1. Микробтық: Helicobacter pylori (HP) және т. 3. Белгісіз факторлар, соның ішінде. микроорганизмдер.
Ескерту:
1. Гастриттің спецификалық емес және спецификалық морфологиялық белгілері ауырлық дәрежесін бағаламай қарастырылады.
2. Ауырлығы: жеңіл, орташа, ауыр.
3. Басқа себептер өте сирек кездеседі және белгілі себептерден НР басым, онымен инфекция жедел және созылмалы гастриттің, соның ішінде жасырын ағымы бар гастриттің дамуына әкеледі. НР шырышты қабатының колонизациясы әрқашан қабынуға тән гистологиялық үлгіні көрсетеді, ол инфекция жойылғаннан кейін жоғалады және инфекция сақталса, дамиды. Инфекция ешқашан дерлік өздігінен жойылмайды, сондықтан асқазанның шырышты қабығының созылмалы белсенді қабынуы жұқтырған науқастарда өмір бойы қалады. CG-мен байланысты НР салдары атрофия және ішек метаплазиясы болып табылады.
СОЗЫЛЫҚ ГАСТРИТ (СГ) классификациясы (С.М. Рыс, 1965; С.С. Рыс, 1999)
I. Этиология
1. Экзогендік факторлар (тағамдық, механикалық, химиялық, термиялық әсерлер; кәсіптік қауіпті факторлардың әсері (май қышқылдары мен сілтілердің түтіндері, органикалық және бейорганикалық шаң; алкогольді және оның суррогаттарын теріс пайдалану, темекі шегу, есірткінің әсері; асқазанның шырышты қабығының Helicobacter инфекциясы). пилори.
2. Эндогендік факторлар (метаболикалық-эндокриндік бұзылыстар, өкпе немесе жүрек жеткіліксіздігі кезіндегі тіндік гипоксия, портальді гипертензия, анемия; аллергия, әсіресе тамақ).
II. патогендік белгі. HG типі A B, AB, C1.
III. Морфологиясы: 1) Беткейлік гастрит 2) Атрофиясыз бездердің зақымдалуымен.
3) Әртүрлі ауырлықтағы атрофиялық гастрит. «Қайта құру» гастриті:
А) ішек метаплазиясы В) атрофиялық-гиперпластикалық гастрит.
4) Гипертрофиялық гастрит.
IV.Локализациясы бойынша: жалпы (пангастрит), шектеулі (антральды,
пилородуоденит), фундаментті.
V. Функционалдық негізде.
1. Қалыпты немесе жоғары секреторлық белсенділікпен.
2. Әртүрлі ауырлықтағы секреторлық жеткіліксіздікпен – бастапқыдан гистаминге төзімді ахлоргидрия мен ахилияға дейін.
VI.Клиникалық көрінісі бойынша (төменгі ағын).
1. Өршу фазасы, өшетін өршу, ремиссия.
2. Кезең (компенсацияланған, субкомпенсацияланған, декомпенсацияланған).
VII.Арнайы түрлері: ригидті антральды-гастрит, гигант гипертрофиялық гастрит (Менетрие ауруы), полипті гастрит, эрозиялық (геморрагиялық) гастрит.
VIII.Ілеспе созылмалы гепатит: В12-тапшылықты анемиямен, асқазан обырымен, асқазанның орташа ойық жарасымен.
Патогенетикалық позициялардан КГ-ның келесі түрлері бөлінеді. 1. А типті CG – асқазан түбінде локализацияланған белгісіз сипаттағы аутоиммунды ауру. Ол париетальды жасушалар мен гастромукопротеинге белсенді заттардың пайда болуымен сипатталады. Асқазан бездерінің үдемелі атрофиясы, ішек метаплазиясының ошақтары байқалады. Ахилияға дейін секреторлық жеткіліксіздік байқалады. Көбінесе В12 тапшылығы анемиясымен, дисплазиямен және асқазан ісігімен байланысты.
2. HCG типі B. Этиологиялық фактор - Helicobacter pylori инфекциясы, ол асқазан секрециясының тежегіш механизмдерінің бұзылуына және пилородуоденит пен ойық жараның пайда болуымен он екі елі ішектің қатысуымен гастриннің гиперсекрециясына әкеледі. Көбінесе жас шақтарда асқазанның антральді бөлігінің беткейлік өзгерістерінен басталады.
3. КГ типті АВ – жалпы немесе пангастрит, бездердің біртіндеп ұлғаюымен және секреторлық белсенділіктің төмендеуімен. Бұл ұзақ мерзімді В типті гастритпен ауыратын егде жастағы науқастарда жиі кездеседі.
4. HCG түрі С (химиялық) – гастриттің токсикалық-химиялық түрі. Ол он екі елі ішектің 12 мазмұнының асқазанға регургитациясымен және созылмалы гепатиттің дәрілік түріне (дәрілік заттар, кәсіптік қауіптер) болатын ұлтабар-асқазандық рефлюкс пайда болатын рефлюкс гастритіне бөлінеді.