: «Рух-Дария», 2008.

3. Айтматов Ш., Шаханов М., Ғасыр айрығындағы сырласу (Құз басындағы аңшының 

зары). Алматы: «Полиграфкомбинат» ЖШС, 2008.

4. Шаханов М., Ұлт анасы – тіл. Рухани толғаныстар кітабы. Алматы: ЖШС «Жедел 

басу баспаханасы»,  2010.

5. Шаханов М., Шыңғыс ханды жау көруім – мен сол қиратқан Отырардың перзентімін! 

// «Жұлдыздар отбасы, Аңыз адам» №2. 2010. 

6. Ісімақова А.,  «Қазақты сүюді «Қазақтан» оқып үйрендік» деген екен ұлы Мұхаң. // 

«Жұлдыздар отбасы, Аңыз адам» №11. 2010. 

www.adebiet.kz, www.kalamger-uko.kz, www.resurs.kz, www.shahanov.kz, 

www.mukhanov.ucoz.kz, www.turkystan.kz, www.abai.kz сайттары. 

58

ҰЛТТЫҚ ТӘРБИЕ

ӘОЖ 8.80.800

А.М. Ордабекова 

 Абай атындағы ҚазҰПУ

Филология институтының, «Қазақ тілі мен әдебиет»

 мамандығының 

ІІ курс студенті

ҮШ ТҰҒЫРЛЫ ТІЛ БАҒДАРЛАМАСЫН ЕНГІЗУДІҢ МАҢЫЗДЫЛЫҒЫ

Мақаланы жазудағы мақсатым елбасы Н.Ә.Назарбаевтың сындарлы саясатының дұрыс-

тығын халыққа жеткізу. Бұл тек көзбояушылық емес, расымен халқымызға зор пайдасын 

тигізетін үлкен маңызды бағдарлама. Осы бағдарлама арқылы қаншама өскелең ұрпақ по-

лиглот болады.Тек полиглот болып қана қоймай, әуелі өз туған тілінің дәрежесін әлемдік 

аренаға  шығаруға  еңбек  етеді.  Елбасымыздың  түпкі  мақсаты  да  осы,  туған  тіліміздің 

терезесін әлемдік тілдермен теңестіру. Менің мақалам соны халыққа жақсылап ұғынтуды 

мақсат етеді.

 Түйін сөздер: тіл, саясат, білім, ғылым, қоғам, мемлекет

В данной статье говориться о том как повлияет данная программа на развитие нашего 

языка и в целом на развитие страны.Естественно приоритеты нашего президента как всегда 

верны.Данная программа даст нам возможность не только стать полиглотом,но и сделать так 

чтобы наш язык процвел с еще большей скоростью,и стоял на равне с мировыми языками.А 

моя цель с помощью данной статьи донести до народа что это только путь к прогрессу и 

даже больше.Не стоит бояться перемен,пора бы идти в ногу со временем.

Ключевые слова: язык, политика, образование, наука, общество, государство

This article speaks about how the program will affect the development of our language, and in 

general on the development priorities of our president strany.Estestvenno as always verny.Dannaya 

program will give us the opportunity not only to become a polyglot, but also to make so that our 

language to blossom even more speed, and was on par with the world yazykami.A my goal with 

this article to convey to people that this is only way to progress and even bolshe.Ne be afraid of 

change, it’s time to keep up with the times.

Keywords: language, politics, education, science, society, state

Елбасымыз  Нұрсұлтан Назарбаев: «Қазақ 

тілі  үш  тілдің  біреуі  болып  қалмайды.  Үш 

тіл  дің  біріншісі,  негізгісі,  бастысы,  маңыз-

ды сы бола береді» - деген ескерту айтқан бо-

ла тын. Дегенмен, «Үш тұғырлы тілдің» мә-

нін,  маңызын,  халық  пен  болашақ  ұрпаққа 

бере тін үлкен пайдасын көпшілік ұғына ал-

мау да. Одан бөлек, Президентіміз 2020 жыл-

ға қа рай мемлекеттік тілді меңгергендердің 

қа та ры 95 пайызға дейін жететініне кепілдік 

беріп  отыр.  «Үш  тұғырлы  тіл»  мәселесін 

халық дұрыс түсінбей отыр. Алдымен ақты 

ақ, қараны қара деп, мәселені жеке-жеке бө-

ліп, мемлекеттік тілге ешқандай зиянын ти-

гі з  бейтінін  насихаттау  мәселесі  жетіспей 

отыр.  Үш  тұғырлы  тіл,  негізінде,  қазақ 

жерін    дегі қазақ тілінің соңында қалған орыс 

пен    ағыл шын  тілін  қоса  пайдалану  болып 

та  бы лады. Яғни, орыс тілі мен ағылшын тілі 

қазақ  тілінің  көлеңкесінде,  ығында  жүреді. 

Президентіміз  айтқандай,  үш  тілдің  ішінде 

қазақ тіліне басымдық беріліп, қалған екі тіл 

сол ана тілі мізге бағынышты күйде болады. 

Әри не, дамыған өркениетті 30 елдің қата ры-

на  қосылу  мақсатында  жүргізіліп  отырған 

«Үш  тұғырлы  тіл»  саясаты,  шын  мәнінде, 

59

ҰЛТТЫҚ БІЛІМ

ел дің  ертеңі  үшін  керек  нәрсе.  Мәселен, 

Қазақстанда заң мамандары, экономика ма-

ман дары өте көп және жұмыссыз. Бірақ, көп 

компаниялар  мен  кәсіпорындар  заң гер лер 

мен экономистерге зәру. Әрине, мем ле кет  тік 

тілмен қатар, ағылшын, орыс тілдерін біле-

тін,  өз  мамандығының  нағыз  іскерлеріне. 

Осы  олқылықтарды  толтыру  мақсатында 

«Үш тұғырлы тіл» идеологиясы дүниеге ке-

ліп  отыр.  Яғни,  елімізге  қажетті,  үштілді 

мең  герген,  кез  келген  жерден  ақпарат  ала 

ала тын, өз ісінің білгірі, бүкіл әлем бойынша 

ком муникацияға түсіп, жер бетінің кез кел-

ген нүктесінде бизнес жасайтын кадрлар ау-

адай  қажет.  Аталмыш  кадрлар  мәселесін 

«Үш  тұғырлы  тіл»  саясаты  оп-оңай  шешіп 

бе  ре алады.    «Үш тұғырлы тілдің», шын мә-

нін  де,  мемлекеттік  тілге  мүлде  зияны  жоқ. 

Бұл жерде мәселе сол стратегияны, сол сая-

сат  ты  дұрыс  жүргізуде,  жарқын  болашақта 

нәти  жесінің  оң  болуын  қамтамасыз  етуде 

бо лып отыр. Мәселен, Орыс тілі мен ағыл-

шын  тілін  оқытатын  мұғалімдер  міндетті 

түр де қазақ тілін, яғни мемлекеттік тілді өте 

жақсы  білуі  тиіс.  Жоғары  оқу  орнында  да 

ағыл шын мен орыс тілі  қазақ тілімен бірік-

тірі ліп ғана оқытылуы керек. «Үш тұғырлы 

тіл ді» тек мәдениетаралық қатынас негізінде 

қарап, ақпарат алмасу, білім үйрену, тәжірибе 

жи нау үшін үйретеді. «Үш тұғырлы тіл» сая-

са тын дамыту үшін қазақ тілін, яғни мем ле-

кет тік тілді мемлекет тарапынан ең бірінші 

орынға  қойылып  жатқаны  да  көзі  ашық 

адам дарға шындық. Соңғы санақ бойынша, 

Қазақстан  халқының  93,5  пайызы  өз  ұлты-

ның  тілін  -  ана  тілі  деп  санайды.  Ал,  74 

пайы зы қазақ тілінде ауызша сөйлей алады, 

түсі неді.  Сонымен  қатар  94,5  пайызы  орыс 

тіл ді  болса,  15,4  пайызы  ағылшын  тілін 

толық  меңгергендер.  Демек,  130-дан  астам 

ұлт пен ұлысқа қызмет етіп отырған еліміз-

де гі орыс тілінің қазығы әлі де мықты. Саны 

бойын ша 3/2 құрайды, бұл бізді бір жағынан 

үлес  салмағы  жағынан  құтқарып  та  отыр. 

Бұл  ста тистикаға  қарап,  «Үш  тұғырлы  тіл» 

сая сатын  жүргізудің  нақты  уақыты  екенін, 

яғ ни темірді қызған кезінде басатын кез еке-

нін атап өту керек. Егер, «Үш тұғырлы тіл» 

сая сатын  кейінге  қалдырсақ,  онда  дамудан 

тоқ тап қаламыз.Билік үш тілді үйрену, қол-

да ну аясын бір сызықтың бойына емес, үш 

сыз ыққа, әрқайсысының өз орнын көрсететін 

сая сат  жүргізіп,  мемлекеттік  тілдің  бірінші 

бо лып дамуын қадағалайды. Бұған ешқандай 

күмән болмауы керек. Үш тұғырлы тіл арқы-

лы ғана Қазақстан тілдік саясаттың оң нәти-

жесі  көре  алады.  Мемлекеттік  тіл  -  мем ле-

кет тік қызметте жұмыс бабында қол даны ла-

тын тілге, басшының сөйлеу тіліне айналуы 

үшін билік аянбай еңбек етіп келеді. Мемле-

кет тік  тілдің  қоғамдық  қызметі  қоғамдық 

өмір дің аса маңызды мынадай салаларында 

жүз еге  аса  береді:  басқару,  ақпарат,  білім 

беру  мен  тәрбие  ісі,  ғылым  мен  техника; 

қоғам дық  ғылымдар,  жаратылыстану  мен 

нақ ты ғылымдар, техникалық және қол дан-

ба лы  ғылым,  экономика  салаларында,  ғы-

лым  ның жалпыға ортақ салаларында, бұқа-

ра  лық ақпарат құралдары саласында, іс жүр-

гі зу саласында; мемлекеттік, қоғамдық-сая-

си, мәдени мекемелер мен ұйымдарда; дене 

тәр биесі,  спорт,  туризм,  денсаулық  сақтау 

мен емдеу мекемелерінде; қоғамдық тамақ-

тан дыру орындарында; өнер мекемелерінде 

(театр,  кино);  дипломатиялық  қарым-қаты-

нас та; әскери-патриоттық тәрбие және білім 

беру  ісінде;  шаруашылық  жүргізу  және 

ұйым дастыруда;  өндіріс  және  өнеркәсіп 

орын дарында;  Қазақстан  Республикасында 

өте тін республикалық, халықаралық құрыл-

тай,  конференция,  мәжіліс,  жиындар  т.б. 

Соны мен,  қазақ  тілі  –  дәстүрлі,  тұрақты, 

қатаң тілдік нормасы бар, стильдік тар мақ-

та ры  сараланған,  жалпы  халықтық  тілден 

ұлт тық деңгейге көтеріліп, мәңгілік тілге ай-

на лады. Тағы қайталап айту керек, «Үш тұ-

ғыр лы тіл» саясаты мемлекеттік тілді өшіру-

ді  емес,  өсіруді,  дамытуды  көздейді.

Президен ті міз 

Нұрсұлтан 

Назарбаев 

«Қазақстан-2050:  қалыптасқан  мемлекеттің 

жаңа саяси бағыты» атты халыққа жолдауын-

да «Біз ел иесі ретінде биік бола білсек, өзге-

лер ге сыйлы боламыз» дей келе: «Қазақ тілі 

- біз дің рухани негізіміз. Біздің міндетіміз - 

60

ҰЛТТЫҚ ТӘРБИЕ

оны барлық салада белсенді пайдалана оты-

рып дамыту. Біз ұрпақтарымызға бабала ры-

мыз дың сандаған буынының тәжірибесінен 

өтіп, біздің де үйлесімді үлесімізбен толыға 

түсе  тін қазіргі тілді мұраға қалдыруға тиіс-

піз. Бұл - өзін қадірлейтін әрбір адам дербес 

ше шуге тиіс міндет. Мемлекет өз тарапынан 

мемле кеттік  тілдің  позициясын  нығайту 

үшін көп жұмыс атқарып келеді. Қазақ тілін 

кеңі нен қолдану жөніндегі кешенді шаралар-

ды  жүзеге  асыруды  жалғастыру  керек.  Тіл 

тура лы жауапкершілігі жоғары саясат біздің 

қоға мы мызды  одан  әрі  ұйыстыра  түсетін 

бас ты фактор болуға тиіс. Біз алдағы уақытта 

да  мемлекеттік  тілді  дамыту  жөніндегі  ке-

шен ді шараларды жүзеге асыруды табан ды-

лық пен  жалғастыра  береміз.  Кез  келген  тіл 

өз ге тілмен қарым-қатынасқа түскенде ғана 

өсіп, өркен жаятынын әрдайым есте сақтаған 

жөн.  Біз  қазақ  тілін  жаңғыртуды  жүргізуге 

тиіс піз. Тілді заманға сай үйлестіріп, терми-

но ло гия мәселесінен консенсус іздеу керек. 

Соны мен  қатар,  әбден  орныққан  халық ара-

лық  және  шет  тілінен  енген  сөздерді  қазақ 

тіл іне аудару мәселесін біржола шешу қажет. 

Бұл  мәселе  оқшауланған  қайраткерлердің 

орта сында  шешілмеуге  тиіс.  Үкімет  мұны 

ретте гені жөн» - мемлекетіміздің мемлекеттік 

тілі болып отырған қазақ тілін, яғни мемле-

кет тік тілді ең бірінші орынға қойып дамыта 

бере тінін,  оның  болашағы  үшін  алаңдамау 

керек екенін баса айтады. Президентіміздің 

бұл айтқандарына назар салатын болсақ, ра-

сын да, мемлекеттік тіл – қазақ тілі үш тілдің 

бірі  болып  қалмайды,  ағылшын  мен  орыс 

тілін өзінің көлеңкесінде ұстап, ығына ығыс-

ты рып, үш тұғырдың ең үстінде тұрады. Ел-

басы Н. Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына 

Жол дауында «Қазақстан бүкіл әлемде халқы 

үшін  үш  тілді  пайдаланатын  мәдениетті  ел 

ре тінде  танылуға  тиіс.  Бұлар  қазақ  тілі  - 

мем лекеттік  тіл,  орыс  тілі  -  ұлтаралық  тіл, 

ағыл шын тілі - жаһандық экономикаға ойда-

ғы дай кірігу тілі» делінген. Тек қазақ жұрты 

ғана  емес,  барша  қазақстандықтар  осы  үш 

тілді өзара ұштастырып, өз орнымен қолдана 

бі лу лері қажет. Тілдердің үш тұғырлылығы” 

бағ дарламасының негізгі мақсаты мем лекет-

тік тіл – қазақ тілін орыс және ағылшын тіл-

дері нің деңгейіне дейін көтеріп, бәсек елес ті-

гін  арттыру  болып  табылады.  Өскелең  ұр-

пақ тың  үш  тілді:  қазақ  тілін  –  мемлекеттік 

тіл, орыс тілін ұлтаралық қатынас тілі және 

ағыл шын  тілін  халықаралық  тіл  ретінде 

оқып  үйренуге  ұмтылыс  жасауы  —  замана 

тала бы,  болашақ  ұрпаққа  қажеттіліктен 

туын  дап отыр. Сондықтан да, елімізде “Үш 

тұғыр  лы  тіл”  мәдени  бағдарламасы  жаса-

лып, 

жүзеге 

асырылатын 

болады. 

«Қазақстан ның  болашағы  –  қазақ  тілінде». 

Біз мемле кеттік тілді және шет тілдерді үй-

ре  нуі міз  керек.  Мынандай  шарықтау  зама-

нынд а көп тілді игергенге ешкімнің таласы 

бол майтыны  хақ.  Сондықтан  қазақ,  орыс 

және шет тілдерінің ішінде көбіне көп қол-

даны лып жүрген ағылшын тілін жетік мең-

гер ген  ұрпақ  өсіріп,  оларға  үлгі  бола  білу-

бәсе кеге қаблетті елдің берік іргесі мен ке-

мел  келешегінің  кепілі.  Менің  ойымша  

ағыл шын тілін білсең – әлемдегі ең үздік, ең 

жо ғары оқу орындарында білім алуға мүм-

кін дігің мол.Үштұғырлы тіл – дамыған мем-

ле кет  құрудың  алғышарттарынң  бірі,ол 

өмір лік  қажеттіліктен  туындаған  құнды 

идея.  «Тілдердің  үштұғырлығы»,  яғни,  үш 

тіл ді,  қазақ,  орыс,  ағылшын  тілдерін 

Қазақстан азаматтарының бірдей меңгеруін 

мең  зе генімен,бұның  түпкі  негізі,көздеген 

мақ  саты – мемлекеттік қазақ тілінің халық-

ара  лық  қолданыстағы  орыс,ағылшын  тіл-

дері  мен  тең  қолданылатын  биікке  жеткізу, 

қазақ   тілін  әлемдік  тілдер  қатарына  қосу 

үшін нақты ұмтылыс жасау. Қандай мемле-

кет  болмасын,оның  ең  әуелі  мән  беріп, 

ұлықт айтын тілі, әрине мемлекеттік тіл.Үш-

тұ ғырлы тіл мәдениетін қалыптастыру  үшін 

ағылшын тілінің таңдалып алынуының да өз 

себебі  бар,көптеген  қазіргі  замандағы  тіл 

мамандарының  пікірінше,ағылшын  тілі  мә-

де ниетаралық қатынас құралы болуымен қа-

тар, бірнеше қоғамдық қызметтер атқа ра ды 

екен:  біріншіден,  ол  білімдерді  бір  тілден 

екін ші  тілге  аударып  тарату  қызметін  атқа-

ра ды;  екіншіден,  халықаралық  коммуника-

61

ҰЛТТЫҚ БІЛІМ

ция мен ақпарат құралдары қызметін атқа ра-

ды;  үшіншіден,  адамдар  арасында  бүкіл 

әлем дік ой – пікірлер алмасу түрі; төртін ші-

ден,  аса  мол  ақпараттарды  сақтау  құралы 

қыз  метін  атқару  тілі  болып  табылады.  Де-

мек, бұл бағдарламаның  маңызы айтпай – ақ 

түсінікті.Тек ерен еңбек керегі сөзсіз.

Бағдарламаны енгізуді жоғары жақтағылар 

ке  лісе  шеш   кенімен,  қарапайым  халықтың 

да  пікірін  тыңдап,халықтық  анализ  жасау 

ке   рек  деп  түсіндім.Өйткені  бір  адам  бо-

лып белгілі дүниеге  пікір бөлген бір де,ал 

қо ғам  дық  орындарды  аралап,қарапайым 

халық   тың  ойын  тыңдап  нәтиже  қортқан 

тағы  бөлек  дүние.Сонымен,халықтық  ана-

лиз 

  

  дің  қорытындысы  бойынша,сұралған  15 

 адам   ның    9  бұл  бағдарламаға  қарсы бо лып 

шық ты.  Олардың  жас  шамалары  да  үл кен, 

бұл  кісілердің  ойынша,үш  тілді  мең гер ген 

оларға  қиын,өйткені  қазіргі  таңда  сана ны 

тұрмыс билейді,күйбең тіршілік пен тіл үй-

ре нер уақыт та жоқ дейді олар. Бірақ, бала-

ла рымыздың    туған  тілінен  өзге  шет  тіл-

дерін  меңгерулеріне  мүлде  қарсы  емес піз 

дейді.  Ал  жас  шамасы  18  бен  21  жас  ара -

лы  ғындағы  ұл  –  қыздар  тіл  білгеннің  еш 

айы бы  жоқ,керісінше  полиглот  болу  заман 

та лабы,оның  үстіне  өзге  достарыңның  ара-

сында  беделіңді  де  өсіреді,бірақ  орысша 

айт  қанда «дорогое удовольствие» деп өз ой -

ларын айтты.Міне осындай  шағын анализ-

ден  шығатын  қорытынды,адам  ешқашан 

еш  нәрсеге  дайын  болмайды,моншаға  бар-

ар  дың алдында душқа түсіп алайын демей-

сіз  ғой,сондықтан  жайбасарлықты  қойып, 

өз  геріске  өтуден,былайша  айтқанда  «зона 

ком фортадан» шығудан  қорықпау керек. Ең 

бастысы  неше  тіл  меңгерсеңде  өз  тілің нің 

беделін  жоғары  ұстауды  ұмытпау  әр қайс-

сымыздың өз қолымызда.Тереземізді биік те-

тіп да мыған елдермен теңестірер кез келді.

Білім мен ғылымның, экономиканың, биз-

нес  тің,  саясаттың,  жалпы  бәсекелестіктің 

қарыш тап дамып отырған бүгінгідей жаһан-

да ну кезеңінде Елбасы көрегендік танытып, 

алды мызға  үш  тілді  білу  қажеттігін  қойып 

отыр.  Әсіресе,  өскелең  ұрпақтың,  жастар 

алдын да бірнеше тіл білу міндеті тұр. Прези-

дент Нұрсұлтан Назарбаев биылғы халыққа 

арна ған  “Қазақстан  халқының  әл-ауқатын 

арт тыру  —  мемлекеттік  саясаттың  басты 

мақ саты” атты Жолдауында Үкіметтің алды-

на “Тілдердің үш тұғырлылығы” мәдени жо-

басын іске асыруды жеделдету міндетін қоя 

оты рып,  бүкіл  қоғамымызды  топтастырып 

отырғ ан мемлекеттік тіл ретінде қазақ тілін 

оқыту сапасын арттыру қажеттігіне ерекше 

назар аударды.

«Үш  тілді  меңгеру-жарқын  болашақтың 

кепілі»  атты  желеумен  мемлекеттік  тіліміз 

қазақ тілін, орыс тілін және де халықаралық 

тіл  ағылшын  тілін  ұйымдасқан  түрде  тіл 

үйре ну  курстарын  қолға  алды.  Тілге  тиек 

етіп  өтер  жайт  бұл  тіл  үйрену  болашақта 

қолда нылатын  латын  әліпбиімен  тікелей 

бай ланысты болмақ. Неге десеңіз ағылшын 

тілін дегі 26 әріптің көбі, тіпті барлығы десек 

те болады, латын әліпбиінде кездеседі және 

оқы луы жағынан да бірдей десек те болады. 

Бұл латын әріпіне көшу жайлы «Үш тұғырлы 

тіл» туралы жобаны 2006 жылдың қазан ай-

ында  өткен Қазақстан халқы Ассамблеясы-

ның 12 құрылтайында жария еткен болатын. 

Жауап кершілікті  тіл  саясаты  қазақ  ұлтын 

бірік тіруші басты факторлардың бірі болып 

табы

 

лады. Қазақ тілі - біздің рухани негізіміз.

Біздің  міндетіміз  -  оны  барлық  салада  бел-

сен ді пайдалана отырып дамыту. Біз ұрпақ-

тары мызға  бабаларымыздың  сандаған  буы-

ны  ның  тәжірибесінен  өтіп,  біздің  де  үйле-

сімді үлесімізбен толыға түсетін қазіргі тілді 

мұра ға қалдыруға тиіспіз. Бұл - өзін қадір -

лей тін әрбір адам дербес шешуге тиіс міндет.

Мемле кет  өз  тарапынан  мемлекеттік  тілдің 

позиция сын нығайту үшін көп жұмыс атқа-

рып  келеді.  Қазақ  тілін  кеңінен  қолдану 

жөнін дегі кешенді шараларды жүзеге асыру-

ды жалғас тыру керек. Біз 2025 жылдан бас-

тап  әліпбиімізді  латын  әрпіне,  латын  әліп-

биі не  көшіруге  кірісуіміз  керек.  Бұл  -  ұлт 

бо лып  шешуге  тиіс  принципті  мәселе.  Бір 

кез де  тарих  бедерінде  біз  мұндай  қадамды 

жа са ғанбыз.  Балаларымыздың  болашағы 

үшін  осындай  шешім  қабылдауға  тиіспіз 

62

ҰЛТТЫҚ ТӘРБИЕ

және бұл әлеммен бірлесе түсуімізге, бала-

лары мыздың  ағылшын  тілі  мен  интернет 

тілін жетік игеруіне, ең бастысы - қазақ тілін 

жаң ғыртуға жағдай туғызады. Біз қазақтілін 

жаңғыртуды жүргізуге тиіспіз. Тілді заманға 

сай  үйлестіріп,  терминология  мәселесінен 

кон сенсус іздеу керек. Сонымен қатар, әбден 

орнық қан халықаралық және шет тілінен ен-

ген  сөздерді  қазақ  тіліне  аудару  мәселесін 

бір жола шешу қажет. Бұл мәселе оқшауланған 

қайрат керлердің  ортасында  шешілмеуге 

тиіс. Үкімет мұны реттегені жөн. Бүкіл әлем-

де бірдей қабылданған терминдер бар. Олар 

кез келген тілді байытады. Біз өмірді өзіміз 

күр делендіре түсеміз, түсінбестікке бой ал-

дырып,  ақыл-ойды  сапырылыстырамыз, 

көнер ген  сөздердің  шырмауынан  шықпай-

мыз. Мұндай мысалдар аз емес.Қазіргі тілде 

жазылған кемінде жүздеген қазіргі кітап тар-

дың тізімін жасап, қазақ тіліне қазіргіше ау-

да ру ды ұсынған жөн. Бәлкім, жастар арасын-

да кон курс жариялау керек шығар: өздеріне 

не  нәрсе  қызықты  әрі  пайдалы  екенін  олар 

да айтсын. Қазақ тілін дамыту саясаты одан 

жері нуге, тіпті қазақтардың өздерінің бойды 

аула ғырақ  ұстауына  ықпал  етпеуі  керек. 

Керісінше, тіл Қазақстан халқын біріктіруші 

болуға тиіс. Бұл үшін тіл саясатын сауатты 

және  дәйекті,  қазақстандықтар  сөйлесетін 

бірде-бір  тілге  қысым  жасамай  жүргізу  ке-

рек.  Біздің  саясатымыз  -  2025  жылға  дейін 

қазақстан дықтардың  95  пайызы  қазақ  тілін 

білу. Бұл үшін қазір барлық жағдай жасалған.

Қазірдің өзінде еліміздегі оқушылардың 60 

пайыздан  астамы  мемлекеттік  тілде  оқиды. 

Мемлекеттік тіл барлық мектептерде оқыты-

ла ды. Бұл - егер бала биыл мектепке барса, 

енді он-он екі жылдан соң жаппай қазақша 

біле тін  қазақстандықтардың  жаңа  ұрпағы 

қалып тасады деген сөз. Қазақстанның бола-

ша ғы - қазақ тілінде. Қазақ тілі 2025 жылға 

қа рай  өмірдің  барлық  саласында  үстемдік 

етіп,  кез  келген  ортада  күнделікті  қатынас 

тіліне  айна лады.  Осылай  тәуелсіздігіміз 

бүкіл ұлт ты ұйыстыратын ең басты құндылы-

ғы мыз  -  туған  тіліміздің  мерейін  үстем  ете 

түседі.  Тәуелсіздігін  алған  тұста  еліміздегі 

қазақ тың саны 6,8 миллион немесе 41% бол-

са, қазір 11 миллионға жетіп, 65 %-дан асты.

Қазақтың саны 4 миллионға артты. Егер әр-

бір қазақ ана тілінде сөйлеуге ұмтылса, тілі-

міз  әлдеқашан  Ата  Заңымыздағы  мәрте бе-

сіне лайық орнын иеленер еді. Қазақ тілі ту-

ралы  айтқанда,  істі  алдымен  өзімізден  бас-

тауы мыз  керектігі  ұмыт  қалады.Ұлттық 

мүд де ге қызмет ету үшін әркім өзгені емес, 

ал ды  мен  өзін  қамшылауы  тиіс.Сонда  ғана 

қазақ  тілі  барша  қазақстандықтардың  жап-

пай  қолданыс  тіліне  айналады.Тілге  деген 

көз қарас, шындап келгенде, елге деген көз-

қар ас екені даусыз. Сондықтан оған бей-жай 

қара майық.Үштілділік мемлекеттік деңгейде 

ынталан   дырылуы  керек.  Орыс  тіліне  және 

кириллицаға біз қазақ тіліне қандай қамқор-

лық пен қарасақ, сондай қамқорлықпен қара-

уы  мыз керек. Орыс тілін білу - біздің ұлты-

мыз дың тарихи артықшылығы екені баршаға 

белгілі. Дәл осы орыс тілі арқылы қазақстан-

дық тар бірнеше ғасыр бойы қосымша білім 

алып,  ел  ішінде  де,  шет  жерлерде  де  өз 

дүние танымдары  мен  араласатын  ортасын 

кеңей тіп келе жатқанын жоққа шығармауға 

тиіспіз. Біз ағылшын тілін игеруде серпіліс 

жасауы мыз керек. Қазіргі әлемнің осы «лин-

г ва франкасын» меңгеру біздің еліміздің әр-

бір азаматына өмірдегі шексіз жаңа мүм кін-

дік  терді  ашады.  Жалпы  алғанда  “Тілдердің 

үш тұғырлылығы” тіл саясаты бағдарламасы 

күні  кеше  ғана  айтылған  дүние  емес, 

Президен тіміз  аталмыш  тілдік  стратегияны 

2004 жылы жария еткен болатын. Ал, өткен 

жылы  Еуродақ  өздерінде  үш  тілді  білім 

тәжіри бесін заңды түрде енгізді. Бұл тарихи 

қажет тілік.  Әрбір  адам  өз  туған  халқының, 

өзі өмір сүретін елдің тілін білу қажеттігі – 

ерте ден келе жатқан қағида. Алайда, жаһан-

да ну  қалыптасқан  осы  қағидаға  түзетулер 

ен гізуде. Қазіргі кезде халықаралық қатынас 

тілін білу қажеттігі туындап отыр. Бұл біздің 

жас тарымыз үшін аса қажет. Елбасының өт-

кен  жылдың  29  мамырында  Ақордада  бір 

топ қазақ тілді бұқаралық ақпарат құралдары 

басшы ларымен  ұлттық  жаңғыру  және  хал-

қы  мыздың бәсекеге қабілеттілігі аясын дағы 

63

ҰЛТТЫҚ БІЛІМ

ке лелі  кездесуінде  “Тілдердің  үштұғыр лы-

лы ғы”  бағдарламасына,  мемлекеттік  тіл 

мәсе  лесіне кеңінен тоқталып өтті. Мемлекет 

бас  шысы: “Қазақ тілі үш тілдің біреуі болып 

қал   майды.  Үш  тілдің  біріншісі,  негізгісі, 

бас    тысы, маңыздысы бола береді. Қазақ тілі 

–  Қазақстан  Республикасының  мемлекеттік 

тілі. Және оған қамқорлық та сондай дәре-

же де болады” деп сендірді. Орыс және ағыл-

шын тілдерін оқып үйрену білімнің, ұлттың 

бәсе кеге қабілеттілігін шыңдай түсетін, эко-

но    ми калық  мүмкіншіліктерімізді  арттыра-

тын бірден-бір тетігі дей келе, жаһандануға 

бейім   делуді, заман көшінен қалмай, осы үш 

тілдің  үйлесіміне  қол  жеткізу  арқылы  тілі-

міз ді,  дінімізді,  дәстүрімізді,  салт-ғұрпы-

мыз  ды сақтап қала аламыз - деді.  Мемлекет-

тік тіл  дің мәртебесі артуда. Көптеген пробле-

ма лы мәселелер Елбасымыздың көреген сая-

са ты  ның арқасындасоңғы жылдары шешімін 

та  уып,  игілікті  істер  жүзеге  асырылып  жа-

тыр.  Соның  ішіндегі  ең  маңыздысы  –  тіл 

сая сатына қатысты атқарылып жатқан шара-

лар.Бүгінгі  күні  «Тілдерді  қолдану  мен 

дамы тудың  2011-2020  жылдарға  арналған 

мем лекеттік  бағдарламасы»  негізінде  бүкіл 

республика бойынша тілдің қолданыс аясын 

кеңей туге  бағытталған  ауқымды  шаралар 

бел гіленіп, сол бойынша жүйелі әрі мақсатты 

жұмыс  тар жүргізілуде.Осы мемлекеттік бағ-

дар  лама  аясында  Қарағанды  қаласында  да 

ке ле лі істер атқарылып, бірқатар нәтижелерге 

қол  жеткізілді.  Қала  әкімдігі  жанындағы 

«Қарағанды қаласының мәдениет және тіл-

дер  ді дамыту бөлімі» мемлекеттік мекемесі 

Тіл дерді қолдану мен дамытудың 2011-2020 

жыл  дарға арналған мемлекеттік бағдар ла ма-

с ын  жүзеге  асыру  мақсатында  мәдени  іс-

шара  лар легін ұйымдастырып, өткізіп тұра-

ды. 2012 жылдың бірінші жарты жылдығында 

осы мақсатта бірқатар жұмыстар атқарылды. 

Бағ дар ламаны жүзеге асыруда балабақшадан 

бас тап,  мемлекеттік  емес  мекемелерге 

дейінгі бар лық салалар қамтылған. Бір қуа-

нар  лық жайт, қазақша тәрбие беретін бала-

бақ шалар  желісі  бүгінгі  күні  айтарлықтай 

ке ңейді.  Балабақшаларда  тәрбиеленіп  жат-

қан өзге ұлт бүлдіршіндері мемлекеттік тілді 

же тік  меңгеріп,  еркін  сөйлей  алатынына 

бөлім  ұйымдастырған  «Қазақшаң  қалай, 

балақай?» атты байқауды өткізу барысында 

көзі міз жетті. Ең бастысы, бүлдіршіндердің 

мем лекеттік  тілді  игеруге,  қазақ  халқының 

мәде ниетін,  салт-дәстүрлерін  танып-білуге 

деген құлшыныстары артқан. Бұл, әрине, ең 

алды мен тәрбиешілердің, әдіскерлердің ора-

сан еңбектерінің жемісі.Өзге ұлт өкілдеріне 

мем лекеттік  тілді  оқыту  жұмысы  бойынша 

тәжі рибе  алмасу  мақсатында  «Қарағанды 

қала сының жоғары оқу орындары, колледж-

дер,  орта  білім  беру  мекемелерінде  мем-

лекет тік тілді оқытудың озық әдістемелері» 

атты  семинар  өткізіліп,  аталған  семинарға 

білім беру мекемелерінің тәрбиешілері, әдіс-

кер лері, оқытушылары қатысып, өз ойлары-

мен бөлісті, атқарып жатқан нақты жұмыс-

тары мен,  аталған  бағытта  қол  жеткізген 

нәти желерімен  таныстырды.  Орта  мектеп-

тер дің қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұға-

лім дері  арасында  өткізілген  «Халық  ауыз 

әде биеті әлеміне саяхат» байқауында ұстаз-

дар қазақ халқының салт-дәстүрлерін, әдет-

ғұрып тарын жетік білу бойынша жарысып, 

мақал-мәтел,  жаңылтпаштар  айтудан  сайы-

сты. Ұстаздың танымы зор, өрісі кең болуы 

ұрпа ғымыздың саналы, білімді, тәрбиелі бо-

луына ықпалы мол екені сөзсіз. Елбасымыз-

дың «Тілдердің үштұғырлығы» мәдени жо-

ба  сын жүзеге асыру мақсатында да бірқатар 

жұмыстар  атқарылды.  Атап  айтсақ,  банк 

қыз меті  саласының  үш  тілді  (қазақ,  орыс, 

ағы л шын тілдерін) жетік меңгерген қыз мет-

кер  лері арасында «Тілдарын» байқауы өткі-

зіл ді. Бұл байқауды өткізу барысында да үш 

тіл ді еркін меңгерген қабілетті жастар саны 

жыл  өткен  сайын  артып  келе  жатқанының 

куәсі боламыз. Алдағы уақытта мемлекеттік 

ме кеме  қызметкерлерінің  қатысуымен  «Үз-

дік аудармашы» байқауын өткізу жоспар лан-

ған. Қазақ халқының қоғам қайраткерлерінің, 

ағар ту шыларының,  ақын-жазушыларының 

шы ғар машылықтарын,  қазақ  халқының  да-

мып, өсіп–өркендеуіне, ұлт ретінде қалыпта-

суына сіңірген еңбектерін ұмыттырмау мақ-

64

ҰЛТТЫҚ ТӘРБИЕ

са тында өзге ұлт өкілдері арасында жыл сай-

ын  «Абай  оқулары»  байқауын  және  мектеп 

оқу шылары  арасында  Мұқағали  Мақатаев 

пен  Оралхан  Бөкей  шығармашылықтарына 

арнал ған  байқау  өткізу  дәстүрге  айналған. 

Мемле кеттік тілді игеру дәрежелерін анық-

тау мақсатында Мемлекеттік мекеме қызмет-

кер лері  арасында  да  байқаулар  өткізу  дәс-

түр лі шараға айналған. Осы мақсатта «Мем-

лекет тік  тіл  –  мемлекеттік  қызметте»  атты 

бай қау өткізіліп, Қарағанды қаласы әкім діг і-

нің  мемлекеттік тілді жетік меңгерген  қыз-

мет  керлері облыс көлемінде жүлделі бірінші 

орынға  ие  болып,  мекеме  мәртебесін  биік-

тетті.  Мемлекеттік  тілдің  қолданыс  аясын 

кеңейту, мемлекеттік тілдегі құжат айна лы-

мы ның сапасын көтеру және іс жүргізу ба-

ры сында  туындайтын  тағы  да  басқа  про-

блема лы  мәселелерді  талқылау  мақсатында 

мем лекеттік  мекемелер  қызметкерлерімен 

«дөң гелек үстелдер», семинарлар жиі ұйым-

дас тырылады.  Бөлімнің  ұйымдастыруымен 

қала  көшелерінде  орнатылған  жарнама лар-

дың  сауатты  толтырылуы,  ҚР  «Қазақстан 

Республикасындағы  тіл  туралы»  заңының 

21-бабы  «Жарнама  туралы»  Заңының  та-

лапта ры  сақталуын  бақылау  мақсатында 

Қарағанды  қаласының  кәсіпкерлерімен 

семи нар-кеңес  өткізіліп,  аталған  семинарға 

қатыс қан  қала  прокуратурасының  қызмет-

кер лері, «Қарағанды қаласының сәулет және 

қала  құрылысы»  мемлекеттік  мекемесінің 

қыз меткерлері нақты кеңестер беріп, құқық-

тық түсіндіру жұмыстарын жүргізді. Жалпы, 

жоға  рыдағы  шараларды  ұйымдастырудағы 

бас ты мақсат - мемлекеттік тіл саясатын на-

си хаттау, қоғамның әлеуметтік-саяси, мәде-

ни өмірінде мемлекеттік тілдің кеңінен қол-

даны луын қамтамасыз ету, өзге ұлт өкіл дері-

нің қазақ тілін игеруге деген құлшыныстарын 

туғы зу, елі үшін қызмет ететін әрбір азамат-

тың  мемлекеттік  тіл  мәртебесін  нығайтуға 

мүд делілігін таныту. Ең бастысы, қоғамдағы 

тіл сая сатына, тілдерді дамыту мәселелеріне 

деген халықтың көзқарасы өзгерді. Елімізді 

меке ндеген  қай  ұлттың  өкілі  болсын, 

Қазақстан  Республикасы  азаматы  ретінде 

Елбасы ның,  мемлекеттің  жүргізіп  отырған 

саясатын  қолдап,  барынша  атсалысуының 

нәти жесінде елімізде тұрақтылық пен ын ты-

мақ тастық сақталып отыр. Барша қазақстан-

дық   тардың  басын  біріктіретін  мемлекеттік 

тіл дің  қоғам  өмірінің  барлық  салаларында 

қол данысын қамтамасыз ету – ең басты мін-

дет іміз.  Тілдерді  қолдану  мен  дамытудың 

2011-2020  жылдарға  арналған  мемлекеттік 

бағ дар ламасын жүзеге асыру мақсатында әлі 

де  талай  іс-шаралар  жоспарланған,  аталған 

бағыт тағы жұмыстар өз жалғасын таба бер-

мек. Ағылшын тілін қазаққа орысша түсін ді-

ру  арқылы  үйрету  дұрыс  емес.  Бұл  жерде 

ағыл шын  тілінің  қазақ  тілін  жетік  білетін 

мама нын  даярлауды  күшейту  керек.  Қазақ 

тілін  оқытқан  кезде,  оның  қоғамдағы  жеке 

қолда нылуын  есте  ұстаған  жөн.  Екіншісі  – 

оны  үштілділіктің  бір  сыңары  ретінде  қол-

дану. Осы жерде бізге біртілділік, қостілділік 

пен  үштіл діліктің  қайсысы  тиімді  дейтін 

болсақ, әрине, біртілділікке жететін ештеңе 

жоқ. Бірақ бір тілдің аты – бір тіл. Әлемде 

біртіл ділігі  мықты  қалыптасқан  10-15  ел 

бар. Мысалы, Жапонияда – жапон, Кореяда 

–  корей,  Германияда  –  неміс  тілі.  Қалған 

халықтардың барлығында қос немесе үш тіл-

діл ік  қалыптасқан.  Айта  кететін  бір  жайт, 

Сингапурда  қытайлардың  саны  көп  бол-

ғаны мен,  олардың  дені  ағылшынша  сөй-

лейді.  Өйткені  халқы  сол  арқылы  байып 

отыр.  Қорыта  келгенде,  “Тілдердің  үш 

тұғыр  лылығы”  бағдарламасының  негізгі 

мақ  саты мемлекеттік тіл – қазақ тілін орыс 

және  ағылшын  тілдерінің  деңгейіне  дейін 

кө теріп, бәсекелестігін арттыру болып табы-

лады. Өскелең ұрпақтың үш тілді: қазақ тілін 

–  мемлекеттік  тіл,  орыс  тілін  ұлтаралық 

қаты нас тілі және ағылшын тілін халы қара-

лық тіл ретінде оқып үйренуге ұмтылыс жа-

сауы  —  замана  талабы,  болашақ  ұрпаққа 

қажет тіліктен туындап отыр. Сондықтан да, 

елі  мізде “Үш тұғырлы тіл” мәдени бағдар ла-

ма сы жасалып, жүзеге асырылатын болады.  

«Қазақстанның  болашағы  –  қазақ  тілінде». 

Мемлекеттік  тілді  және  шет  тілдерді  үйре-

нуіміз керек. Мынандай шарықтау заманын-

да көп тілді игергенге ешкімнің таласы бол-

65

ҰЛТТЫҚ БІЛІМ

май тыны хақ. Сондықтан қазақ, орыс және 

шет тілдерінің ішінде көбіне көп қолданылып 

жүр ген  ағылшын  тілін жетік меңгерген  ұр-

пақ  өсіріп,  оларға  үлгі  бола  білу-бәсекеге 

қабі летті елдің берік іргесі мен кемел келе-

ше гінің кепілі .

ӘДЕБИЕТТЕР

1. Қазақстан Республикасындағы «Тілдерді қолдану мен дамытудың 2011-2020 жылдарға 

арналған мемлекеттік бағдарламасы»

2.  Әлметова  Ә.С.  «Қазақ  тілі  сабағында  студенттердің  сұхбаттық  тілдесім  мәдениетін 

қалыптастырудың  ғылыми-әдістемелік  негіздері»  пед.ғыл.доктор.дисс.автореф.  Алматы, 

2007. -48б. 

3. Қазақстан Республикасындағы білім беруді дамытудың 2001-2020 жылдарға арналған 

мемлекеттік бағдарламасы. (Жоба)

4. Н.Ә.Назарбаев: «Қазақстанның әлемдегі бәсекеге барынша қабілетті 50 елдің қатарына 

кіру стратегиясы» - Егемен Қазақстан газеті. 19/І-2006. №16

Білімдіңнің сөзін тыңда, айтқанын үйрен, іске асыр

Махмұд  Қашқари

66

МАЗМҰНЫ - СОДЕРЖАНИЕ

Сағиқызы А. «Мәңгілік ел» – келісім мен бірлік идеясы  ........................................................6

Қалиев Ж.Н.,  Адиет Қ.Б.  «Мәнгілік ел» жалпы ұлттық идеясы құндылықтарын білім беру 

процесіне енгізу мәселелері туралы  .........................................................................................10

Утегулова  З.Н.  Дарынды  және  талантты  студенттердің  қажеттіліктерін  ескере  отырып 

оқыту  ............................................................................................................................................15

Ошақбаева Ж.Б. Алаш идеясы – «Мәңгілік ел» идеясының рухани негізі  ........................20

Мусабеков М.Н., Мусабекова С.Н. Ұлттық тәрбие және «виртуалды шынайылық»  .......24

Садықов Е.М. Тарих пәнінен болашақ маман иелерінің кәсіби құзіреттілігін          

қалыптастыру  ..............................................................................................................................28

Толқынов Е.Ә. 3d-модельдеуде google sketchup программасын қолдану                      

әдістемесі  .................................................................................................................................... 32

Жанбатыр А.С.  Тіл және этникалық сәйкестік (Г.Шлее зерттеулерінің негізінде) ............38

Тайбатанова А.Н. Дуальды оқыту жүйесі – сапалы білім беру кепілі  ................................41

Хасенов Ғ.Қ.

 

Мектептегі дәстүрлі дене шынықтыру сабағы мен жаңашылдық  .................45

Воропаев Н.Н., Тохметов А.Т.  Национальные особенности изучения                                

китайского  языка  .......................................................................................................................49

Байболов М.Б. Мұхтар Шаханов шығармашылығындағы ұлттық негіздер  .......................53

Ордабекова А.М. Үш тұғырлы тіл бағдарламасын енгізудің маңыздылығы  ..................... 58

 

67

Мақалаларды журналға басып 

шығарудағы талаптары

Мақаланы «Ұлттық тәрбие» журналына тапсыру 

үшін журналдың жауапты хатшысына қағаз түрінде 

басылып  шыққан  файл  көшірмесімен  кез  келген 

электронды  таратушыда  өткізу  керек.  Дискетадағы 

ақпарат қағаз түрінде басылып шыққан ақпаратқа сай 

келуі кажет.

Мәтін Microsoft Word мәтіндік редакторда, Timas 

New Roman шрифтпен, шрифтің өлшемі № 12 терілуі 

қажет. Мақаланың көлемі 5-беттен кем болмауы тиіс. 

Беттің  параметрлері:  үсті  –  2  см,  асты  –

 

2  см,  сол 

жағы –

 

3 см, оң жағы – 1,5 см. Жоларалық интервал – 

дара (одинарный).

Мақала  автордың  аты-жөні,  қызметі,  ғылыми 

лауа зымы,  мақаланың  атын  көрсетумен  басталады, 

мақала ның соңында үш тілде түйін беріледі. Мақала 

терілгеннен кейін автор өзі тексеріп, қателерін тү зеп, 

соңғы нұсқасын беруі қажет. Мақала мазмұнына ав-

тор өзі жауап береді.

Әдебиеттерге  сілтеме  міндетті  түрде  жасал-

сын.  Олар  мәтінде  аталуына  қарай  таяқшада  сан 

түрінде  көр се тіледі.  Мақаланың  соңында  берілетін 

әдебиеттер  тізі мінде  алдымен  автордың  аты-жөні, 

мақаланың немесе кітаптың аты, сонан кейін кітаптың 

жалпы мәліметтері көрсетіледі.

Мақаланың  соңында  қызмет  және  үй  телефон 

нөмір лерін көрсетулеріңіз қажет. 

Түп нұсқалар, қойылған талаптарға сай келмеген 

жағ дайда  баспаға  қабылданбайды.  Мақалалар  кері 

қай тарылмайды және өңделмейді.

Мақаланы баспаға шығару ақысы университеттің 

кассасына  төленеді  немесе  банк  арқылы  төлеуге 

болады.  *Қойылған  талаптарға  сәйкес  мақаланы 

журналға шығару бағасы 1500 теңге. 

Бір жылға жазылу бағасы 2404 теңге. Журналға 

жазылу «Қазпошта» бөлімшелері арқылы жыл бойы-

на жүреді. 

Индекс 74310

Требования к оформлению статей, 

публикуемых в журнале

Материалы для журнала «Ұлттық тәрбие» сдаются 

ответственному  секретарю  журнала  в  распечатанном 

виде с приложением копии файла на любом электрон-

ном носителе. Информация на электронном носителе 

и в распечаттаном виде должна быть идентичной.

Набор  должен  быть  произведен  в  текстовом 

редакторе  Microsoft  Word  шрифтом  Times  New 

Roman,  кегль  –  12.  Статья  должна  быть  не  менее 

5  страниц.  Параметры  страницы:  верхнее  –  2  см, 

нижнее – 2 см, слева – 3 см, справа – 1,5 см. Между-

строчный интервал – одинарный.

Статья должна начинаться с указания ФИО авто-

ра, занимаемой должности, ученой степени, названия 

статьи. В конце статьи обязательно наличие резюме 

на трех языках. Текст должен быть тщательным обра-

зом выверен и отредактирован автором после набора. 

Автор сам отвечает за содержание статьи.

Ссылки  на  литературные  источники  обязатель-

ны. Они даются в тексте цифрами в сносках по мере 

упоминания. В списке литературы, который дается в 

конце статьи, вслед за фамилией и инициалами авто-

ра идут название статьи или книги, а затем остальные 

выходные данные. 

В конце статьи необходимо указать номер служеб-

ного и домашнего телефона. 

Оригиналы,  оформление  которых  не  будет  соответ-

ствовать указанном требованием, к публикации не при-

нимаются. Статьи не возврашаются и не рецензируются. 

Материалы, поступившие в редакцию, в дальней-

шем не будут использоваться в других изданиях.

Оплата за публикацию вносится в кассу универ-

ситета, либо производится по безналичному расчету. 

*Стоимость статьи в журнал 1500 тенге.

Подписная цена за год 2404 тенге. Подписка на 

жур нал проводится в течение года в отделах «Казпоч-

та».

 Индекс 74310

*Реквизиты: РГП ПХВ Абай атындағы Қаз ҰПУ

ИИН KZ178560000000086696

БИН 031 240 004 969

РНН 600900529562

АГФ ОАО «БанкЦентрКредит»

МФО 190501719, код 16

Свидетельство о постановке на учет по НДС:

Серия 60305 № 0005741 от 13.01.04

Ескерту:

Жекелеген авторлардың журналда жарияланған 

мақалаларындағы пікір-ұсыныстары 

редакцияның түбегейлі көзқарасын білдірмейді. 

Мазмұнды, әрі мағыналы жазылған мақалалар 

редакцияда қара лып, ақысыз жарияланатын 

болады.

Примечание:

Мнения и предложения авторов статей 

опубликованных в журнале могут не совпадать со 

взглядами и мнением редакции. 

Лучшие статьи по мнению редакции будут 

печататься в журнале бесплатно.

Құрметті оқырмандар!

«Ұлттық тәрбие» журналын «Қазпошта» АҚ мекемесінің кез келген бөлім шесінен жаз-

дырып ала аласыз. Журналға жазылу жыл бойына жүргізіледі.

«Ұлттық  тәрбие»  журналын  жаздырып  алуға  және  мақала  жариялап,  өзіндік  тың  ой 

қосуға асығыңыз, ағайын!

Мына мекен-жайға хабарласуларыңызға болады: Жамбыл көшесі, 25 үй, 24 каб. Тел: 291-

88-83. Е-mail: nitso@mail.ru

050010, Алматы қаласы, Достық даңғылы, 13

Абай атындағы ҚазҰПУ

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің «Ұлағат» баспасының баспаханасында басылды

Отпечатано в типографии издательство «Ұлағат»

КазНПУ имени Абая

Жауапты редактор/Ответственный редактор – Жанар Сейсенбаева

Беттеген/Верстка – Жанат Жанбаева

Редакция мекен-жайы:

050010, Алматы қ., Жамбыл к-сі 25 үй,

Интеллектуалды ұлт қалыптастыру ҒЗИ, каб. 24.

Тел/факс: 8(727) 291-88-83, 8775 22 00 196,

электрондық мекен-жай: nitso@mail.ru

Басылымға жіберілді: 14.09.2016 ж. Пішімі 60х84 

1

/

8

.

Қағаз - сыктывкар. Басылым – офсет. Көлемі 8.5 б.т.

Таралымы 300. Тапсырыс №113