Жобалау бұл педагогикалық шындықты иновациялық қайта өңдеу амалы ретінде. ХХ ғасырда шетелде мәдениеттің технологиялық түрінің қалыптасуы, ғылымдарды жобалау іс-әрекетінің негізгі әдісі ретінде ерекше құбылысты жүзеге асыруды анализдеуге ынталандырылды. Жобалауды ойлау әрекетінің ерекше түрі деп қарастырды.
Ойлау іс-әрекетінің әдістемелік жүйе аумағында жобалау тәжірибесінің дамуы қоғамның жүйесінде (О.И. Анисимов, Д.Б Генисаретский, В.М. Розин, Г.П. Щедровский, П.Г. Щедровский)жобалауды қайта өңдеуінің басқару процедурасы ретінде (И.В. Бестужова –Лада, Н.И: Лапин, И.И. Ляхов, Б.В. Сазано, Ж.Т. Тощенко, С.Ф Фролов) білім беру аймағында жобалаудың әдістемесінің болуына әсер етті (Ю.В. Громыко, В.И. Брозенков, О.Г. Прикот, В. И. Слободчиков, Г.Л. Ильин, Н.А. Масюкова).
Білім беру мен тәрбие беру жүйесінде жобалау іс-әрекеті негізінен белсенді түрде 1990 жылдың екінші жартысында стандарты білім беру ойының дамуыен байланысты қолданылды. Бұл жағдайға В.П. Беспальктің еңбегімен байланысты. Біртіндеп гуманитарлық философиялық, мәдениеттану, психологиялық білімдері жобалау әдіснамасына жақындай түсті. Білім беру иновациялық мәдениет түрі ретінде жобалауға байланысты трактовкалар шықты (Н.Г. Алексеев, Ю.В. Громыко, В.А. Никитин, В.В. Рубцов), ролифункционалдық іс-әрекет ретінде, классикалық емес, дәстүрлі емес мінез (В.Е. Радионов). Жобалау іс-әрекетінің практикалық мүмкіншілігі білім беруде, информациаляқ-коммуникациялық техналогиялырдың дамуымен байланысты одан кең етек жайды. Жобалау педагогика үшін спецификалық «болашақ құрушы» тәсілі бола бастады.
Педагогикалық жобалаудың негізгі түсінігі. «Егер де педагогикалық түсініктемелерге аса көп зейін қойылған жағдай да ғана, олар тірі қалыптарында болады. Көптеген жұмыстарда терминологиямен байланысты жұмыстар келтірілген, бұл әсіресе кәсіби әрекеттің спецификалық анализіне бағытталады.
Педагогикалық жобалауды қарастырудағы ғылыми контекстінің негізін түсінік, жоба, жобалау, жобалық секілді категориялар қарастырады».
Жобалау (лат. Projectus – алға қарай бағытталған) ғылым мен жобаны құрудағы инженериялық әрекетпен, болашақтағы ұсынылып отырған құбылыстың үлгісін құрумен тығыз байланысты. Адам еңбегінің көптеген өнімдері оны алдын ала жобалау нәтижесінде жүргізілетіні анықталды. Бұл контексте жобалау - жобаны, яғни ұсынылып отырған обьектінің үлгісін, прототипін құрудағы процесс болып табылады. Қазіргі кезде, жобалау – бұл білім берудің жаңа құндылықтары. Бұл жерде қандайда бір нәрсенің толықтай бір көрініс орнатылады және де шынайы болашаққа деген ұмтылыс та өте жоғары. Яғни ойлаудағы басты нәрсе ойлаудың шынайы бір функцияның дамуына байланысты болатын қарым қатынас жобалауды былайша қарастыруға болады:
· өнімнің ерекше түрі ретіндегі жобаны құруға бағытталған әрекеттің спецификалық түрі.
· шынайылықты игеру мен қайта өңдеудің ғылыми практикалық әдісі.
· техникалық мәдениетке тән инновациялық қалыптасуының формасы.
· басқармалы процедураны.
Осыған байланысты педагогикалық жоба былайша түсіндіріледі:
· Практикалық бағытталған әрекет, мақсаты білім беру жүйесімен педагогикалық әрекет түрінің практикасында жоқ жаңа әрекеттерді өңдеу. (мысалы, жобалау пәніне, болашақ программалардың, оқулықтардың үлгілері жатады).
· Білімнің жаңадан дамытылған аймағы, педагогикалық әрекеттің трактовкалық қабілеті.
· Педагогиканың қосымша ғылыми бағыты, ол дамудың тапсырмаларының шешілуіне, орындалуына бағытталған.
· Педагогикалық және ғылыми зерттеушілік әрекеттің трансляциясы мен нормалау қабілеттілігі.
· Педагогикалық жобаның құрылу және жүйелендіру процесі.
· Тұлғаның спецификалық даму қабілеттілігі.
· Білім беру технологиясы.
Достарыңызбен бөлісу: |