Übung 1. Verkehrszweige / отрасли транспорта

Известия Национальной академии наук Республики Казахстан  
 
 
   
178  
 
Güterwagen 
Personenwagen
 
Triebwagen
 
Schieneverkehr
 
Lokomotive
 
Straßenverkehr
 
Lastkraftwagen
 
Personenkraft-
wagen
 
Busse
 
Fahrrad
 
Küstenschiffe
 
Hochseeschiffe
 
Binnenschiffe 
 
Luftverkehr
 
Flugzeuge
 
 
Hubschrauber
 
Luftschiffe 
 
Ballons
 
Schiffsverkehr
 
Следующее упражнение ориентировано также на запоминание и понимание усвоенных понятий. 
 
Übung 3. Was passt nicht in die Reihe? Streichen Sie das Unpassende aus. 
1. 
Lokomotive, Triebwagen, Personenkraftwagen, 
Personenwagen, Güterwagen 
  Schienenverkehr 
2. 
Flugzeug, Binnenschiff, Ballon, Hubschrauber, 
Luftschiff 
  Luftverkehr 
3. 
Luftschiff, Boot, Hochseeschiff, Binnenschiff, 
Küstenschiff 
  Schiffsverkehr 
4. 
Busse, Fahrrad, Lastkraftwagen, Güterwagen, 
Reisezugwagen, Motorrad 
  Straßenverkehr 
 
Übung 4. Ordnen Sie folgende Oberbegriffe den Reihen zu. Ein Wort ist zu viel.   
Straßenverkehr – Schiffsverkehr – Schienenverkehr – Luftverkehr – Siedlungsverkehr  
Übung 5. Ordnen Sie die Fahrzeuge den passenden Kurzdefinitionen zu [13]. 
 
1
. 
Fahrrad 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
a
. 
Güterbeförderungsmittel 
2
. 
Flugzeug 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
b
. 
Personenbeförderungsmittel 
3
. 
Lastkraftwagen 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
c
. 
öffentlicher Verkehr 
4
. 
Lokomotive 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
e
. 
nicht öffentlicher Verkehr 
5
. 
Personenkraftwage
n 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
f
. 
Individualverkehr 
6
. 
Schiff 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
g
. 
Triebfahrzeug 
7
. 
Straßenbahn 
b 
 
c 
 
g 
 
i 
 
j 
 
h
. 
Luftfahrzeug 
8
. 
Taxi 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
i
. 
Schienenfahrzeug 
9
. 
U-Bahn 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
j
. 
Straßenfahrzeug 
1
0. 
Zug 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
k
. 
Wasserfahrzeug 

ISSN 2224-5294                                                                                        Серия общественных и гуманитарных наук. № 2. 2015  
 
 
179 
Übung 6. Was passt nicht in die Reihe? Streichen Sie das Unpassende aus. 
 
1
. 
Personenwagen, Liegewagen, Schlafwagen, Straßenbahnwagen 
2
. 
Küstenschiff, Binnenschiff, Luftschiff, Seeschiff, Hochseeschiff 
3
. 
Bus, Taxi, S-Bahn. U-Bahn, Straßenbahn, Mondbahn, Sonnenbahn 
4
. 
Güterwagen, Dampflokomotive, Diesellokomotive, Ellok, Triebwagen 
5
. 
Transportfahrzeug, Fahrzeugbau, Wasserfahrzeug, Gleisfahrzeug 
6
. 
Telegrafenverkehr, Transitverkehr, Postverkehr, Briefverkehr 
7
. 
Signaleinrichtung, Sicherungseinrichtung, Wohnungseinrichtung 
8
. 
Straße, Tankstelle, Autobahn, Haltestelle, Parkplatz, Brücke, Tunnel 
9
. 
Fernsehübertragung, Funkübertragung, Relaisübertragung 
1
0. 
Sportnachrichten, Kabelnachrichten, Theaternachrichten, Kulturnachrichten  
 
 
Übung 7. Was passt zusammen? Füllen Sie die Kästchen aus. 
 
 
 
 
a) 
ein schienengebundenes Fahrzeug mit Elekt-
ro- oder Dieselmotorantrieb 
1.  Flugzeug n 
 
 
 
 
b)  privates Verkehrsmittel 
2.  Straßenbahn f 
 
 
 
 
c) 
ein Wasserfahrzeug für die Beförderung von 
Personen und Gütern auf offener See 
3.  Hochseeschiff n 
 
 
 
 
d) 
ein schiengebundenes Fahrzeug zur Beförde-
rung von Personen und Gütern 
4.  Fahrrad n 
 
 
 
 
e)  nicht öffentliches Verkehrsmittel 
4.  Lastkraftwagen m 
 
 
 
 
f)  ein Fahrzeug zum Fahren 
5.  Motorrad n  
 
 
 
 
g)  ein Straßenfahrzeug für die Güterbeförderung 
6.  Reisezugwagen 
 
 
 
 
h) 
ein Fahrzeug für die Personen- und Güterbe-
förderung in der Luft 
7.  Bus m 
 
 
 
 
i) 
Ein schienengebundenes Fahrzeug für die 
Personenbeförderung in der Stadt 
 
 
 
 
j)  öffentliches Verkehrsmittel 
 
Übung 8. Ordnen Sie folgende Wörter ihren Definitionen zu. 
 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
 
 
 
 
 
 
 

Известия Национальной академии наук Республики Казахстан  
 
 
   
180  
1.  Fahrzeug n 
  a) 
ein schienengebundenes Fahrzeug mit Elektro- oder 
Dieselmotorantrieb 
2.  Kraftfahrzeug n 
  b) 
ein Wasserfahrzeug für die Beförderung von Personen 
und Gütern auf Binnenmeeren 
3.  Küstenschiff n 
  c)  ein Fahrzeug zur Beförderung von Personen und Gütern 
4.  Triebwagen m 
  d)  ein schienengebundenes Fahrzeug mit eigenem Antrieb 
5.  Verkehrsmittel n    e) 
ein schienengebundenes Fahrzeug für die 
Güterbeförderung 
6.  Güterwagen 
  f)  ein Verkehrsmittel zum Fahren 
7.  Lokomotive f 
  g)  Straßenfahrzeug 
 
… [14]. 
 
Übung 7. Füllen Sie fehlende Vokale in die Kästchen aus.  
                            
 
 
     
 
 
 
 
B 
 
L  L 
 
N 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
B 
 
 
T 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
V 
 
K 
 
H  R 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
M   
T 
 
R 
 
D 
 
 
 
D 
 
 
S 
 
L  M   
T 
 
R 
 
 
 
 
 
 
P 
 
R  S 
 
N 
 
N  W   
G 
 
N 
 
 
 
 
G 
 
T 
 
R  W   
G 
 
N 
 
 
 
 
T 
 
X 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
L 
 
F  T  V 
 
R  K 
 
H  R 
 
 
 
F 
 
F  R  Z 
 
U  G 
 
 
 
 
 
 
 
         По кластерной модели можно построить еще целый ряд упражнений. Слова можно собрать в 
группы по признаку наличия железных и резиновых колес, по видам тяги, по видам их назначения, 
по степени комфортабельности, скорости и т.д. Выполнение подобных упражнений  основывается 
на  протекании  таких  мыслительных  операций  как:  анализ,  синтез,  сравнение,  абстрагирование, 
обобщение,  конкретизация.  Они  в  свою  очередь  проявляются  в  таких  формах  мышления  как 
суждение  и  умозаключение,  а  также  в  индуктивных  и  дедуктивных  способах  мышления.  Это  не 
простое  отражение  в  сознании  слов  и  словосочетаний,  которые  исчезнут  тотчас,  как  только 
кончиться его восприятие.  Активизация мыслительной деятельности по обработке слов на основе 
предлагаемых нами упражнений помогают запомнить слова и воспроизвести их в нужный момент.  
В  основе  методики  кластеризации  лексического  материала  лежит  деятельностный  подход, 
разработанный  научной  школой  Л.С.  Выготского  (А.Н.  Леонтьев,  Д.Б.  Эльконин,  В.В.  Давыдов, 
П.Я.  Гальперин,  Л.И.  Божович).  Кроме  того,  нами  использована  психолого-педагогическая 
литература  и  концепции  крупнейших  европейских  дидактов  по  созданию  учебников  и  учебных 
пособий для неязыковых вузов.    
В современной науке существует еще целый ряд разнообразных моделей, которые с успехом 
могут  и  должны  быть  использованы  для  построения  упражнений  и  не  только  лексических,  а  и 

ISSN 2224-5294                                                                                        Серия общественных и гуманитарных наук. № 2. 2015  
 
 
181 
грамматических,  и  речевых.  В  рамках  данной  статьи  не  представляется  возможным  осветить  их. 
Это будет предметом следующей статьи. 
В заключение следует сказать, что длительность хранения слов в памяти зависит от глубины 
их  обработки,  т.е.  слова,  не  ставшие  объектом  самого  пристального  внимания  и  анализируемые 
только  на  поверхностном  уровне  быстро,  забываются.  Слова,  подлежащие  запоминанию  и 
воспроизведению, должны подвергаться глубокой обработке, требующей активной мыслительной 
деятельности:  внимания,  анализа,  синтеза,  индукции,  дедукции,  обогащенных  ассоциациями  или 
образами. Разумеется, более глубокая обработка слов требует большего времени и хорошо продум  
 
ЛИТЕРАТУРА 
 
[1]
 
Басова  Н.В.,  Коноплева  Т.Г.  «Немецкий  язык  для  колледжей.  Deutsch  für  Colleges».  Издательство:  Кнорус  ٠ 
Москва ٠ 2014;  
[2]
 
Ардова А., Борисова Т., Домбровская Н. «Deutsch. Учебник немецкого языка для вузов». Издательство: Альянс;  
[3]
 
Теплякова  Е.К.,  Ильина  И.Е.  «Профессиональный  немецкий.  Deutsch  für  den  Beruf».  Учебное  пособие.  Verlag 
TSTU. 2005;  
[4]
 
Ломакина  Н.Н.  «Автомобилестроение  в  Германии».  Учебное  пособие  по  немецкому  языку  для 
автотранспортных специальностей. Оренбург, 1999. 
[5]
 
Басова  Н.В.,  Коноплева  Т.Г.  «Немецкий  язык  для  колледжей.  Deutsch  für  Colleges».  Издательство:  Кнорус  ٠ 
Москва ٠ 2014. Стр. 200-203. 
 
[6]
 
Бориско Н.Ф. 
«Немецкий язык уровень совершенства. Deutsch für Fortgeschrittene Niveau C». Издательство: 
Дом славянской книги. Москва. 2012. Стр. 222-228. 
 
 
 
[7]
 
Миляева Н.Н., Кукина Н.В. «Немецкий язык. Deutsch». Москва ٠  Юрайт  ٠2014. Стр. 146, 248-252. 
[8]
 
Курикова Н.В.. Русский язык как иностранный: язык электротехники. Томск. 2010. Стр. 4. 
[9]
 
Солсо Р. Когнитивная психология. 6-ое издание. Издательство: Питер. 2006. Стр. 225-226.  
[10]
 
Baddeley, A. D., Working memory / Oxford: University Press. 1986. 
[11]
 
Cabeza,  R.,  and  Nyberg,  L.  (1997).  Imaging  cognition:  an  empirical  review  of  PET  studies  with  normal  subjects.  J. 
Cogn. Neurosci. 9, 1–26. 
[12]
 
Haxby, J.V., Ungerleider, L.G., Horwitz, B., Maisog, J.M., Rapoport, S.L. and Grady, C.L. (1996). Face encoding and 
recognition in the human brain. Proc. Natl. Acad. Sci. USA 93, 922–927/ 
[13]
 
Milner, B. (1971). Interhemispheric differences in the localization of psychological processes in man. Br. Med. Bull. 27, 
272–277. 
[14]
 
Столяренко Л.Д., Столяренко В.Е. «Психология и педагогика для технических вузов». Ростов-на-Дону. 2004. 512 С.;  
[15]
 
Румянцева И. М. «Психология речи и лингвопедагогическая психология». М. 2004. 319. С.;  
[16]
 
Дружинин В. Н. «Когнитивная психология». М. 2004. 276 С.;  
[17]
 
Häusermann  ٠  Piepo.  Aufgaben-Handbuch.  Deutsch  als  Fremdsprache.  Abriß  einer  Aufgaben-  und  Übungstypologie. 
(ISBN 3-89129-269-4). Iudicium Verlag GmbH München. 1996. 528 S.  
[18]
 
Karl-Richard  Bausch,  Herbert  Christ,  Hans-Jürgen  Krumm,  A.  Franke  Verlag  Tübingen  und  Basel,  Handbuch 
Fremdsprachenunterricht. 5., unveränd. Auflage. (ISBN 978-3-8252-8043-7). 2007. 585 S.;  
[19]
 
Roche Jörg. Fremdsprachenerwerb und Fremdsprachendidaktik. UTB basics, 2., überarb. u. erweit. Aufl. 2008 (ISBN 
978-3-82522-69-6). 286 S.;   
[20]
 
Rosemarie  Buhlmann,  Anneliese  Fearns,  Handbuch  des  Fachsprachenunterrichts,  6.,  überarbeitete  und  erweiterte 
Auflage. Gunter Narr Verlag Tübingen. 2000. (3-8233-4965-1). 468 S. 
[21]
 
Туров А. Механизмы памяти // Наука и жизнь. №2. 01.02.1967. http://www.infostorage.com.ua/texts/view/852.htm 
[22]
 
Turechanowa Assima / Hans-R. Fluck. Fahrt frei! Deutsch-Lehrwerk zur Eisenbahnsprache für kasachische Studierende 
an Technischen Hochschulen. (ISBN 978-3-89966-273-3). Europäischer Universitätsverlag Berlin ٠ Bochum ٠ Dülmen ٠ London 
٠ Paris. 1. Auflage 2008. S. 26.  
[23]
 
Turechanowa Assima / Hans-R. Fluck. Там же. с. 24. 
 
REFERENCES 
 
[1]
 
Basov N.V., Konopleva T.G. "German for college. Deutsch für Colleges ». KnoRus, Moscow 2014;  
[2]
 
Borisko N.F. "German level of excellence. Deutsch für Fortgeschrittene. Niveau C". Publisher: House of Slavic books. 
Moscow. 2012;  
[3]
 
Milyaeva N.N., Kukina N.V. "German. Deutsch". Moscow, Yurayt, 2014, P. 146, 248-252.;  
[4]
 
Ardova A., Borisova T., Dombrowski N. "Deutsch. German textbook for high schools." Publisher: Alliance;  
[5]
 
Teplyakova E.K., Ilina I.E. "Professional German. Deutsch für den Beruf". Textbook. Verlag TSTU. 2005;  
[6]
 
Lomakin N.N. "Automobile in Germany." A manual in German language for motor specialties. Orenburg, 1999. 
[7]
 
Basov N.V., Konopleva T.G. "German for college. Deutsch für Colleges". KnoRus, Moscow, 2014. p. 200-203. 
[8]
 
Borisko N.F. "German level of excellence. Deutsch für Fortgeschrittene Niveau C". Publisher: House of Slavic books. 
Moscow. 2012. p. 222-228. 
[9]
 
Kurikova N.V. Russian as a foreign language: the language of electrical engineering. Tomsk. 2010. p. 4. 

Известия Национальной академии наук Республики Казахстан  
 
 
   
182  
[10]
 
Solso R. Cognitive Psychology. Second edition. Publisher: Peter. 2006. p. 225-226. 
[11]
 
Baddeley A.D. Working memory / Oxford: University Press. 1986. 
[12]
 
Cabeza  R.,  Nyberg  L.  (1997).  Imaging  cognition:  an  empirical  review  of  PET  studies  with  normal  subjects.  J.  Cogn. 
Neurosci. 9, p.1-26. 
[13]
 
Haxby  J.V.,  Ungerleider  L.G.,  Horwitz  B.,  Maisog  J.M.,  Rapoport  S.L.  Grady  C.L.  (1996).  Face  encoding  and 
recognition in the human brain. Proc. Natl. Acad. Sci. USA 93, 922-927 / 
[14]
 
Milner B. (1971). Interhemispheric differences in the localization of psychological processes in man. Br. Med. Bull. 27, 
272-277. 
[15]
 
Stolyarenko L.D., Stolyarenko V.E. "Psychology and Pedagogy for technical 
[16]
 
FIR universities. " Rostov-on-Don. 2004. 512 S .;  
[17]
 
Rumyantsev I.M. "Psychology and speech lingvopedagogicheskaya psychology." M. 2004. 319. p.;  
[18]
 
Druzhinin V.N. "Cognitive psychology". M. 2004. 276 p.;  
[19]
 
Häusermann  Piepo.  Aufgaben-Handbuch.  Deutsch  als  Fremdsprache.  Abriß  einer  Aufgaben-  und  Übungstypologie. 
(ISBN 3-89129-269-4). Iudicium Verlag GmbH München. 1996. 528 p.  
[20]
 
Karl-Richard  Bausch,  Herbert  Christ,  Hans-Jürgen  Krumm,  A.  Franke  Verlag  Tübingen  und  Basel,  Handbuch 
Fremdsprachenunterricht. 5., unveränd. Auflage. (ISBN 978-3-8252-8043-7). 2007. 585 p.;  
[21]
 
Roche Jörg. Fremdsprachenerwerb und Fremdsprachendidaktik. UTB basics, 2., überarb. u. erweit. Aufl. 2008 (ISBN 
978-3-82522-69-6). 286 p.;  
[22]
 
Rosemarie  Buhlmann,  Anneliese  Fearns,  Handbuch  des  Fachsprachenunterrichts,  6.,  überarbeitete  und  erweiterte 
Auflage. Gunter Narr Verlag Tübingen. 2000. (3-8233-4965-1). 468 p. 
[23]
 
Tour 
A. 
Mechanisms 
of 
memory 
// 
Science 
and 
Life. 
№2. 
01.02.1967. 
http://www.infostorage.com.ua/texts/view/852.htm 
[24]
 
Turechanowa Assima / Hans-R. Fluck. Fahrt frei! Deutsch-Lehrwerk zur Eisenbahnsprache für kasachische Studierende 
an  Technischen  Hochschulen.  (ISBN  978-3-89966-273-3).  Europäischer  Universitätsverlag  Berlin  Bochum  0  0  0  London  0 
Dülmen Paris. 1. Auflage 2008. p. 26. 
[25]
 
Turechanowa Assima / Hans-R. Fluck. Ibid. p. 24. 
 
Шет тілдері бойынша оқу құралдарында лексикалық жаттығуларды бекіту жүйесінің кластерлік әдісі 
Айтжанова Г.Д. 
a.gulnara70@mail.ru 
 
Тірек сөздер: когнитивті психология, қысқа мерзімді жады, жұмыс жады, лексиканы бекіту, лексиканы жаңғырту, 
кластеризация. анной серии различных видов упражнений.  
 
Аннотация.  Бұл  мақалада  автор  ұзақ  уақыт  апробациядан  өткен  жаттығуларды  ұсынып  отыр.  Бұл  жаттығулар 
кәсіби бағытталған сөздерді тереңдетіп оқыту негізінде есте сақтауға және біртіндеп жаңғыртуға бағытталған. Өңделген 
лексикалық материалды кластеризациялау әдістемесі Л.С. Выготскийдің  (А.Н. Леонтьев, Д.Б.Эльконин, В.В. Давыдов, 
П.Я. Гальперин, Л.И. Божович) ғылыми мектептері негізінде құрылған. 
 
 
 
G.D.Aitzhanova
  
 
Kazakh national technical university named after K.I.Satpaev, Almaty, Kazakhstan 
Candidate of Philology, Associate Professor, Almaty, 050035 
 
 
 
 
 
Поступила 15.03.2015 г. 
 
 
 

ISSN 2224-5294                                                                                        Серия общественных и гуманитарных наук. № 2. 2015  
 
 
183 
N E W S 
OF THE NATIONAL ACADEMY OF SCIENCES OF THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN 
SERIES OF SOCIAL AND HUMAN SCIENCES 
ISSN 2224-5294 
Volume 2, Number 300 (2015), 183 – 185 
 
ӘОЖ 372.800.465.02 
 
Intranet portal as an effective means of business 
 
Issabayeva S.N., Chanbayeva M.K., Skakova A.Zh., Ryskulov T. 
 
chmoldir_79@mail.ru 
Kazakh state women’s teacher training university, Almaty, Kazakhstan 
Kazakh Economic University, Almaty, Kazakhstan 
Key words: Intranet-portal, firm, company 
Abstract:  The  article  discusses  the  profitability  of  intranet  portals  for  the  effective  operation  of  firms, 
companies. 
 
 
Интранет-портал бизнес жүргізудің тиімді құралы 
 
Исабаева, С.Н. Чанбаева М.К., Скакова А.Ж., Рысқұлов Т. 
Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық университеті, Алматы, Қазахстан 
Жаңа экономикалық университеті, Алматы, Қазақстан 
e-mail: chmoldir_79@mail.ru 
Тірек  сөздер: интранет-портал, фирмалар, компаниялар. 
Аннотация:  мақалада фирма, компаниялардың уақытты үнемді пайдалануы үшін интранет-порталдың 
тиімділігі айтылады.  
 
XXI  ғасырдың  басында  жиырмасыншы  ғасырдағы  ғалымдар  айтқандай,  әлем  «ақпараттық 
қоғам»  деген  атқа  ие  жүйеге  өтті.  Қазіргі  заманда  әлемнің  кез  келген  түкпіріндегі  адам  әлемде 
болып  жатқан  барлық  жаңалықтарды,  ағымдағы  уақытта  жер  бетінде  не  болып  жатқанын  біле 
алады.Мұның бәрі, әрине, Интернеттің арқасында жүзеге асырылып отыр. Тек жалқау адамдар ғана 
интернет-технология-Интернетке  кірмейді.  Интернеттің  арқасында  адамдар  жиі  соңғы  әлемдік 
жаңалықтармен,  өздері  жұмыс  жасайтын  өнеркәсіп  туралы  хабардар  болады,  компанияның 
қызметкерлері  көрші  бөлімдегі  қызметтес  әріптестеріне  қарағанда  мұхиттың  ар  жағындағы 
әріптестерімен жиі хабарласады.  
Бұл айтпаса да түсінікті, керекті сайтқа кіріп, адам өзін қызықтыратын мәліметтермен танысу 
жеткілікті.  Сол  уақытта  компанияның    бірнеше  бөлімдерінің  сауатты  қызметтерінің  бағыты,  ал 
кейде  жалықтыратын  кеңес  берулер  мен  ұзақ  жиналыстар  жүйелі  түрде  құжат  айналымын  талап 
етеді.  
Егер компанияның бірнеше филиалдары және олардың офистері бір-бірінен алшақ орналасқан 
болса,  онда  олардың  араласуы  күрделірек  болады,  телефон  арқылы  барлық  жұмыстарды  шешу 
мүмкін  емес,  сонымен  қатар,  компанияның  басқа  да  жұмыстары,  атап  айтсақ,  көпбетті 
материалдарды сканерлеу, электрондық хаттар мен факстерді жіберу немесе курьер арқылы жіберу 
жұмыстың  бітуіне  кері  әсерін  тигізеді.  Мұның  бәрі  уақытты  алады,  ал  уақытты  үнемдеу 
компанияның жетістікке жетуінің бір жолы екені айтпаса да түсінікті. 
Қазіргі  уақытта  батыс  елдерінің  уақытты  үнемдеуде  және  қызметкерлердің  жұмысқа  күш 
салуына  және  шығынды  азайтуға  байланысты  қолданылатын  жаңа  шешімі  –  ол  Интранет-
порталдар.  
Интранет  –  бұл  виртуальды  ақпараттық  кеңістік,  компанияның  ішінде  бөлек  құрылған 
(компанияның  үлкен-кішілігіне  қарамастан  құрылады,  саны  оннан  асатын  қызметкерлері  бар 

Известия Национальной академии наук Республики Казахстан  
 
 
   
184  
фирмалар  және  әлем  бойынша  филиалдары  бар  ірі  компаниялар  да  өздерінің  интранет-
порталдарын  құрады).  Егер  компания  айналымы  бірте-бірте  өссе,  барған  сайын  жаңа 
ұстанымдарды жеңіп алса, нарықтағы беделін көтерумен оның интранет-порталы да дамиды. 
Бірінші кезекте, фирманың басшылығы интранет-порталдар арқылы жалпыға қолжетімді түрлі 
құжаттарды  қаншалықты  таратса,  соншалықты  қызметкерлердің  де  оған  қолжетімділігі  артады. 
Барлық  ақпараттар  тақырыбына,  түріне  қарай  ретке  келтірілген,  құжаттарды  реквизитіне  қарай 
жеңіл тауып алуға болады. Бұдан басқа, порталдың бірнеше бөлімдері анықтамалық ақпараттарға 
(компанияның ішкі телефондарының тізімі және қызметкерлердің электрондық адрестері, ішкі бос 
орындардың  тізімі,  қызметкерлердің  туған  күндері  және  бірлескен  мейрамдардың  күндері)  
арналған.  Көптеген  фирмалар  интранетке  клиенттердің  толық  статистикасын  салып  қояды 
(клиенттердің  мәліметтер  қорын,  кездесулер  туралы  есептерді) –  бөлімшелердің  барлық 
жұмыскерлерінің кез-келгені кіре және толықтыра алады, өзіне қатысты ақпараттарды көре алады. 
Жүйе  қызметкерлердің  қолжетімділік  құқығының  ортақ  болуына,  түрлі  информацияларды 
шектеуге байланысты қолжетімділікке мүмкіндік береді. 
Интранет-порталда,  глобальді  желі  сияқты,  мәтіндік  материалдар  ғана  орналаса  алмайды. 
Аналитикалық  информациялар  да  (компанияның  айналымы,  сауда  көлемінің  өзгерісі,  шығын 
деңгейінің  өзгерісі)  график  түрінде,  ал қаржылық  мәліметтер –  электрондық  кесте  түрінде 
бейнеленеді. 
Алайда,  интранет-порталдарды  тек  мәліметтерді  сақтаудың  қоймасы  ретінде  ғана  емес, 
сонымен қатар қазіргі заманғы коммуникация құралы ретінде қолданылады.  
Онлайн 
- 
режиміндегі 
 форумдарда 
компанияның 
қызметкерлері  
информацияларымен, идеяларымен  және  тапсырыс  берушілердің  тауарлар  туралы  пікірлерімен 
алмаса алады, нақты жобалар туралы талқылай алады. Егер фирманың басшылығы материалдарды 
баспа  түрінде  тарататын  болса  немесе  электрондық  почта  арқылы  жіберсе, қызметкерлердің 
оларды  оқығандығын  анықтай  алмайды.  Егер  де  олар   интражелінің  сервері  арқылы  жарияланса, 
қанша қолданушы сол және басқа материалдарды оқығандығы жөнінде және қандай құжаттардың 
кең  танымалдылықпен  қолданылатындығы  туралы  барлық  уақытта  білу  мүмкіндігі  бар. 
Қызметкерлердің  өздері  де  порталдың  бөлімдеріне  қызметке  байланысты  құжаттарды  (мысалы, 
іссапар туралы есептерін немесе жасалынып біткен жұмыстары туралы) орналастыра алады. 
Компанияның  басшылығы  үшін  қызметкерлермен  әлеуметтік  сауалнамалар  жүргізу 
мүмкіншілігі бар. Оны  дәстүрлі түрде өткізу  қаржы жұмсау мен уақытты талап етеді — фирмаға 
осы  сияқты  зерттеулермен  айналысатын  мамандандырылған  агенттіктерге  жүгінуге  тура  келеді . 
Агенттіктің  мамандары  барлық  қызметкерлерге  сауалнама  жүргізеді,  одан  кейін  алынған 
информацияны өңдейді. Ережеге сай, бұл қызмет көрсетулер қымбат тұрады. Интранет көмегімен 
осы  сияқты  сауалнаманы  аз  уақыттың  ішінде  жүргізуге  болады –  қызметкерлер  порталға 
орналастырылған электрондық сауалнаманы толтырады, ал оны өңдеумен бағдарлама айналысады. 
Тәжірибе көрсеткендей, мұндай ішкі зерттеулер үнемі жүргізіліп тұрса, компанияның басшылығы 
мен  қол  астында  жұмыс  жасайтын  адамдардың  арасындағы  әлсіз  жерлерді  табуға,  ал 
кейде компанияның стратегиялық даму жоспарларын белгілеуге мүмкіндік береді. 
Интранет-порталдар  жұмыскерлері    іссапарларға  шығатын  фирмаларға  өте  тиімді  –  басқа 
қалада  немесе  шет  елде  жүрген  менеджерге  жіберілген   информацияға  қолжетімді  мүмкіндігі 
беріледі, оның бөгетсіз сайтқа кіруіне, ішкі құжаттарды қолдана алуына және   аналитикалық және 
қаржылық  информациялармен  жұмыс  істеу  мүмкіндігі  бар.  Одан  басқа,  ол  өзінің  офисте  бірге 
қызметтес әріптестерімен араласа алады, кеңестер ала алады, есеп бере алады. 
Компанияның   интранет-порталының  қолданушыларының  енді  бір  белсенді  санаты  – 
оның дилерлері.  Мұнда  олар  әрдайым  тауардың  әр  сортты  жиынтығы  туралы  жаңартылған 
информацияларды,  олардың  бағалары  мен  жеңілдіктері  туралы  біле  алады.  Бұл  мәліметтер 
корпоративті  клиентерді  де қызықтырады  –  өздерінің  тұрақты  клиентеріне  интранет-порталға 
қолжетімділікті қамтамасыз ету компанияның ықыласында болады. 
Өнеркісіптерге  интранетті  ендірудің  айрықша  мәселесі    компания  осыған  дейін  болған 
ақпараттық инфрақұрылымнан бас тарта алмайды. Интранет  бірікпеген ақпарат көздерін бірыңғай 
жүйеге біріктіреді. Негізгі шығындар – бұл тапсырыс берушінің талаптарын талдай алатын, өңдей 
және интранет-порталды  ендіре  алатын  мердігер-компаниялардың  қызметтерінің  төлемақысы. 

ISSN 2224-5294                                                                                        Серия общественных и гуманитарных наук. № 2. 2015  
 
 
185 
Күрделі құжатайналым жүйесін қамтамасыз етуге информацияны басқару мен шешім қабылдауға 
кететін  шығындармен  салыстырғанда  бұл  шығындар  салыстырмалы  түрде  аз.  Соған  орай  қазіргі 
заманғы  интранет-порталды  қолданушы  веб-қосымшалармен  жұмыс  жасай  алу  керек,   бұл 
интранет-портал  орнатқан  мекемеге  қызметкерлерді  веб-қосымшалармен  жұмыс  жасай  алу 
мүмкіндігіне  жеткізетін    қосымша  қаражат  және уақыт  керек  болады.  Ары  қарай  жүйенің  дамуы 
үшін  қызметкерлерді  оқытудың  қажеті  болмайды  және  бірыңғай  интерфейс  оның  қызметтерінің 
ұлғаюына қиындық туғызмайды.  
Қорыта  келгенде,  интранетті  ендірудің  нәтижесі  тәжірибе  жүзінде  ерекше  байқалады  – 
компания  басшылығына  бөлімдер  мен  бөлімшелердің  іс-әрекеттерін жоғары  деңгейде  бақылауға, 
ал жұмыскерлерге сенімді көмекші ретінде және компанияның жұмысының тиімділігін арттырады. 

жүктеу/скачать 7,17 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: