Орындаған: Аубекерова В. Тобы:ҚБ-8 топ студенті Тексерген
АҚТҚ/ЖҚТБ және ЖЖБИ алдын алу
жүктеу/скачать 81,25 Kb.
|
Аубекерова Венера қб-1,6 тема-1
| АҚТҚ/ЖҚТБ және ЖЖБИ алдын алу
Бүгінгі таңда АИТВ-инфекциясының алдын алу қауіпті аурумен күресудің ең тиімді тәсілдеріне жатады. Бүкіл әлемнің ғалымдары жақын арада АҚТҚ-ға қарсы тиімді құрал әзірленуі үшін барлық мүмкіндіктерді жасайды. Осы саладағы кейбір жетістіктер болса да, инфекцияға қарсы вакцина әзірге ойлап таппады. Сондықтан АҚТҚ-ның алдын алу-бұл инфекциядан қорғаудың сенімді және кепілді тәсілі және оның нәтижелері әр адамның мінез-құлқына байланысты. АҚТҚ-ның алдын алудың ең маңызды бағыттарының бірі - АИТВ инфекциясының тік берілуінің алдын алу, яғни адамның иммун тапшылығы вирусын (АИТВ) тасымалдаушы болып табылатын жүкті әйелдердің алдын алу курсынан өтуі деп санауға болады. Бұл терапия баланың құрсақта жұқтыру қаупін барынша азайтуға бағытталған. Табиғи тууды ауыстыратын кесар тілігі, сүйекте пайда болған нәрестені жасанды тамақтандыру– бұл АҚТҚ-ның алдын алу тәсілдері. АИТВ-ның тік берілу қаупіне әсер ететін факторлар: Ана денсаулығының жағдайы. Қандағы немесе ананың қынап секрециясындағы вирус деңгейі неғұрлым жоғары және оның иммундық мәртебесі неғұрлым төмен болса, вирустың балаға берілу қаупі соғұрлым жоғары болады. Егер ананың ауыр белгілері болса-қауіп жоғары. Ананың өмір сүру жағдайы: тамақтану, демалыс, витаминдер және т.б. – өте маңызды фактор. Еуропа мен АҚШ индустриялық дамыған елдерінде АҚТҚ бар бала туудың орташа статистикалық тәуекелі үшінші әлем елдеріне қарағанда шамамен екі есе төмен. Алдыңғы жүктіліктердің болуы: олар неғұрлым көп болса, соғұрлым тәуекел жоғары болады. Баланың жетімсіздігі: шала туған, сондай-ақ мерзімнен артық туылған балалар көбінесе инфекция жұқтырған болады. Босанудың екінші кезеңінің ұзақтығы: баланың жарыққа шығуына дейінгі уақыт аралығы неғұрлым қысқа болса, тәуекел аз болады. Қабықтың қабынуы немесе мерзімінен бұрын жарылуы кезінде жаңа туған нәрестеге АИТВ-ның берілу қаупі жоғары. Кесар тілігі: көптеген зерттеулер кесар тілігі кезінде, әсіресе, егер ол ұрықтың айналасындағы қабықтар жарылғанға дейін жүргізілсе, АҚТҚ бар баланың туу қаупі төмендейтінін көрсетті. Қынаптың шырышты қабығының жаралары мен жарықтары (әдетте олар инфекциялардың нәтижесінде пайда болады) АИТВ бар баланың туу қаупін арттырады. Емшек сүтімен тамақтандыру: АИТВ бар аналарға балаларды емшек сүтімен тамақтандыру ұсынылмайды, себебі бұл ретте АҚТҚ берілу қаупі артады. Зерттеулер көрсеткендей, ұрық жүктіліктің 8-12 аптасында АИТВ жұқтырылуы мүмкін. Алайда, көп жағдайда нәрестелерді жұқтыру босану кезінде орын алады. АИТВ жұқтырған жүкті әйелдерді дер кезінде анықтау және баланы жұқтырудың алдын алу бойынша алдын алу шараларын қабылдау үшін олар үшін есепке қою кезінде және 28-30 апта мерзімінде АИТВ-ға міндетті тестілеу енгізілді, сондай-ақ босандыру мекемелеріне түскендер АИТВинфекциясына 2 рет тексерудің нәтижесінсіз немесе босануға түскенге дейін 3 аптадан астам уақытта бір рет тексерілгендер тексеріледі. Инъекциялық есірткілерді (ЛУИН) қолданатын адамдарда АИТВинфекциясының алдын алу ЛУИН таңдау жасау қажет: не тұтынуды тоқтату, не қауіпсіз формаға өту (темекі шегу, иіскеу, жұту), не стерильді құралдармен инъекция жасау. Бұл «есірткіні қолдану кезінде тәуекелді азайту» немесе «есірткіге келтірілген зиянды азайту» стратегиясы деп аталады. ЛУИН арасында АИТВ-инфекциясының тиімді алдын алудың негізгі принциптері: АИТВ-жұқпасының алдын алу бойынша ақпараттық және ағартушылық жұмыс Әлеуметтік қызметтер мен денсаулық сақтау қызметінің қолжетімділігін қамтамасыз ету Инъекция арқылы есірткі енгізетін адамдар арасында белсенді жұмыс Инелер мен шприцтерді алмасу бағдарламаларына қол жеткізуді қамтамасыз ету Антиретровирустық және алмастыру терапиясына қол жеткізуді қамтамасыз ету Жыныстық жолмен жұғудың алдын алу аса маңызды. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының деректері бойынша жыныстық жолмен берілетін емделмеген аурулар (ЖЖЖА) АИТВ-инфекциясын жұқтыру қаупін 5-10 есе арттырады. Бүкіл әлемде АҚТҚ және басқа да ЖЖЖА жұқтырудың жартысына жуығы 10-25 жас аралығындағы жастарға тиесілі. Осыған байланысты жастарды жауапты және қауіпсіз жыныстық мінез-құлыққа үйрету аса маңызды. Шын мәнінде, жыныстық тәрбие өсіп келе жатқан адамда дұрыс шешім қабылдау, көптеген қауіп-қатер факторларының алдында психологиялық "иммунитет" қалыптастыру қабілетін, соның ішінде жасөспірімдік тәжірибе жасау қажеттілігін, өзін-өзі бекіту, құрдастары тарапынан қысым жасауды, есірткі жасаушылардың белсенділігін қалыптастыруға бағытталған. Қазіргі заманғы жастар әртүрлі және өзара байланысты проблемалардың кең ауқымына тап болғандықтан, жыныстық ағарту және қауіпсіз мінез-құлықты насихаттау қазіргі әлемдегі өмір дағдыларына оқытудың жалпы кешенінің бір бөлігі болуы тиіс. АҚШ-та жүргізілген сауалнама барысында, жасөспірімнің жыныстық өмірін бастағанға дейін кемінде бір жыл бұрын олардың аналары мүшеқап туралы айтқан жасөспірімдер бірінші жыныстық қатынаста мүшеқаппен жиі пайдаланатыны анықталды. Сонымен қатар, бірінші қарым-қатынаста мүшеқапты пайдаланғандар кейіннен мүшеқапты пайдалануды 20 есе жиі жалғастырып қолданады. Бүгінгі таңда АҚТҚ-ның алдын алу жастармен ақпараттық жұмыс жүргізу, жұқтырудан қорғау үшін мүшеқапты пайдаланудың маңыздылығы туралы түсіндіру болып табылады. Жас ұрпақ аурудың берілу тәсілдері туралы және АИТВ инфекциясын жұқтырудан қалай қауіпсіз аулақ болуға болатынын білуі тиіс. Қан арқылы жұқтырудың алдын алу кезінде дәретхана керекжарақтарын пайдалану кезінде жеке гигиена ережелерін есте сақтау қажет. Бірінші кезекте, бұл кесуге болатын және жаңа қан іздері сақталуы мүмкін заттарға қатысты (қайшылар, қысқыштар, ұстара станоктары т.б.). Медициналық мекемелерде стерильді құралды пайдалану міндетті болып табылады. Алдын алу міндеті – адамдарды өз еркімен және ұзақ мерзімге қауіпсіз ету арқылы өз мінез-құлқын өзгертуге сендіру. Жыныстық жолмен берілетін аурулар негізінен жыныстық қатынаста берілетін аурулар деп аталады. 30-ға жуық ауру бар, олар бір топқа біріктірілді, олар ЖЖБИ деп аталады. Жыныстық жолмен берілетін инфекциялар көбінесе жыныстық өмірді бастаған жастар мен жасөспірімдерге әсер етеді. Бұл көптеген себептерге байланысты. Біріншіден, жастарда жеткілікті тәжірибе мен білім жоқ, екіншіден, жастар арасында жыныстық серіктестердің жиі ауысуы-қазіргі уақытта өте кең таралған құбылыс. Жастарға қарсы ойнайды және олардың туа біткен қызығушылығы: әсіресе, бұл қызығушылық жаңа сексуалдық тәжірибеге таралады. Меніңше, бір рет не болады дейсің? Алайда, АИТВ, гепатит немесе ЖЖБИді тек жыныстық қатынас кезінде жұқтыруға болады, ал олардың салдарынан құтылуға болады, көбінесе өмір соңына дейін мүмкін емес. Ал алдын алу шаралары қарапайым және олардың біріншісі – мүшеқапсыз жаңа серіктеспен жыныстық қатынасқа түспеу. Білу қажет!: ЖЖБИ жыныстық қатынаста беріледі. Жасырын кезеңі бар. Ағзаға ену сәтінен аурудың қандай да бір белгілері пайда болғанға дейін 3 күннен 6 айға дейін, кейде тіпті бірнеше жылға дейін өтуі мүмкін. Жиі жасырын (қандай да бір көріністерсіз) өтеді және тексеру кезінде кездейсоқ анықталады. Ағзаның көптеген мүшелері мен тіндерін зақымдайды (несеп-жыныс және жүйке жүйесі, бауыр, жүрек, тері). Ерте емдеуді бастау көбінесе қалпына келтіруге әкеледі. Өздігінен емделмейді. Көптеген асқынуларға (бедеулік, белсіздік, сал, қатерлі ісік, тері мен буындардың зақымдануы, көрудің жоғалуы және т.б.) әкеледі. АҚТҚ/ЖҚТБ, В, С гепатиттері сияқты осы аурулардың кейбіреулері қан арқылы (стерильденбеген инелер,шприцтер, татуировкаға арналған құралдар, құлақ тесу), анадан балаға жүктілік және босану кезінде, тұрмыстық жолмен беріледі. Бір адамда бірнеше ЖЖБИ тіркесімі жиі кездеседі. Инфекция симптомдарының алғашқы көріністерінде дәрігерге шұғыл қарау қажет. Венерологиялық аурулардың алдын алудың негізі дене гигиенасы және жыныстық қатынас мәдениеті болып табылады. жүктеу/скачать 81,25 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|