Нөмірдің тақырыптары 2 бет Күй

Қазақ

өнеріндегі

ең

 

де

киелісінің

бірі

КҮЙ

Күй

десе

есіңе

түспейді

Қазақ

поэзиясының

Құлагері

Ілияс

Жансүгіровтың

 "

Күйші

поэмасындағы

ерен

сүреттеулер

мен

ғажап

шумақтар

көңіліңнің

төріне

, 

жүрек

қылын

шерткен

қазақтың

қоңыр

бір

әуені

естіледі

"…

Буынсыз

он

күй

қағуға

Көңіліне

тыңдағанның

от

 

.

Бал

тамған

бармағынан

домбырашы

терге

түсіп

отыр

мынау

дуда

Күйшінің

қошаметке

көңілі

тасып

Бес

бармақ

маймаң

қақты

перне

басып

Толқынтып

тоқсан

күйді

дүрілдетті

,

Көңілді

бірде

шымшып

бірде

қасып

Екі

ішек

жүрек

жарып

көңіл

ашып

Бірде

ойнақ

бірде

баяу

сыбырласып

,

Зарлы

күй

ащы

күйдің

тәтті

күйдің

Бәрін

де

төгіп

шашып

дейді

ғой

ұлы

ақын

Күй

ғасырда

жеке

музыкалық

жанр

болып

қалыптасты

. 

Күйлер

аңыз

ертегілерге

, 

нақтылы

тарихи

оқиғаларға

қүрылып

көбіне

бағдарламалы

түрінде

дамыды

Онда

халықтың

басынан

өткен

мен

әділетсіздікке

қарсы

күресі

азат

өмірді

аңсаған

асыл

мен

қуаныш

сезімі

терең

толғаныспен

өрнек

бояуын

тапты

Күйдің

мелодиялық

-

формалық

құрылысы

ырғақтық

орындаушылық

әдістері

сан

алуан

Мысалы

Құрманғазының

күйлері

жігерлі

екпінді

ал

күйлері

терең

толғауға

романтикалық

-

лирикаға

, 

Тәттімбеттің

күйлері

әуейі

әсем

тәтті

мұң

мен

қоңыр

са

-

толы

болса

Қазанғаптың

күйлері

құбылмалы

, 

ойнақы

төкпе

жыр

болып

келеді

Сан

ғасырлар

бойы

күйшілер

қолында

дамып

ұлттық

ерекше

ліктерді

бойына

жинаған

күй

өнері

қазақтың

сезімі

мен

ойын

кең

суреттей

келе

оның

шын

мәнінде

қазақтың

музыкалық

құдіретіне

айналды

Дәстүрлі

музыка

өнері

еліміздің

тарихымен

байланысты

. 

Тарих

қой

науына

терең

бойлап

өткен

күннің

үзік

сырларын

ой

өткізіп

, 

әрідегі

Оғыз

Қапшақ

Сақ

пен

Ғұн

берідегі

Түрік

нәсілінің

белінен

 

тараған

халықтың

ілкілдегі

баба

өнері

қазақ

жерінің

күрең

тамырын

тереңге

тартыпты

Кейін

түркі

тілдес

туысқан

шартарапқа

тарыдай

шышылып

қазақ

елі

дербес

ұлт

болып

дара

шықты

Өзінің

тілін

діңін

мәдениетін

қалыптастырды

Бірақ

қалай

дегенде

де

ұлттық

музыкамыз

туыс

халық

тарымен

. 

Басты

айырмашылық

оларда

бәрі

яғни

ән

, 

музыка

, 

би

де

 "

" 

деген

бір

ақ

атаған

Қазақ

музыка

өнерінің

тарихи

тамыры

Қорқытқа

дейінгі

ғасырла

рға

жатқандығын

материалдық

мұралар

айғақтап

отырғанмен

, 

халық

қай

ғасырда

туғандығын

дөп

басып

айту

қиын

Олар

хатқа

күйі

әр

құймақұлақ

арқылы

ғана

бізге

жетіп

отыр

Көне

ғасырда

Қорқыт

ғасырда

Кетбұға

ғасырларда

Асан

, XV 

Қазтуған

ғасырларда

Байжігіт

ғасырда

,  XIX 

бас

кезінде

Боғда

Махамбет

Тәттімбет

,

Құрманғазы

Абыл

Тоқа

Сармалай

Ықылас

Қазанғап

Байсерке

Шортанбай

, 

Тіленді

Дайрабай

Өскенбай

Мамен

Дина

Сүгір

Сейтек

.

б

секілді

дарынды

күйші

дәулескер

домбырашылар

қазақ

күй

туын

әр

, 

әр

жылдарда

биікке

көтерген

тума

таланттар

еді

. 

Солар

арқылы

ұлттық

музыка

өнеріміз

өзіндік

бет

бедерін

сақтап

.

Қазіргі

кезеңде

күйшілік

өнер

кең

жая

қазақ

деген

дәстүрлі

мәдениетінде

са

-

. 

Бодандық

кезеңнен

аман

есен

өткен

домбыра

аспабы

елім

ізде

айырықша

орын

алуда

Қазақ

Музыка

академиясы

,

Құрманғазы

атындағы

Ұлтық

кон

серваторияда

, 

еліміз

бойынша

колледждерде

қаншама

домбырашы

мамандар

алуда

Жалпы

қорыта

айтқанда

тоқ

сан

ауыз

сөздің

тобықтай

түйіні

ҚАЗАҚСТАННЫҢ КӨРІКТІ 

Қазақстан

мен

Орта

Азиядағы

қорық

Оңтүстік

Қазақстан

облысында

орналасқан

Ақсу

Жа

-

қорығы

Батыс

Тянь

Шань

 850 

метр

аумағын

жатыр

Қорықта

өсімдік

тердің

түрі

кездеседі

, 

оның

түрі

Қызыл

Кітапқа

енген

Сүт

қоректі

жануарлардың

  51 

түрі

етеді

Аумағы

мың

гектарға

жететін

Қазақстан

облысында

орна

ласқан

саябақ

жылы

ұйымдасты

-

рылды

Саябақ

құрылған

кезде

басты

Батыс

Тянь

Шань

тау

жотала

рындағы

табиғат

байлықтарын

қорғау

экологиялық

туризмді

дамыту

. 

Табиғатты

қорғау

жұмыстары

-

ның

ерекшеліктеріне

байланысты

қорық

шектеулі

шаруашылық

жұмыстарын

жүргізу

туристтік

болып

аймаққа

бөлінген

Саябақта

  1500-

астам

түрі

сүтқоректілердің

  60-

тан

астамы

түрі

құстардың

 300 

түрі

кездеседі

.

КӨКШЕТАУ

Ақмола

облысында

орналас

қан

аймақ

Бұл

аймақта

Зеренді

Шалқар

Саумалыкөл

, 

Имантау

бар

Орманды

алқап

  60%-

құрайды

Бұл

орман

көлдері

қор

ғалып

Көкшетау

Ұлттық

саябағы

ның

құрамына

кіреді

Орталық

Қазақстанда

орна

ласқан

Кездесетін

өсімдік

пен

әлемінің

барлық

дерлік

Қызыл

Кітапқа

енген

Су

құстарының

түрі

кездеседі

.

Қорғалжын

қорығының

табиға

тымен

танысу

аймақтақ

мұражай

дан

басталады

.

КӨЛСАЙ

Алматы

қаласынан

 300 

шақы

рым

қашықтықта

Күнгей

Алатау

Көлсай

мекені

орна

ласқан

Бұл

аймақта

үш

бар

Көлсай

Көлсай

Көлсай

Көл

суы

мөлдір

ауасы

таза

таби

ғаты

тартымды

Қайыңды

көлінің

киіз

үйлер

тігілген

бар

Бұл

аймаққа

бірнеше

келген

жандар

тау

суына

, 

саумалыдан

дәм

болады

PDF 

с

пробной

версией

www.pdffactory.com

3

№

  47  (228)  22 

желтоқсан

,  2014 

жыл

Аппақ

 

қарға

 

аунаймыз

,

Асыр

 

салып

 

ойнаймыз

.

Жылтыр

 

мұзда

 

сырғанап

,

Шаттанып

 

біз

 

құлаймыз

.

Қыс

 

қызығы

1 "

Б

" 

сынып

 

оқушысы

Ерасыл

 

Аманбеков

Қуанамыз

, 

ойнаймыз

,

Біз

 

аққала

 

жасаймыз

.

Асыға

 

күтіп

 

Аяз

 

атаны

,

Жаңа

 

жылды

 

тойлаймыз

.

  

Көңілді

 

қыс

1 "

Б

" 

сынып

 

оқушысы

Жібек

 

Сләмбекова

Сынып

 

жетекшісі

:  

ГҮЛЖАН

 

ҚУАНЫШБЕКҚЫЗЫ

 

ҚУАНЫШБЕКОВА

  

        

жүктеу/скачать 0,5 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: