2.1 RS-232С Тізбекті интерфейс Тізбекті интерфейс әдетте көптеген перифериялық құрылғылар: плоттер, алысталған принтер, тышқан, сыртқы модем, ПЗУ-дың программаторы, басқарудың және алыстатылған ақпаратты жинақтау модульдері үшін, бағдарламаланатын контроллер және автоматтандырудың басқа да құрылғылары үшін қолданылады. Қазіргі кезге дейін тізбектелген байланысқа IBM PC-ге үйлесімді компьютерге RS-232С (жаңа болжама — ЕIА-232D) интерфейсі қолданылады.
Заманға сай IBM PC-ге үйлесімді компьютерде төртке дейін тізбекті порт қолдануға болады, логикалық аттары сәйкесінше СОМ1, СОМ2, СОМЗ және СОМ4 болуы тиіс.
Жіберудің және қабылдаудың стандарты бойынша сигналдардың жоғарғы деңгейлері қолданылады +/-15 В немесе +/-12 Вольтқа дейін. Логикалық нөл деңгейі +12В кернеуге сәйкес, ал логикалық бір -12В-қа тең.
Тізбектей жіберудің артықшылығы ретінде мәліметтерді алыс қашықтықтарға жіберу мүмкіндігі бар, 30 метрден асатын қашықтықтарда. Ең қарапайым жағдайда тізбектей порт арқылы қабылдау және жіберу үшін тек үш сигнал жеткілікті: TxD (Transmit Data - Мәліметтерді жіберу), RxD (Receive Data - Мәліметтерді қабылдау) және GND (Ground -Жер).
IBM PC-ге үйлесімді компьютерлерде RS-232 стандартымен қарастырылған 25 сигнал ЕIА-ға сәйкес 9-тоғызы ғана қолданылады: жоғарыда аталған үшеуі және алтауы handshake (квитирлейтін) жалпы атауымен аталған сигналдар қолданылады.
Мәліметтерді жіберудің физикалық ортасы болып тоғызсымды кабель RS-232 қолданылады, ЭЕМ-ның жинағында болатын немесе RS-232 интерфейсінің арнайы өндірістік кабелі (2-ден 25ке дейін өрілген жұп 100% экранда).
Тізбектей интерфейсті қолданған жағдайда бір құрылғы DTE (Data Terminal Equipment - аяқтаушы құрылғы) ретінде, ал біреуі DCE (Data Communication Equipment - мәліметтерлі жіберуге арналған құрылғы) ретніде қолданылады, бірақ олардың айырмашылығы қолданатын сигналдардың бағытында. Егер DTE-ге сигнал кіруші болса, онда DCE-ге ол шығушы болады және керісінше.
Мәліметтер алмасу кезінде әр түрлі мәжіліс хаттар қолданылуы мүмкні - алмасу ережелері: 3 сигналды қолданатын жоғарыда аталған ең қарапайымнан бастап қиындатылған, мысалы, RTS және СTS кватирлейтін жұп сигналдарды қолдануға дейін барады. Әр түрлі коммутациялық бағдарламалар және құрылғылар әр түрлі алмасу мәжіліс хаттарына ие, түсініспеушілікті болдырмау үшін құрылғының техникалық сипаттамаларымен толық танысқан жөн.
Мәліметтерді тізбектей жіберу жылдамдығы бір секундтағы жағымды ақпараттар биттері бойынша есептеледі. RS-232 стандарты бойынша жұмыс істейтін құрылғылар ең көп дегенде 115-200 бит/с жылдамдыққа есептеліп жасалған. Мәліметтерді жіберу жалпы әр түрлі дискретті жылдамдықтарды жүзеге асады: 50, 75, 110, 150, 300, 600, 1200, 2400, 4800, 9600,19 200, 38 400, 57 600 бит/с.
Тізбектей интерфейс сигналды байланыс сызықтар санын және байланыс сызықтарының алыстығын қысқартуға мүмкіндік береді. Қатардағы интерфейстер тізбегінде сыртқы тізбектің гальваникалық шешілісі қарастырылады.
Тізбектегі жіберу прцессі синхронды және асинхронды режимде жүзеге асады.
Асинхронды жіберу кезінде әрбір битке бастама биті сәйкес келеді, ол жіберудің басталғаны туралы хабар береді, одан кейін мәліметтер биті жүреді, мүмкін паритет-бит. Жіберуді аяқтаушы стоп – бит.
Старт – бит Стоп – бит
Лог 0 паритет-бит
4
Пауза
Следующие посылки
Лог 1
Внутренние
Стробы
2.1 сурет - Асинхронды жіберу
Келесі биттің старт-биті стоп-биттен кейін кез келген уақыт мезетінде жіберіледі, ол дегеніміз аралықта кез келген ұзақтықтағы үзіліс тууы мүмкін.
Тек анықталған мәнге (лог 0) ие старт – бит жіберуші құрылғыдан келген сигналды қабылдағыштың синхронизациясының механизмінің тоқтатылуын қамтамассыз етеді. Қабылдағыш пен жіберуші құрылғы бір алмасу жиілігінде жұмыс істеуі қажет, ол дегеніміз ішкі стробтар генераторлары жиілік боынша синхрондалған, 2,5%-дан жаман емес.
Синхронизация қабылдағышының ішкі генераторы санауышты қолданады - тіреу жиілігінің бөлгіші, старт-биттің келуі кезінде 0-ге теңестіріледі. Бұл санауыш строб-импульстерді генерирлейді. Ең саналы оқиғада стробтар биттік интервалдардың ортасында орналасады, жіберуші құрылғы мен қабылдағыштың жылдамдықтарының әртүрлілігі кезінде мәліметтерді қабылдауға мүмкіндік береді, ол дегеніміз, мысалы, бір бақылау биті мен стоп-битінің 8 биттік мәліметтерін жіберу кезінде рұқсат етілген түсінбеушіліктің шегі 5%-дан аспауы керек.
Асинхронды жіберудің форматы келесі мүмкін болатын қателіктерді шығара алады:
- Егер жұптылықты бақылау жүргізілсе, онда әрбір жіберден кейін бақылау биті жіберіледі. Бұл бит жіберілген биттердің санын келісім бойынша тақ болуға немесе жұп болуға толықтырып отырады. Бақылау битінің мәні қате байтты қабылдауы қате болып саналады.
- Стоп-битке берілген уақытта логикалық 0 табылса, ол да қате болып саналады.
- Жіберудің басталғанын айтушы құламадан кейін старт-биттің стробында логикалық 1 табылса, ол қате болып саналады және қабылдағыш күту режимінде болады.
- Форматты бақылау байланыстағы үзілісті табуға мүмкіндік береді, старт-бит және мәліметтердің нөлдік биті болып трактіленетін логикалық 0 алынады.
Мәліметтер биті негізінде 7-8 (5-6 аз жағдайларда). Стоп-биттер саны – 1-2 бит.
RS-232C интерфейсі Centronics-ке қарағанда бөгетке тұрақты байланысты қамтамассыз ететіндіктен және байланыс сызықтарына қатал шек қоятындықтан (1,5 км-ге дейін), өндірістік АБЖ ТП-де оның қолданылуы да шектелген.
Оны байланыс сызығы 1 км-ден аспайтын кезде, жақында электромагнитті бөгеттер туғызатын көдер жоқ жерде және мәліметтерді жіберу жылдамыдығы 115-200 бит/с-тан артық емес кездерде ғана қолданылады.