Онтология, диалектика ғылыми жүйе ретінде

Онтология (гр. ontos – болмыс, logos – ілім) – философия ғылымының саласы; әлемдегі заттардың фундаменталды мәні (мысалы, саналылар бар ма) табиғатын айқындаумен айналысатын философияның (және метафизиканың) бөлімі.

Онтология терминін алғаш енгізген (1613) неміс философтары Р.Гоклениус пен Х.Вольф. Бұл философтардың пікірінше Онтология адамның шынайы дүниемен байланысын түйсікпен емес материалды болмыстан бөлек тұратын ақыл-парасат, абстракциялық рух арқылы таниды. Олар Онтология бүкіл дүниенің (оның ішінде субстанция, кеңістік пен уақыт, т.б.) негізі мен мәнін болмыстағы алуан түрлі құбылыстардың себебін, дамуын түсіндіретін бірден-бір ғылым деп санады.

Диалектика(гр.διαλεκτική–пікірталас,əңгімелесуөнері)—табиғаттың,адамзат қоғамының жəне ойлаудың қозғалысы мен дамуынын жалпы зандылықтары туралы философиялық ғылым, бір қасиеттен екінші қасиетке секіріс түрінде ауысуына əкелетін ішкі қарама-қайшылықтарын жəне қарама-қарсылықтардың күресін ашу жолымен қоғам мен табиғаттың əрқашан қозғалыста болатын жəне өзгеріп отыратын құбылыстарын танудық ғылыми əдісі.[1]Диалектика ұғымын ежелгі грек философы Сократ енгізді. Ол диалектиканы - диалог, əңгімелесу кезіндегі қарама-қарсы көзқарастардың қақтығысы арқылы ақиқатқа жетудің ерекше əдісі деп түсіндірді. Диалектиканың нағыз атасы Эфестен шыққан Герклит болған. Ол объективті антологиялық диалектиканы ойлап тапты. Гераклит үшін бұл диалектиканың ұйытқысы мен нəтижесі қарама-қарсылықтар күресі арқылы əрекет ететін əлемдік парасапы балама "Логос" болды.

Диалектикалық материализм - Маркс пен Энгельстің негізгі идеяларының «ғылыми