Міри.-сри^ті немесе сгнімлатпщъ/іы д)рыс куАіанОырмау
не-
месе смарды куоландырулан бас ирткан аурукана. санаторий
314
емдеу-профилактикалык мекемелері, мекеме немесе әлеуметік
кортау органы, экспедиция, әскери-оку мекемесі, әскери бөлім,
мекеме, үйым, бас бостандыгынан айыру орындарынын лауа-
зымды түлгаларына шағым (арыз) олардын орналаскан жері
бойымша аудаішык немесе калалык сотка беріледі.
Казакстан Республикасынын туы астында жүзетін теш з
кемесінін немесе ішкі жүзу кемесінін капитаны мүрагерліктін
дүрыс куәландырылмағаны немесе оны куаландырудан бас тарт-
каны туралы шагымды (арыз) кеме тіркелген порттын сотына
береді.
КР Нотариалды кенсешң немесе нотариалды әрекеттерді жа-
сайтын органның орналаскан жері бойынша мүндай істерді
карау тәртібі іске нотариат өклінін катысу мүмкіңшгін камта-
масыз етуге бағытталған.
К.Р АІЖ К-нің нормаларына сәйкес, сот карауынын такы-
рыбына мемлекеттік нотариат туралы занда карастырылтан
әрекеттерді дүрыс орындамауы немесе оны нотариустын оны
жасаудан бас тартуы жатады. Нотариалды әрекеттерді орында-
удын кешіктірілуі сот карауына жатпайды, олар әкімш ілік
тәртіппен каралады.
Нотариалды әрекеттерді дүрыс жасамау деген онын кызметп
реттейтін актілердіңталаптарына сай келмеуі немесе негізсіздігі
екендіпмен түсіндіріледі. Егерде колданыстағы ережелерді бұзу
аркылы жасалса, нотариаттыңдәлелдемелермен камтамасызету'
туралы әрекетше шағымдануга болады. Алайда, сот нотариал
ды актіге кайшы келетін келісімшартты куәландыруды нотари
алды кеңсеге міндеттей алмайды.
Кез келген нотариалды әрекеттерге және тек азаматтардын
кұкыктары туралы дау болмаған жағдайдағы одан бас тарттка-
ны үшін жалпы ережеге сәйкес ерекше сот ісі тәртібімен сотка
шатымдануга болады (КР А1ЖК 321-бап). Күкык туралы дау
талап кою тәртібімен шешіледі.
КР АІЖ К 321-бап 4-бөлімщде нотариустын іс-әрекетіне не
месе әрекетсіздіпне шағымданушы лауазымды тұлғанын нота-
риатды іс-әрекегп жасаудан бас тартканы немесе оны жасауы
белгілі болтан күннін ертенінен бастап
он жьи мерзім ішінде
со
тка шағымдануға болатындығы б ектлген.
Бас тарту депресии, дә іеіді жазбаша түрде бас тартуды ай-
тады.
«Мемлекетпк нотариат туралы» КР Занына сәйкес, но-
тариалды әрекетті жасаудан бас тартылған түлғага оның талабы
315
бойынша бас тартудын себебі жазбаша турдс беріліп, бас тар-
туға шагамдану тәртібі түсіидірілуі тиіс.
Нотариатты орган әрекеттеріне немесе онын бас тартуына
шагымдану мерзімі себепп жагдайлармен откшлш анан жаг-
данда, шагымданушы оны кдлпына келтіруте өтінуге кукылы.
Арыздын түрі мен мазмуны КР АІЖК 150-баптарында кара-
стырылган, талап кою арыздарына колданылатын турмен анык-
талады. Нотариат органдарынын іс-әрекетіне (аре кете іаді пне)
шагымдану арызына, арызданушынын коятын талаптарын рас-
тайтын материаддар; егер мүмкін болса, нотариалды эрекеттер
жасалынган немесе жасалатын кужаттарды коса ттркелуше бо-
лады.
Нотариалды эрекетп жасаудан бас гартканы ту разы шагым-
да белгілі бір іс-әрекетпн дәлелі болатын нотариалды орган
ный жазбаша турде бас тартуы коса пркелуі тніс; онын бол-
мауы шагымды кабылдаудан бас тартуга н е т бола алмайды КР
А1ЖК 153-бабынын непзі бойынша, егерде арылаы нотариат-
тыкәрекет кезінде катыспаган немесе оган нотариат органы бас
тарткан іс-әрекетп орындау жөншде өпніш жасамаган түлга
6ef>ce, шагам кабыдданбайды немесе азаматтык-кукыктык дау-
дын болуына байланысты, ведомстволык багынышты сот орга
ны істі талап кою тәртібімен карауы тиіс.
Істі карауга катысуга шакырылган баска түліалар (куэгер-
лер, өкілдер, г.б.) іске катысушы түлғалар күкыіъіна не бола
алмайды. Оларга КР АІЖК 47-бабындагы іске катысушы тулга-
лардын кукыгына катысты іс материалымен танысу, олардын
кошірмесін алу, карсылыктар білдіру, дэлелдемелер усыну
сиякты іс-әрекеттерді жэне баска да іс журпзу эрекетгерш жа-
сай алмайды
• Казакстан Республикасынын нотариат туралы занынын*
43-бабы күшінде нотариат іс-әрекетке кабыетп тулгалардын
мурагер.піктерін куэландырады, ал 58-бабына сәйкес, бір неме
се бірнеше аламнын сешмхапарын куөландырады. Мундай
кукык зан бойынша баска да лауаіымлы түлгаларіа берілген
(•Нотариат туралы» іаны 37-баи)
КР АІЖК-нін 60-бабынла сотта өкіл бола алчайтын тулга
лар карастырьснан, отар кобінесе комелстпк жаска тояма» ан-
дар немесе біреүлін асырауы мен камкоршысыноагы а за мал а г
Гек сснш тапсырушмнын озі tana жасайтын врекеттерд:. өкіл
аркылы ресімдеуге сежмхаттар куәлаіслырылмайды.
316
К.Р А1ЖК 321-бабында көрсетілмеген, лауазымды түлталар-
дың күк ы кты к емес әрекеттерін е ш ағымдар, әкім ш ілік-
кукыктык карым-катынастардан туындаған істер бойынша сот
ісі тәртібімен ҚР А ІЖ К 26-тарауыңдағы ережелер бойынша
каралады. Егер сотка берілген арыздын мазмүны, К.Р АІЖК 150-
бабынын талаптарына сәйкес келмегеи немесе арызданушы
мемлекегпк баж төлемін төлемеген жағдайда сот арызлы коз-
ғалыссыз калдырады жоне арызданушыга кемшіліктерш түзе-
ту үшін уакыт беріледі (К.Р А1ЖК 155-бам).
Істі сот талкылауына дайындау. ҚР А ІЖ К 167-бабыма
сөйкес, істі сот талкылауына дайындау арыз кабылданганнан
бастап,
жетікуннен
кешіктірілмей жургізілуі тшс. Ерекше жағ-
дайларла, бул мерзімді сот дәлелді уйтарыммен бір айға дейін
созуы мүмкін С от іаікылауына дайындау уакыты аяталганнан
кейін, іс мәні бойышпа бір ай мерзім ншнде каралуы тшс
Істі сотга талкылау Шағымды сот арыз бсрушінін, нота-
риустын пемесе піаі им беріліп отырған нотариаттык іс-әрекетп
жасаған немесе ноіариаттык іс-әрекет жасаудан бас тарткан
баска лауазымды тулганын катысуымен карайды, алайда олар-
дыіткелмеуі істі inenivie кедерпболмайды (КРА ІЖ К 322-бап)
Істі сот талкыла\ ы кезіңде, сот арызданушынын талабында
сілтеме жасалынтан мән-жайларды және нотариаттын немесе
лауазымды тулғанын касаған нотариат әрекеттері немесе одан
бас тартканы тураяы шкірлерін талап етілген нотариалды істін
материалдарын есепке ала отырып, зерттеуге міндетп. Сот оты-
рысында шагымлаш аи әрекет нотариалды оргағшар кұзыретіне
занды турде тиісті ме жок па, сол аныкталуы керек Нотариус-
тардың өрекетіеріне шагыкшануды карау кезінде, орынлалған
жазу тек карызлы «нлірс даусыз тәртіппен жургізілетін күжат-
тартізімінде көрсемлген кужаттарда, жасалуы мүмкін екендіпн
есте сактаған жөн
ҚР АІЖ К-нін 65-бабына сәйкес, шағымданушы нотариат
әрекеттерінін кукыкка жзтпайтыішығын, ал нотариус немесе
нотариаттык әрекеттерді жасаған лауазымды түлға осы әрекетттн
немесе одан бас тартудың дүрыстығын дәлелдеуі тиіс. ЕІота
риалдык әрекегп жасаудан бас тарткан жагдайда, арызданушы
онын пікірінше нотариалды турде куэландырылуы тшс кужат-
ты, сондай-ак нотариус немесе нотариаттык әрекеттерді жаса-
ган лауазымды тұлға нотариаддык эрекетп жасаудан бас тар-
туы туралы каулысын көрсетуі тшс
3 17
Осы істер бойынша дәлелдеме ретінде нотариалды куәлан-
дырылып жасалган күжаттардын түпнүскасы көрсетіледі. мы-
салы, шагымдану сипатына карай келісімшарттар, мүрагер-
ліктер, сенімхаттар жәие нотариалды орган берген өзге де жаз-
баша дәлелдемелер, күжаттар (бірге түру кезіндеп жалпы мүлік-
тін бір бөлігіне мүліктік күкыгы бар және т.б.).
Егер, сотка берілген арызда көрсетілген дәлелдемелерді
үсыну киындыккелтірген жагдайда (арызланушынынтургылык-
ты жерінін нотариалды іс-әрекетті жасаган органнын немесе
лауазымды түлганын түратын жерінен кашыктыгы) сот немесе
сот төрешілері арызданушынын өтінімі бойынша дәлелде-
мелерді сүратып алуга жәрдемдеседі (КР АІЖК 66-баптын
4-бөлігі).
Егер де сот отырысында нотариустын әрекеттен етуден бас
тартуына шагымды карау кезінде, іске катысуга тартылган
карызгер орынаау кагазын беруде
Достарыңызбен бөлісу: |