Ойпаттың территориясында Испанияның бірнеше ірі қа-лалары орналасқан: Севилья, Кордова, Кадис, Уэльва



бет3/4
Дата07.11.2022
өлшемі22,81 Kb.
#48161
1   2   3   4
Байланысты:
Евразия 1

Вят жерлері(бұл аумақ өзі Вятка, Вят елі, аумағы секілді т.б. әртүрлі атаулармен аталады) – Ресейдің еуропалық бөлігінің солт.-шығысында орналасқан тарихи аймақ. Солт.-шығысында Перм жерлерімен, солтүстік, солт.-батысында – Галич жерлерімен, оңтүстік, оңт.-шығысында – Қазан айма-ғымен шектеседі.
Вят жерлері Киров облысының, және шамалы бөлігі Удмурт облысының аумағында орналасқан. Орталығы – Хлынов(Вятка) қаласы. Вят жерлерінің құрамына сонымен қатар Киров облысының аумағы да кіреді.
3.Тиман адыры – Шығыс Еуропа жазығының солт.-шығы-сында орналасқан көтеріңкі жазық. Баренц теңізінен оңт.-батысындағы Вычегда өзенінің бастауына дейін созылады. Жазықтың ұзындығы 950 км. Бұл жазық Двина-Печор су бассейнін 2-ге бөліп тұрады. Тиман жазығы 3 бөлікке бөлі-неді: солтүстік, орталық, оңтүстік.
Пайдалы қазбалардан: титан минералдары(Ярега кені), боксит(Четласс Тасы кені), мұнай(Төменгі Чутинск, Лаявож), газ-конденсат(Войвож, Омра), битум және мұнай тақтатас-тары, шымтезек, құрылыс тастары, девон базальттары ара-лас агат кендері көп кездеседі.
4. Ұлы Қытай жазығы(Солтүстік Қытай жазығы) – Қытай же-рінде орналасқан, Шығыс Азиядағы және жалпы әлемдегі ірі жазықтардың бірі. Шығыс бөлігін Сары теңіздің суы ша-йып жатыр; солтүстігінде Янь-Шань, батысында Тайханшань, оңт.-батысында Тунбошань және Дабешань тауларымен қоршалған, оңтүстігінде Янцзы өзенінің төменгі ағысындағы жазыққа ұласады. Жерінің ауданы 325 мың км2. Жазықтың ойпаң бөліктерін батпақтар және ұсақ көлдер алып жатыр. Шығыс бөлігін Шаньдунь тауы құрайды. Аллювийлік шөгін-ділердің қалың қабаттарынан түзілген. Ірі өзендері: Хуанхэ, Хайхэ, Хуайхэ, Луаньхэ.
Климаты. Ұлы Қытай жазығының климаты муссондық, жаң-бырлы. Орташа температура қаңтарда: солтүстік бөлігінде –- 4-2°С, оңт-нде + 8-12°С, шілдеде + 25-28°С. Жылдық жауын-шашын мөлшері: 400-1000 мм.

Таулы үстірттер


1. Чанбайшань(Чанпэксан) – Маньчжур-Корей тауларының құрамына кіретін жанартаулы таулы үстірт. Қытай мен Сол-түстік Корея елдерінің территориясында орналасқан.
Орташа биіктігі 1000-2000 м-ді құрайды. Ең биік нүктесі – Пэктусан жанартауы(2744 м, кейбір деректер бойынша
2750 м). Чанбайшань таулы үстірті Ялуцзян, Маньцзян, Тумыньцзян өзендерінің жазықтарымен қатты бөлшектен-ген. Таулы үстірттің етегінде қылқан жапырақты ормандар, балқарағай ағашы өседі.

2. Месета(исп. «Meseta» - тақта, үстірт, басқаша Ибер Меса-тасы/Кастиль үстірті деп те атайды) – Испания мен Порту-галия территорияларында орналасқан, Пиреней түбегінің көп бөлігін алып жатқан таулы үстірт. Солтүстігінде – Канта-брий тауларымен(Кордильера-Кантабрика, 2548 м), шығы-сында – Ибер тауларымен(Иберико, 2313 м) қоршалған.




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет