Нүрмашева Ф. К а з а Х с т а н р е с п у б л и к а с ы н ы ң а з а м а т т ы қ 1 c ж ү р г І з у к ү к ы ғ ы \. l\l \ I ы /м II а \іч 1,1 ’iiiw


§ 1. Сот каулылары үгымы, мәш және оныц түрлері



Pdf көрінісі
бет103/198
Дата15.10.2023
өлшемі12,05 Mb.
#115282
1   ...   99   100   101   102   103   104   105   106   ...   198
Байланысты:
nurmashev u nurmasheva f kazakstan respublikasynyn azamattyk 2


§ 1. Сот каулылары үгымы, мәш және оныц түрлері
Біріиші сатыдагы сот каулысы — 
бул іс бойынша сот ісі бары-
сында сот торешііері мен соттардық жазбаша пайьшдауларын
немесе ерік-жігерзерін бидіретін сот өкшетінің актиері және
азаматтық іс жургізу заңдшык,тарының негптде іске қатысу-
шызареа жеке пакты бір іс ж ургпу акт іа туріндегі өкімді
өкііеттіктерді қолдану.
Соттын мүндай актілеріне барлык 
мемлекеттж органдар, жергілікті өзін-өзі баскару органдары, 
когамлык бірлестікзер, өзге занды түлгалар, лауазымды түлға- 
лар мен азаматтар үшін міндегті және К,азакстам Республика- 
сының барлык аумағыіша мүлтіксіз орындауға тшсті шешім, 
үінарым, каулы, үкім, сондай-ак занды бүйрык, талап, тапсыр- 
ма, шакырулар және созтар мен сот төрешілерінщ өзге карым- 
катынастары жатады (К.Р АІЖК 21-бап).
Бірінші сатыдағы соттардағы азаматтык істер бойынша сот 
істерінде созтардын колданатын сот каулыларынын бір түрі 
шешім болып табылады. Сот шешімі — Казакстан Республика- 
сынын атынан шыгарылатын әділсотгың күкыктык актісі (КР 
А ІЖ К 216-бап). ІЫешімдегі соттын сонғы түжырымы оған 
өкімді, даусыз және міндетті сипат береді. Шешімдеп жарлык- 
ты бүзғаны үшін заңда әкімшілік тәрттіппен айыппүл салу, 
мәжбүрлі түрде орындату, тіпті болмаса кылмыстык жауапкер- 
шілікке тарту карастырылған. Шешш жалпыға бірлей міндетп 
болгандыктан, ол тек іске катысушылар үшін ғана емес, бар­
лык мемлекетпк органдар, занды және лауазымды тулғалар үшін 
де міндетгі. Соттың шешім шығарганнан кешн тараптар ара- 
сындағы дау да, іс бойынша сот ісі де аякталады.
Үйгарым, 
бүл да сот актісі болып табылады, бірак та оньш 
шешімнен айырмашылыгы ол істін мәніне жакындамайды және 
оны шешпейді (КР АІЖ К 251-бап).
237


Үйгарым шешім сиякты өкімді өюлетпктерге ие және оны 
сот ісінің түрлі сатысында туынлайтын алуан түрлі іс жүр- 
гізушілік мәселелерін шешу үшін сот ісінле сот колданады, 
мысалы, істі карауга дайындау кезінде, мәжбүрлеп келтіру, 
дәлелдемелерді камтамасыз ету, сараптаманы, істі токтата түру. 
кеиінге калдыру және токтату және т.б. туралы үйгарым шыга- 
рылады.
Бірінші сагыдағы әшлсот актісі регіндеп соттын шешімі мен 
үйғарымынан бірінші сатыдағы соггын шешімін калдыру, өзгер- 
ту, жокка шығару, сондай-ак дәлелдемелердің толык зерггелуі 
мен багалануына, заннын дүрыс коллануына және т б. карай 
жана шешім шығару күкыгыма ие апелляшіялык және кадаіа 
лау сатысындағы сот каулысын ажырата білу керек (КР АІЖК 
357, 394-баптар).
Апелляииялык және кадағалау сатысындағы сот каулысы 
іске катысушыларлын сот шешіміне берген шағымлары бойын- 
ша төменгі соттардын шешімдерін тексеру (кадагалау) актісі бо- 
лып табылады.
Сот бүирыгы — бүл акшалай соманы өндтру немесе даусыз 
талапгар бойынша мүлікті талап ету туралы арызлар бойынша 
азаматтык істі козғау үшін нактылы жағдайлар бар кездеп 
бірінші сатыдаіы соттын шығарган актісі (КР АІЖК 139-баи).
Сот шешімі күкык нормаларын колданудын дербес актісі 
ретінде әрбір сот шешімінін такырыбымен аныкталады Сот 
шешімімін такырыбы дегешміз свттын іс бойынша накты 
күкыктык карым-катынасты зергтеуі. Баскаша айгканда. сот 
шешімі бүл талап кою арызынын такырыбы — сотка жүтінген 
талап етушінін талабы. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   99   100   101   102   103   104   105   106   ...   198




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет