Нивелирлеу

Нивелирлік рейкалар

• 
  Рейканың төменгі жағына рейканы тез тозудан қорғайтын болат пластинкадан тақа қағылып қойылады.Рейкалар бір жақты немесе екі жақты болуы мүмкін, екіншісінде оның бір жағында қара бөліктер, екінші жағында қызыл бөліктер болады. Осыған орай рейканың жақтары қызыл және қара болып бөлінеді. Рейканың қара жағындағы нөлге тең есептеу, оның тақасымен дәл келеді, ал қызыл жағындағы тақаға сәйкес келетін есептеу нөлге тең болмайды.
  
• 
  Жұмыс басталмай тұрып рейкаларды тексеріп алған жөн. Ол үшін рейканы горизонталь күйінде жатқызып, оған тексеру метрін қойып, оның әрбір метрі мен дециметрін өлшейді. Оның дециметрлік бөліктерінің кездейсоқ қателіктері 1 мм-ден, ал рейканың барлық ұзындығындағы қателік 2 мм-денаспауы тиіс.
  

Техникалық нивелирлеу

• 
  Техникалық нивелирлеу 1:500–1:5 000 масштабтардағы Топографиялық түсірістердің биіктік негіздеулерін құру мақсатымен, сондай-ақ барлау, жобалау және әр түрлі инженерлік құрылыстарды салу үшін жасалынады.
  
• 
  Топографиялық түсірістердің биіктік негіздеуін жасағанда техникалық нивелирлеу жүрісінің ұзьндығы жер бедері қимасының берілген биіктігіне байланысты болады.
  
• 
  Нивелирлеу бір бағытта орындалады. Рейкалар бойынша есептеулер тек қана орта жіптен алынады. Әдеттегі екі жақты рейкаларды қолданғанда станциядағы жұмыс атқару реті төмендегідей болады:
  
• 
  1) артқы рейканың қара және қызыл жақтарынан есептеулер алу;
  
• 
  2) алдыңғы рейканың қара және қызыл жақтарынан есептеулер алу.
  
• 
  Жұмыс кезінде бір жақты рейкаларды да қолдануға болады. Бұл жағдайда станциядағы жұмыс атқару реті мынадай болуы тиіс:
  
• 
  1) артқы рейкадан есептеу;
  
• 
  2) алдыңғы рейкадан есептеу;
  
• 
  3) нивелирдің горизонтын 10 см-ден артық шамаға өзгерту;
  
• 
  4) қайтадан алдыңғы рейкадан есептеу; _5) қайтадан артқы рейкадан есептеу.