Қоздырғыштың эпидемиологиялық сипаттамасы. Іш сүзегінің қоздырғышы
Salmonella typhi - сальмонеллалар туыстығына жататын, морфологиясы ұқсас, екі шеті
дөңгелектенген, спора түзбейтін, қысқа талшықты грамтеріс таяқшалар. 3 антигендері бар:
соматикалық О-антиген, вирулентті Vi және талшықты H-антиген.
Іш сүзегі таяқшалары қоршаған ортада төзімді: топырақта, суда 1-5 айға дейін, нәжістерде
– 25 күнге дейін, төсек жабдықтарында-14 күнге дейін сақталады. Тамақ өнімдерінде
бірнеше күннен бірнеше аптаға дейін сақталады, әсіресе сүтте, ет фаршында, салаттарда,
тағамдарда температура 180С жоғары болса көбеюі де мүмкін.
Ішек инфекциялары алдын алу және эпидемияға қарсы шаралар Қоздырғыш түрлерінің өте көптігінен адамдар бул аурумен бірнеше рет ауыруы
мүмкін.Аурудың басты белrici - дене қызуының көтерілуі, құсу, іштің әлсін-әлсін ауруы
өтуі. Бұл ауру 2 жаска дейінгі балалар арасында жиі кездеседі. Диарея мен қусудың
салдарынан ағза құрғақшылыққа ушырап, сәбилердің өміpіне қауіп тудырады. Кейде
ayрудың белrілері анық білінбей, алдап сoғуы мүмкін. Қоздырғыш ретінде болуы мүмкін:
бактериялар (патоrенді және шартты- патогенді); вирустар; қарапайымдылар. Белгілі
мәліметтер: Жағдайдың 30-40%-да инфекциялық диарея вирустармен тудырылады;
Жағдайдың 20% -да патогенді бактериялармен (шигеллалар, сальмонеллалар, т.6.)
шакырылады; Сондыктан, аталған белгілердің бірі байқалысымен-ақ дәрігерге керініп,
емді бастау керек. Ауру Сыркат болған адамнан жане қарым-қатынастан, дүрыс
жуылмаған шикі жеміс-жидектерден, көкеністерден жуғады. Ал, есімдіктердің топырак
арқылы закымдануы мүмкін. Булдірген, кулпынай сиякты усак жидектерді микробтардан
тазарту қиындау болғандықтан оларды сүзrire caлып, ағынды судың астында жуып,
кайнаған сумен шаю керек. Микробтарды тасымалдаушы шыбын- шіркейлер
