оқиғаның субъективті маңыздылығын төмендету – болған жағдайға жеке көзқарасын қайта құру;
белсенді мінез-құлық – пайда болған теріс энергия таза физикалық жолды табуы керек (спорт, үй жұмыстары және т. б.);
релаксация қабілеті – орталық жүйке жүйесінің қозу дәрежесін төмендету үшін босаңсу қажет (медитация, таныс ортада пассивті демалу, табиғатпен байланыс);
позитивті ойлау – теріс эмоциялардан арылу және барлық ойларды махаббат пен қуаныш арнасына бағыттау.
Әркім стресстік жағдайды өз бетінше жеңе алмайды, кейде маманның араласуы қажет. Егер диагноз ерте сатыда жүргізілсе, стрессті жеңу үшін алдын-алу шаралары жеткілікті болады.
Стресстің алдын алу
Белсенді өмірлік ұстанымды сақтау ағза ресурстарын ұтымды бөлумен бірге жүргізілсе денсаулықта шекаралық жағдайлар пайда болуынан сақтайды. Стресстің алдын-алу жолдары мыналарды қамтиды:
еңбек пен тынығудың қалыпты режимі (жеткілікті ұйқы және қозғалыс белсенділігі);
отбасындағы тұрақтылық, дау-дамайлар мен жасырын реніштерсіз ашық қарым-қатынас;
дұрыс тамақтану.
Жақсы құрастырылған мәзір пайдалы заттардың көзі болады, олардың жетіспеушілігі көбінесе иммунитеттің төмендеуіне әкеледі. Мұндай жағдайларда ағзаға стресстік жағдайды жеңу үшін ресурстар жетіспейді. Проблема тағамға дәлелденген емдік әсері бар табиғи өнімдерді енгізу арқылы шешіледі.
Мысал ретінде Ламифарэн қарастыруға болады, ол қоңыр балдырларға негізделген табиғи күрделі өнім. Өнімде A, B, C, D, E витаминдері, микро және макроэлементтер, минералдар бар. Оны үнемі қабылдаған кезде гемоглобин деңгейі жоғарылайды, қысым мен асқазан-ішек жолдарының жұмысы қалыпқа келеді, стресске төзімділік жоғарылайды. Препараттың қарсы көрсетілімдері жоқ, өйткені оның ағзаға сіңімділігі 96-98% құрайды.
Пайдаланылған әдебиеттер
1. Карпенко Л.А. Психология. Словарь. М.: Политиздат,-1990.- 494с.
2. Психология. \\ Под ред. Рудика П.А. М., 1974 -512с.
3. Жарықбаев Қ. Жалпы психология Алматы, - 2004
4. Туркпен-Улы Ж., Акмурзина Л.Ж., Абишева Ж.А. Основы психологии. Алматы – 2003 – 80с.
5. Алдамұратов Ә. Жалпы психология. – Алматы: Білім, 1996-224бет.
6. Рогов Е.И. Эмоция и воля/И.Е. Рогов, М.: 2001 – 240с.
