Г. И. Мискевич және Л. К. Челцова, неологизмдерді түсіндірудегі сәйкессіздіктерді атап өтіп, тұжырымдаманы сипаттаудың төрт негізгі сәтін анықтайды: - сөздің пайда болу уақыты;
- Бар болуы - нақты жасаушының болмауы;
- сезім - сөздердің жаңалығын түсінбеу;
- ену-тілге енбеу
Неологизмдер қазақ тілінде ежелден белгілі сөзжасам тәсілдер арқылы жасалады.
жұрнақ жалғану арқылы
түбірлерді біріктіру арқылы
бұрынғы сөзге жаңа мағына қосу арқылы
Жұрнақ жалғану арқылы - — гер, баспагер, тыңгер,
- — нама;жаднама, дерекнама, — хана, ойынхана, дәмхана,
- — ғы; құрылғы, бастапқы,
- — ым; қойылым, басылым; сұраным,
- — ма; бағдарлама, дәйектеме, т.б.
Түбірлерді біріктіру арқылы - тілашар ,
- қоршаңыз,
- жолкіре,
- сөзтізбе
Бұрынғы сөзге жаңа мағына қосу арқылы - сапар, сөзі тек жол жүру дегенді емес, лауазымды адамдарға немесе біреуге барып жолығу мәнінде, жерік «желігу» мағынасынан басқа әскери желік тіркесінде «военный психоз» мәнінде терминдік мәнге ие болған
Достарыңызбен бөлісу: |
