Өнеркәсіптік жылуэнергетика кафедрасы
жүктеу/скачать 287,71 Kb. Pdf көрінісі
|
| Қазақстан Республикасының ғылым және білім Министірлігі Коммерциялық емес АҚ «Алматы энергетика және байланыс университеті» Жылуэнергетика факультеті Өнеркәсіптік жылуэнергетика кафедрасы «Бекітемін» ТЭФ деканы_________ М.У. Зияханов _________ 2016 ж.
Him 1212 Химия пәні бойынша 5В081200 – «Ауыл шаруашылығын энергиямен қамтамасыздандыру» мамандығына
Курс - 1 Семестр - 2 Барлық несие: - 2 EСTS бойынша барлық несие - 3 Барлық сағат: - 90 Аудиториялық: Дәріс - 15 сағ. Зертханалық сабақтар - 30 сағ. ОӨЖ - 45 сағ. СОӨЖ - 15 сағ. ЕСЖ -2 Сынақтау түрі - емтихан
Алматы, 2016 SYLLABUS оқу жұмыс типтік бағдарламасы негізінде жасалды 5В081200 – «Ауыл шаруашылығын энергиямен қамтамасыздандыру» мамандығына. Құрастырғандар: доцент, х.ғ.к. Сұлтанбаева Б.М., доцент, т. ғ. к. Каленова Ж.А. SYLLABUS өнеркәсіптік жылуэнергетика кафедрасының отырысында қаралды және бекітілді (хаттама № 7 " 21 " 06 2016 ж.).
Кафедра меңгерушісі ___________ Мусабеков Р.А.
SYLLABUS жылуэнергетика
факультетінің оқу-әдістемелік мүшелерінің отырысында қаралды және бекітілді (хаттама №4, 22. 06. 2016 ж.).
1. Оқытушылар: Каленова Жан Абдразаховна, т.ғ.к., АЭжБУ доценті, ауд. А-407, А-409. Байланыстар: 8 (727) 2 92 53 80, pte@aipet.kz
Султанбаева Болдых Мирсадыковна, х.ғ.к., АЭжБУ доценті, ауд. А-407, А-409. Байланыстар: 8 (727) 2 92 53 80, pte@aipet.kz
2. Пән бойынша аудиториялық сабақтарды өткізудің уақыты мен орны: Сабақтар кестесіне сәйкес өткізіледі. СОӨЖ консультациялар кестесі Электр энергетика факультеті деканаты (С-209) және өнеркәсіптік жылуэнергетика кафедрасының хабарландыру тақталарында ілінген (А-235). 3. Оқыту пәннің сипаттамасы 3.1 Пәннің мақсаты - электрэнергетика саласына бакалаврларды кәсіптік дайындау процесінің құрама бөлігі болып келетін студенттерге жалпы және бейорганикалық химияның арнаулы бөлімдерін жете меңгерту. 3.2 Пәннің міндеттері - студенттерге практикалық міндеттерді шешу үшін өз білімдерін қолдана білу қабілетін оқыту (химиялық процестердің мүмкіндігін бағалау, оларды өткізу жолдарын оңтайлы жағдайын анықтау, электр химиялық көздерін, жабдықтарды коррозиядан қорғау, құрылыс және электр материалдарды құру) .
энергиямен қамтамасыздандыру» саласына бакалаврларды кәсіптік дайындау процесінің құрама бөлігі болып келетін студенттерге жалпы және бейорганикалық химияның арнаулы бөлімдерін жете меңгерту ушін әзірленген. Пән МТЭ-15 модуліне жатады. Пәнді аяқталғаннан кейін студенттің: түсінгі болу керек : • химияның негізгі заңдары туралы; • бейорганикалық емес заттардың жіктелуі және номенклатурасы туралы; • атом құрылысы, Д.И.Менделеевтің периодтық заңы туралы; • термодинамика туралы ; • ерітінділер туралы; • тотығу-тотықсыздану реакциялары туралы;
• химияның негізгі заңдары мен түсініктерін (массаның, құрам тұрақтылығының заңын, еселік қатынастардың сақталу заңдарын, эквиваленттер заңын, көлемдік қатынастар заңын, авогадро заңын; • Д.И. Менделеевтің химиялық элементтерінің периодтық жүйесін; • химиялық байланыстың негізгі типтері және сиппатамаларын; • термодинамиканың, химиялық кинетиканың және химиялық тепе-теңдіктің негізгі түсініктерін; • ерітінділер концентрациясын, электролит және бейэлектролит ерітінділерін. • тотығу-тотықсыздану реакцияларын; • электрохимиялық процестердің негіздерін; • металдар коррозиясың және коррозиядан қорғау әдістерін;
• металдарды өндіру әдістері; • электрондық аспаптардағы металдардың және компонентерінің химиялық қасиеттерің; •
оқшаулағыш материалдары.
• химияның негізгі заңдарына есеп шығара білу; • периодтық жүйедегі элементтердің орналасуын сипаттау, олардың электрондық формуласын графиктік түрде жаза білу, орбитальдарды түрлерге жіктеу; • химиялық реакциялардың жылдамдығын және температуралық коэффициенттерін есептеу, химиялық тепе-теңдікті анықтауда Ле-Шателье принципін пайдалана білу; • ерітінділердің рН мәнін және концентрациясын есептеп білу, концентрацияның бір өлшем бірлігінен екіншіге көшу; • тотығу-тотықсыздану реакцияларына теңдеулер жазу; • электродтық потенциалдар мен ЭҚК есептеуде металдардың кернеу қатарын пайдалана білу, анодта және катодта жүретін процестерді сипаттау; • металдардың коррозиялық процестерін сипаттау. • электрондық аспаптар үшін электрондық компоненттер мен оқшаулау материалдары таңдау;
электртехникалық аспаптар үшін
материалдарды таңдау;
құзыретті болуы керек: электротехникалық материалдардың, химияның кәсіби мәселелерінде.
химия, физика, математика. 3.5 Курстың постреквизиттері: Экология. Электртехникалық жадығаттану.
Тақы рыб
Тақырыбы (модульдер бөлімдер) Әдебиет нөмірі
1
2 Химияның негізгі заңдары мен түсініктері. Атом, молекула, жәй және күрделі заттар. Моль, молярлық массасы, эквивалент, эквиваленттің молярлық массасы.
Массаның, құрам тұрақтылығының заңы, еселік қатынастардың сақталу заңдары. Көлемдік қатынастар заңы -1 сағ.
Авогадро заңы. Идеал газ күйі. Клапейрон- Менделеев теңдеуі. Қоспадағы газдың үлестік қысымы. Бейорганикалық қосылыстардың негізгі. Конспект [1-3,8,11]
3 Атом құрылысының квант-механикалық моделі. Конспект
4 Квант сандары. s, p, d, f –атомдық орбитальдар түрлері. Паули принципі, Хунд және Клечковский ережелері. Периодтық заңы және химиялық элементтердің периодтық жүйесі. Элементтердің маңызды
қасиеттерінің периодтық жүйенің топтары мен периодтары бойынша атом құрылысы тұрғысынан өзгеруі -1 сағ. Коваленттік байланыс. Коваленттік байланыстың энергиясы, ұзындығы, қанығушылығы және бағытталғандығы. Химиялық байланыс және кристалдар типтері. Иондық байланыс. Сутектік байланыс. Металдық байланыс жалпы ұғымдар -1 сағ. [1-3,8,11]
5
6
Жүйелер туралы
жалпы түсініктер. Термодинамиканың бірінші бастамасы. Энтальпия туралы түсінік. Термохимиялық теңдеулер. Гесс заңы -1 сағ. Термодинамиканың екінші бастамасы. Энтропия. Процестің энтальпиялық және энтропиялық факторлары. Гиббс
Гиббс энергиясының стандарттық өзгерісі жүйенің әрекеттесу қабілетінің өлшемі ретінде -1 сағ. Конспект [1-3,8,11]
7
8 Химиялық реакцияның жылдамдығы және оған әсер ететін факторлар. Әрекеттесуші массалар заңы. Вант - Гофф ережесі. Активтендіру энергиясы. Аррениус теңдеуі -1 сағ. Катализ және катализаторлар. Химиялық тепе - теңдік. Тепе - теңдік тұрақтысы. Ле - Шателье принципі. Фазалық
тепе-теңдіктердің термодинамикалық теориясы. Гиббс фазалары ережесі -1 сағ. Конспект [1-3,8,11]
9
10 Ерітінділердің жіктелуі. Заттардың ерігіштігі және оған әсер ететін әр түрлі факторлар. Генри заңы. Осмос және осмос қысымы. Вант-Гофф заңы. Ерітінді бетіндегі бу қысымы және Рауль заңы. Ерітінділердің кристалдануы және қайнауы -1 сағ. Электролиттік диссоциация теориясы. Электролиттер диссоциациясының тұрақтысы және дәрежесі Оствальдтың сұйылту заңы. Күшті электролиттер. Белсенділік және белсенділік коэффициенті -1 сағ. Конспект [1-3,8,11]
11
Тотығу- тотықсыздану реакцияларының типтері. Негізгі тотықтырғыштар мен тотықсыздандырғыштар. Электродтық потенциал туралы түсінік. Металдардың кернеу қатары -1 сағ. Конспект [1-3,8,11] 2
12
13 Нернст теңдеуі. Металл, газ және тотығу- тотықсыздану электродтарының потенциалдарын есептеу. Гальваникалық элемент. ЭҚК және оны өлшеу. Стандартты сутектік электрод, потенциалдардың сутектік шкаласы. Электродтық процестердің кинетикасы -1 сағ. Еритін және ерімейтін анодпен электролиз. Фарадей
заңдары. Ток
бойынша шығым.
Электролизді іс жүзінде пайдалану. 14
15
Металдардың жалпы
қасиеттері. Құймалар. Металдардың физика-химиялық қасиеттері. Металдардың қатты ерітінділері және интерметалдық қосылыстар. Металдарды алудың негізгі әдістері -1 сағ. Металдар мен құймалар коррозиясы. Коррозия процестерінің жіктелуі. Коррозиядан қорғау әдістері. Конспект [1-3,8,11]
4.2 Практикалық оқыту 4.2.1 Зертханалық сабақтар: Зертх.
жұмыс Жұмыс тақырыбы Әдебиет нөмірі 1
Зертханалық жұмыс кезіндегі қауіпсіздік ережелерін есте сақтау және зертханалық құралдармен таныстыру. № 1 - жұмыс. Бейорганикалық қосылыстардың кластары – 6 сағ. [1-10,13] 2 № 2 - жұмыс. Химиялық реакциялардың жылдамдығы. Химиялық тепе-теңдік -4 сағ [1-10,13] 3 № 3 - жұмыс. Тотығу - тотықсыздану реакциялары - 4 сағ. [1-10,13] 4 № 4 - жұмыс. Металдардың кернеу қатары және гальваникалық элементтердің жұмысы - 4 сағ.
[1-10,13]
5 № 5 - жұмыс. Электролиз – 4 сағ. [1-10,13] 6 № 6 - жұмыс. Металдардың коррозиясы және одан қорғау -4 сағ. [1-10,13]
7
Барлығы: 30 сағат 4.3 Студенттер өзіндік жұмыстары 4.3.1 Өзіндік жұмыс №1 Тақырыбтары: Атом құрылысы. Химиялық элементтердің периодтық жүйесі. Химиялық байланыс. Термохимия. Химиялық реакциялардың жылдамдығы. Химиялық тепе-теңдік . Тапсырмалар (12) әдебиет бойынша орындалады. Тапсырылуы - 1апта, қабылдануы - 7-шы апта. 4.3.2 Өзіндік жұмыс №2. Тақырыбтары: Ерітінділер. Металдар химиясы. Электрохимиялық процестер. Гальваникалық элемент. Электролиз. Коррозия және металдарды қорғау. Тапсырмалар (12) әдебиет бойынша орындалады. Тапсырылуы - 1-2 апта, қабылдануы - 14-шы апта.
4.4.1 Химияның негізгі түсініктері. Химияның негізгі заңдары. Химиялық формула, теңдеу бойынша есептерді шешу. 4.4.2 Атом және ядро құрылысының негізгі даму кезеңдері Атом құрылысының квант-механикалық моделі. 4.4.3 Химиялық байланыс. Атомдық орбитальдардың гибридизациясы. Молекуланың кеңістіктегі құрылысы. 4.4.4 Металдардың жалпы қасиеттері. Металл атомның құрылысының электрондық ерекшелігі, олардың тотықсыздандырғыш мүмкіндіктері. Құймалар, олардың қасиеттері.
1. Химияның негізгі түсініктері: атом, молекула, атомдық және молекулалық массалар, жәй және күрделі зат, химиялық эквивалент, моль. 2. Химияның негізгі заңдары. 3 Бейорганикалық қосылыстардың негізгі кластары: қышқылдар, негіздер, тұздар, оксидтер. 4. Атом құрылысының квант-механикалық моделі. 5. Электрондық бұлт туралы түсінік. Толқындық функция. 6. Кванттық сандар. 7. Орбитальдарды электрондармен толтыру реті. Энергияның кішіреуі принципі. Паули принципі. Хунд ережесі. Клечковский ережесі. 8. Менделеевтің периодтық заңы мен элементтердің периодтық жүйесі, оның құрылымы. 9. Энергетикалық деңгейлер мен деңгейшелердің сиымдылығы. Атомдардың электрон қауыздарының құрылысы. Периодтық жүйенің атом құрлысымен байланысы. 10. Иондану энергиясы, электронға тартқыштық, электртерістілік. Иондану потенциалы. 11. Химиялық байланыстың табиғаты. Валенттілік теориясы. Тотығу дәрежесі туралы түсінік. 12. Коваленттік байланыс.
13. π және σ-байланыстар. Байланыс ұзындығы мен энергиясы. 14. Иондық, металдық, сутектік байланыстардың түзілуінің механизмі. 15. Атомдык электрондық орбитальдардың гибридтелуі. 16. Ерітінділер. Ерітінділердің концентрацияларын өрнектеу жолдары. 17. Бейэлектролит ерітінділері. Ерітінділердің колигативтік қасиеттері. 18. Ерітінді бетіндегі бу қысымы. Рауль зандары. Ерітінділердің қайнау және қату температуралары. 19. Осмос және осмос қысымы. Вант - Гофф ережесі. 20. Газдардың ерітінділерде еруы. Генри заны. 21. Күшті және әлсіз электролиттер. Электролиттік диссоциация теориясы. 22. Электролит ерітінділері. 23. Судың электролиттік диссоциациясы. Судың иондық көбейтіндісі. Ортаның сутектік көрсеткіші. 24. Күшті электролиттер. Ерітінділердің активтілігі және иондық күші. 25. Термодинамиканың бірінші бастамасы. Энтальпия туралы түсінік. Термохимиялық теңдеулер. Гесс заңы. Заттардың стандартты жағдайы және стандартты түзілу энтальпиясы. Химиялық реакциялардың жылу эффектісін есептеу. 26. Термодинамиканың екінші бастамасы. Энтропия. Энтропияның әр түрлі факторларға тәуелділігі. Гиббс энергиясы. Химиялық реакциялардың бағыты. 27. Химиялық реакциялардың жылдамдығы. Реакция жылдамдығына температураның әсері. Вант-Гофф ережесі. Аррениус теңдеуі. Реакциялардың молекулалығы мен реті. Активтендіру энергиясы, оның физикалық мағынасы. 28. Реакция жылдамдығына реагенттер концентрацияларының әсері. Әрекеттесуші массалар заңы. Химиялық реакция жылдамдығының тұрақтысы, оның физикалық мағынасы. 29. Катализ. Гомогенді және гетерогенді катализ туралы түсінік. Тура және кері реакцияның жылдамдығына катализатордың әсері. 30. Химиялық реакциялардың қайтымдылығы. Химиялық тепе-теңдікке концентрацияның, қысымның және температураның әсері. Ле-Шателье принципі. Химиялық тепе-теңдіктің тұрақтысы. 31.
Тотығу-тотықсыздану реакциялары. Тотығу-тотықсыздану реакцияларының жіктелуі. Типтік
тотықтырғыштар мен
тотықсыздандырғыштар. Тотығу-тотықсыздану реакцияларын теңестіру әдістері: электрондық және ион-электрондық баланс. 32. Электрохимиялық процестердің анықтамалары мен жіктелуі. Электродтық потенициал туралы түсінік. Стандартты электродтық потенциал. Металл электродының потенциалын есептейтін Нернст теңдеуі. 33. Гальваникалық элемент. Гальваникалық элементтің электр қозғаушы күші. Концентрациялық элемент. 34. Газ электродтары. Сутектік және оттектік электродтарының потенциалдарын есептеу. Тотығу-тотықсыздану потенциалы (Redox- потенциал). 35. Электролиз. Фарадей заңдары. Еритін және ерімейтін анодпен электролиздеу (балқымада және ерітіндіде). Ток бойынша шығым. Электролиздің практикада қолданылуы. 36. Коррозия. Коррозияның негізгі түрлері: химиялық, электрохимиялық, қаңғыма токтарының әсерінен коррозия. 37. Коррозиядан қорғау әдістері. Коррозияның ингибиторлары. 38. Коррозияның термодинамикасы мен кинетикасы. 39. Металдардың физика-химиялық қасиеттері. Металдарды алудың негізгі әдістері.
Сіздің білім
деңгейіңіз оқудың
кредиттік технологиясында қабылданған курс бағдарламасы бойынша қорытынды бағалар шкаласына сәйкес бағаланады (1 – кесте). 1 – кесте Баға Балдың сандық эквиваленті Пайыздық мазмұны
Бағаның бұрынғы түрі А 4,0 95-100 Үздік
А- 3,67
90-94 В+
3,33 85-89
Жақсы В 3,0 80-84 В-
2,67 75-79
С+ 2,33
70-74 Қанағат
С 2,0
65-69 С-
1,67 60-64
D+ 1,33 55-59
D 1,0
50-54 F 0 0-49 Қанағаттанарлықсызсыз
Рұқсат
рейтингісінің бағасы
семестр бойына
жинақталады. Жұмыстардың әр түрі 100 баллдық шкаламен бағаланады және 2 – кестеге сәйкес коэфиициенттік деңгей рұқсаты ағымдағы бақылаудың орташа бағасына қосылады. 2 – кесте. Әр жұмыс түрінің маңыздылығы. Параметрлер Коэффициент салмағы Зертханалық жұмыстардың орындалуы 0,4
Курстық жұмыс 0,5
Дәріс сабақтарына қатысуы 0,1
Ағымдағы бақылаудың орташа бағасы (Ор) 1,0
Аралық бақылау (АБ) академиялық күнтізбеге сәйкес семестрде екі рет өткізіледі. Әр АБ (А1 және А2) 100-баллдық шкаласымен бағаланады, ақпараттық жүйемен АБ бағасының орташа мәні есептеледі Б ор =(Б 1 +Б 2 )/2
және 0,2 салмақ коэффициентпен қабылдау бақылауына қосылады: БР = 0,2Бор+0,8Ор. Пән бойынша қорытынды баға шығарылады Қ=0,6БР+0,4Е, Е – емтихандық бағасының сандық баламасы.
Кестелердегі бағалардың балдары максималды болып саналады. Дәрістерге қатысу балдары қатыспаған дәрістердің санына байланысты болады.
ECTS (Несиелерді өткізу және жинақтаудың Европалық жүйесі) бойынша 3 және 4 кестелер қолданылады. 3 Кесте – ECTS бойынша бағаларды ҚР оқушылардың білім жетістіктерін бағалау жүйесіне өткізу
4,0
100 Өте жақсы B B+ 3,33
85 Жақсы
C B 3,0
80 D C 2,0
65 Қанағаттандырарлық E D 1,0
50 FX, F F 0 0 Қанағаттандырарлықсыз
4 Кесте – ҚР оқушылардың білім жетістіктерін бағалау жүйесіндегі бағаларды ECTS бойынша бағаларға өткізу Әріптік жүйе бойынша баға Балдың сандық эквиваленті %-тік құрамы Дәстүрлік баға ECTS бойынша баға A 4,0
95-100 Өте жақсы A А- 3,367
90-94 B+ 3,33
85-89 Жақсы
B B 3,0
80-84 Жақсы
C В- 2,67
75-79 С+ 2,33
70-74 Қанағаттандырарлық С 2,0
65-69 Қанағаттандырарлық D С- 1,67
60-64 D+ 1,33
55-59 D 1,0
50-54 Қанағаттандырарлық E F 0 0-49 Қанағаттандырарлықсыз FX, F 7.Курс саясаты: - сабақтарға кешікпей келу, қалдырмау; - сабақтарға белсенді қатысу; - орынды себептермен қалдырған зертханалық сабақтарды өтеу (деканаттың рұқсатымен); - семестрлік жұмысты уақытында орындап, тапсыру: - сабаққа кітапхана мен үйде өзіндік дайындалу.
- әдептілік; - тілектестік; - адалдық; - жауапкершілік; - аудиторияда ұялы телефондарды өшіріп қою. Келіспеушілік жағдайлар оқу топтарында оқытушымен, эдвайзермен ашық талқылану керек. Шешілмейтін жағдайда деканат қызметкерлеріне жеткізілуі қажет.
9. Ұсынылатын әдебиет
1. Бірімжанов Б.А. Жалпы химия. –А.: Мектеп, 2001. 2. Пірәлиев С.Ж., Бутин Б.Н., Байназарова Г.М., Жайлау С.Ж. Жалпы химия. –Алматы, 2003.-т.1-2. 3. Коровин Н.В. Общая химия. - М.: Высшая школа, 2006. 4 Гольбрайх З.Е., Маслов Е.И. Сборник задач и упражнений по химии. - М.: Астрель, 2004. 5. Глинка Н.Л. Задачи и упражнения по общей химии. - М.: Интеграл- Пресс, 2005. 6. Задачи и упражнения по общей химии под ред. Коровина Н.В. - М.: Высшая школа, 2006. 7. Лидин Р.А., Молочко В.А., Андреева Л.Л. Задачи по неорганической химии.- М.: Высшая школа, 2004. Қосымша әдебиет 8. Аханбаев К.А. Жалпы және анорганикалық химия. – А.: Мектеп, 1987.
9. Харин А.Н., Катаева Н.А., Харина Л.Г. Курс химии. - М.: Высшая школа,1983.
10.Сұлтанбаева Б.М., Тұманова А.А. Химия. Энергетикалық мамандықтарының студенттеріне арналған оқу құралы. – АЭжБУ, Алматы, 2012.
11. Каленова Ж.А., Султанбаева Б.М. Химия. Дәрістер конспектісі. – Алматы, АЭжБУ, 2014. 12 Туманова А.А., Идрисова Қ.С. Химия. Тест тапсырмалары. – Алматы, АЭжБИ, 2005. 13 Каленова Ж.А. , Султанбаева Б.М. Химия. Зертханалық жұмыстарды орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар. –Алматы, АЭжБУ, 2014. 14. Каленова Ж.А. Химия. Есеп-сызба жұмыстарды орындау бойынша әдістемелік нұсқаулықтар. –Алматы, АЭжБу, 2015. жүктеу/скачать 287,71 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|