Олимпиада есептері
8 сынып
І тур
есеп.1 + 2 + 22 + 23 + ∙∙∙ + 277 саны 7 – ге қалдықсыз бөліне ме?
Шешуі: Мына өте әдемі заңдылықты (формуланы) жадыңда сақтаған абзал.
a0 + а1 + а2 + а3 +∙∙∙ + аn = Осы формула негізінде қосындыны оңай табуға болады 1 + 2 + 22 + 23 + ∙∙∙ + 277 = = 278 – 1 , 278 – 1 = (239 -1) (239 +1) =
= (23(236 – 1) + 7) (239 +1) 236 – 1= (218 -1) (218 +1), 218 -1 = (29 -1) (29 +1) =
=511(29 +1), 511 саны 7 –ге қалдықсыз бөлінгендіктен 23(236 – 1) + 7 саны, яғни алғашқы сан 7 –ге қалдықсыз бөлінеді. Жауабы: 7 – ге бөлінеді
2 есеп. Нақты а,b, с сандары (а + b +с )2 = 3(ab + bc + ca) теңдігін қанағаттандыратындығы белгілі. Онда a=b=c екенін дәлелдеңдер
Шешуі: (а + b +с )2 = а2 + b2 +с2+ 2(ab + bc + ca) ⇒ а2 + b2 +с2+ 2(ab + bc + +ca) = 3(ab + bc + ca), яғни а2 + b2 +с2=ab + bc + ca, демек a=b=c
8 сынып. ІІ тур
4. Қанша екі орынды санның цифрларының қосындысы бүтін санның квадраты болады?
Шешуі: а+в = 12, а+в = 22, а+в = 32, а+в = 42, барлығы 17 жағдай
Жауабы: 10,13,18,22,27,31,36,40,45, 54,63,72,81,79,88,90,97
5) Сегізінші сыныптың бір оқушысы кез – келген квадратты одан кіші он квадратқа бөлшектей аламын дейді (кіші квадраттың ішінде өлшемдері тең болатын квадраттар кездесуі мүмкін). Ол қателесіп тұрған жоқ па?
Шешуі: Квадратты одан кіші квадраттарға келесі түрде бөлейік.
Квадрат өзінен кіші он квадратқа бөлінсін. Оқушы қателесіп тұрған жоқ.
6. Егер, x + y = 4 және x2 + y2 = 10 екені белгілі болса, x4 + y4 өрнегінің мәнін табыңдар
Шешуі: x2+2xy + y2 = 16 немесе 2xy + 10 = 16⇒ xy =3, x4 + y4 = 100 – 2x2y2.
x4 + y4 = 100 –2∙9, x4 + y4 =82. Жауабы: 82
9 сынып. І тур
1 есеп. А = және сандарын салыстырыңдар.
Шешуі: >1, = а деп белгілейік. Сонда А – В айырмасы
болғандықтан , ендеше А > В
есеп санының ондық жазбасында 9 цифры қанша рет кездеседі?
Шешуі: 93 (10 – 1)3 = 999 - 3∙9∙10 = 999 – 270 = 729
993 (102 – 1)3 = 999999 - 3∙99∙102 =999999 - 29700 = 970299
9993 = (103 – 1)3 = 999999999 – 3∙999∙103 = 999999999 – 2997000 = 99 7002 999
4 рет
2 рет
2 рет
3 рет
3 рет
3 рет
9
300 рет
99 рет
101 рет
100 рет
99...93 = (10100 – 1)3 = 999...9 – 2999...97∙10100 = 599...9 7000...02 999...9
100 рет
99 рет
Жауабы:9 цифры 199 рет кездеседі
есеп. Егер АВС үшбұрышына сырттай сызылған шеңбердің центрі ВД диагоналында жатса, онда АВСД ромб болатыны шын ба?
Жауабы: а) АВСД – ромб. ВД диагоналы АВС үшбұрышындағы В бұрышының биссектрисасы.
ә) АВСД – ромб, өйткені ВД диагоналы орта перпендикуляр.
9 сынып. ІІ тур
Егер бүтін x, y сандары үшін x2+3xy + y2 өрнегінің мәні 25 –ке бөлінетін болса, онда x пен y сандарының әрқайсысы 5 –ке бөлінетінің дәлелдеңдер.
Шешуі: = = + ∙
Кеше ойын алаңындағы ұл балалардың саны қыз балаларға
қарағанда біржарым есе көп болды. Бүгін ұл балалардың саны
қыз балалардың санының квадраты болып тұр және кешегімен
салыстырғанда, ұл балалардың саны 6-ға, ал қыз балалардың
саны 7-ге кеміген. Кеше ойын алаңындағы барлығы қанша бала
болған еді?
Жауабы: ұлдар-42, қыздар-28, барлығы-70.
6) Кез-келген n саны үшін тепе-теңдігі
орындалатынын дәлелдеңдер. Мұнда k!=1·2·….·k
Шешуі: n=1 , 1·1!=(1+1)! − 1 .1= 1 дұрыс
n=k , 1·1!+2·2!+….+k·k! = (k+1)! − 1 дұрыс делік,
n=k+1 үшін дұрыс екендігін дәлелдейік,
1·1! + 2·2!+….+k·k! + (k+1)·(k+1)! = (k+2)! − 1
(k+1)! – 1 + (k+1)(k+1)!=(k+2)! − 1
(k+1)!(1+k+1) = (k+1)!(k+2) = (k+2)!
Достарыңызбен бөлісу: |