Гегель нақтылықты (немесе бүтін болмысты) түсiнуде, идеяның мәні ретіндегi - әлемдік ақыл-ойды, Логосты, Рухты, Сананы, Субъектіні ─ Абсолют деп атады (барша дүниенің, бүкіл болмыстың пәрменді бастамасы, жаратушысы). Абсолюттің маңызды қасиеті - шығармашылығы, белсенділігі, дамуы және күшеюі.
Ол өзінің дамуында әртүрлі сатыдан өтеді, өзінің өмір сүру формасында әртүрлі көріністе болады. Сонымен бірге өзінің жоғарғы мақсаты ─ өзін-өзі тануға ұмтылады.
22-ТМК-1
3.4.1
Өкілдері
Болмыс түсініктемесі
Антикалық философия (Милет, Элей, Эфес мектептері)
Антикалық философия 523 Император Юастин бастаған Милет мектебі Грекиядағы ең көне материалистік философия Элей мектебі б.з.б 658 Элей қалыптасты.
Р. Декарт
Математика дамуына үлес қосты.
Дуализімдік идеалистік философия.
А. Шопенгауэр
Жалпы дәуір философиясының негізгі жан-жақты бастама принціпі.
Ол үшін абсолютті дүниедегі бар заттарды сипаттаған.
Қазіргі заман философия
19-20 ғғ. философиясы көбінесе батыс мәдени дәстүрінің қазіргі философиясы, Тарих пен мәдениет дамуының логикасы бұрынғыдан өзге неше түрлі бағыттарға ерекше кезең болды.
22-ТМК-1
3.5.1
Философия
Диалектика формалары
Өкілдері
Метафизика
Метафизикалық категориялардың қайшылықтары. Өзгеріс диалектикасы қарама-қарсы қайшылық диалектикасы. Тұжырымдамалардың дамуы мен эволюциясы синтезі мен бірлігі.
Аристотель, Платон, И. Кант, Ф. Ницще, М. Кейдегер
Этика
Диалектика міндеті мен бақыт, әмбебаптық пен религивизм. Жақсылық пен зұлымдылық диалектикасы, әділеттік пен ынтымақтылық, жеке және ұжымдық мораль.
А. Швейцер, Э. Кандлер, Авиценна, Ницше
Дін философиясы
Сенім, ақыл:
теология мен философия дінінің дәстүрлі және қазіргі заманғы диалектика, сенім мен күмән, қасиетті және дүниелік.
Святой Августин, Т. Аквинский, Свен Кьерньер, М. Кайдегер, М. Элиде, П. Тиллих, Аристотель, А. Н. Уайтнид, А. Черч
Логика
Туындаған мәселелер бойынша тергеу, сыни талдау және интеллектуалды рефлексия болып табылады. Сұрақтар тудыратын зерттеу бөлімі анықтама, болжам, жеке басын куәландыратын, шындық, сандық, болмыс, тарту, модальділік, және қажеттілік. Триада: тезис-антитезис, синтез. Қайшылық принципі, даму принципі.
И. Кант, А. Шопенгауэр, В. Асмус, Р. Декарт, Э. Гуссерль, Г. Фреге, Б. Расселл.
22-ТМК-1
3.6.1
Философ
Ғылымның жіктелуі
Аристотель
Аристотель Философияны 3 негізгі пәнге бөлді: Теориялық пәндер — математика, жаратылыстану ғылымы, метафизика деп аталған бірінші философия. Кейінгісі болмыс туралы ілім, болмыстың құрамы, себептері және бастауы туралы ілімдерді көрсетеді. Тәжірибелік пәндер — адамдардың іс-әрекеті турлы ілімдер, мысалы этика, саясаттану, экономика, стратегия және риторика. Поэтикалық пәндер — ақындық шығармашылық, сурет, музыка қатарлылар.
Әл-Фараби
Метафизика Логика Этика Музыка Фәлсәфа
Ибн-Сина
Медицина оның ішінде анатомия және физиологияны дамытып үлесін қосты. Химия, Биология, Астрономияның дамуына үлес қосты.
Ф. Бэкон
Философиядағы эмпириқалық бағытын, Гнесология, Философияның жаңа мақсатын анықтады.
Г. Гегель
Тарих пәлсапасы, эстетика, дін, метафизика, саясаттану және романтизм негізін қалады.
О. Конт
Екі кезеңге бөлді:
Бірінші кезең - Әлеуметтік философиясы Рух қуатты туралы ойлар;
Екінші кезең - Позитивтік философиясы.
22-ТМК-1
3.7.1
Философиялық ілім
Адамды түсіндіру
Прагматизм
Прагматизм бойынша қазіргі заман философиясы екі бағытта дауласуда, бірі рационализм (ақылшылдық), ол идеалды, сезімге бай, ақылға жүгінеді, үміткер, дінге сенеді, еркін ерік-жігерді дәріптейді. Енді бірі, эмпиризм (тәжірибешілдік), олар материалистер, суыққанды, сезімдік танымға мән береді, үмітсіз, атеист, себеп-салдар заңын (детерминизм) ұстанады. Прагматистер осы екеуінің арасынан жаңа жол тапқысы келеді, "тәжірибешілдік ойлау әдісі мен адамзаттық діни сенім дәстүрін лайықты үйлестіруді" дәріптейді.
Экзистенциализм
Адамның өзіндік Менін тануы өмір мен өлімнің мәні, еркіндіктің мағынасы, адамгершілік, рахымдылық, сұлулық, әділеттілік пен ақиқат, адамның дүниеге келудегі мақсаты, қоғамдағы орны сияқты көптеген филос. мәселелердің шешімін табуға итермелейді.
Э. Кассирер
Адам символдық жандар ретінде Адам өмір сүретін жаңа әлем ол таза табиғи тіршілікте білім жүйесіне түсінік береді.
И. Хейзинг
Ой, нақты адам Ойының өзі ерекше көрініс.
Ол материалдық қызықтарымен емес пайда әкелу деп айтқан.
Г. Маркузе
Бір өлшемді адам бұрынғы адамгершілік құндылықтарының бәрінен айырылған басты құндылығы индустриалды даму болып табылатын жүйе, яғни сыртқы еркіндік үшін күрес
М. Шелер
Адам ғарыштану ғажап жаратылысы. Ол ең алдымен рух. Ұлы жаратылыстану кезінде пайда болған дүние ғарыш әлеміне қажетті тіршілік барысында екен.
