IV. Редуктор білігін алдын-ала есептеу
Бұрама мен бұрама дөңгелегін құрастыру
1. Аралық білік диаметрі
3. Аралық білік (2) диаметрі
4. Біліктің подшипник орнатылатын диаметрі
dп2=55мм
5. Бұрама дөңгелегінің білік диаметрін отырғызу
dk2=60мм
6. Бұрама дөңгелегінің күршек диаметрі
қабылдаймыз, dCT2=100мм
7. Күпшек ұзындығы
қабылдаймыз, lCT2=90мм.
V. Редуктор қорабының конструктивтік өлшемдері
1. Корпустың төменгі қабырғасы мен қақпағының қалыңдығы
2. Корпустың ортаңғы белдеуі
мм
3. Болттар диаметрі
Фундаменттік
Бұранда М20 мен болтты қабылдаймыз,
d1=18мм, d2=16мм, d3=12мм
VI. Шынжырлы беріліс.
Жетекші жұлдызшадағы айналдыру моменті:
Т3=469,06·103 Н*мм
Беріліс қатынасы:
Uш.б.=2,45
Тістер саны: жетекші жұлдызша
z3=31-2·2,45≈26
жетектегі жұлдызша
z4=z3uц=26·2,45≈64
Қабылдаймыз
z3=26; z4=64
Бұдан:
uц=
Ауытқуы
Есептік ауырлық коэффициенті
Кэ=кДкакнкрксмкп=1·1·1·1,25·1,3·1=1,625
Бірқатарлы шынжыр қадамы
7.15 кестеден[12] ПР шынжырын қабылдаймыз МЕСТ13568-75.
t=31,75; Q≈88,5 kH ; Aоп=262 мм2 ; q=3,8 кг/м
Шынжыр жылдамдығы
Айналым күші
Шарнирдегі қысым
7.18 кестеден жарамды қысымды анықтаймыз
[р]=25[1+0,01(z3-17)]=25[1+0,01(26-17)]=27,25МПа
p≤[p] орындалды.
Шынжырдың мүшелерінің саның анықтаймыз
at=
z∑=z3+z4=26+64=90
Lt=96мм
Өсаралық қашықтықты анықтыймыз
Жұлдызшалардың бөлімдерінің диаметрлерін анықтаймыз
Жұлдызшалардың сыртқы диаметрлерін анықтаймыз
Шынжырға әсер ететін күштер:
Шеңбер бойымен Ftц=3682Н жоғарыда анықталған
Центрге тартқыш күш
Fv=qv2=3,8*12=3,8 H
Осындаq=3,8кг/м 1,5-кестеден алынды.
Иілуден
Ff=9,18kfqaц=9,81*6*3,8*0,783=175,1Н
Біліктерге түсетін есептік күш
FB=Ftц+2Ff=3682+2*175,1=4032Н
Беріктілік қорының коэффициентін тексеру
[s]≈7,6 s> [s]орындалды.
Жетекші жұлдызшаның өлшемдері:
Жұлдызша күпшегі dст=1,6*dв2 =1,6*48=76,8 мм
lcт=(1,2÷1,6)48=57,6÷76,8 ; lст=66мм деп қабылдаймыз.
Жұлдызша дискісінің қалындығы
0,93ВВН=0,93*19,05=18 мм
VII. Редукторды құрастырудың бірінші сатысы
Компановканың сызбасы екі проекцияда орындалады. Бұрамалы дөңгелектің бұрамалы білік осьтерінен кесу арқылы көрсетіледі. Оны 1:1 масштабпен сызған жөн.
Сызбаны бастаған кезде ватман ортасынан горизонталь осьаралық қашықтығы аw=мм өлшемінде бір-біріне параллель етіп алынады. Осы сызықтарға перпендикуляр етіп екі осьтік сызық жүргізіледі, осы осьтарға бұрамалы дөңгелекті және бұрамалы білікті тұрғызады. Содан кейін бұрамалы дөңгелек сыртынан арақашықтығы 15 мм етіп қорап сызылады. Одан соң подшипникті таңдап, оның қақпағын, стаканын сызып, жұлдызша мен шкивті түсіреміз.
Подшипникті таңдау
Подшипник номері
|
d
мм
|
D
мм
|
B
Мм
|
С
кН
|
С0
кН
|
№46305
|
25
|
62
|
17
|
26,9
|
19,8
|
№7211
|
55
|
100
|
21
|
52
|
31
|
VIII. Подшипниктерді ұзақтыққа тексеру
Айнлыстағы күштер
Бұрамалы дөнгелегінің айналысындағы күш, остік күшінің бүрамасына тең.
Бұраманың айналысындағы күш, остік күшінің дөнгелегіне тең.
Бұрама мен дөнгелектің радиалды күші.
Бұрама дөнгелегі
l1=daM2=340мм l2=125мм d1=80мм
Sx=S*cos60o=1210,3*0,5=605,15
Sy=S*sin60o=1210.3*0.86=1048.15
Тексереміз:
Тексереміз:
Қосынды реакциясы
Күштік коэффицент осі е=0,95
Радиалды-тіректі подшипниктер
Сол жақ подшипник (2)
Эквивалентті кернеу (1)
Он жақ подшипник (2)
Эквивалентті кернеу (2)
Есептік ұзақтылық
Жетекші білік
l3=163мм l4=59мм d2=320мм
FBZ=2915H
FBY=2915sin45o=2061H
Тексеру:
Тексеру
Қосынды реакциясы
Күштік коэффицент осі е=0,3
Радиалды тіректі подшипниктер
Сол жақ подшипник (1)
Эквивалентті кернеу
Оң жақ подшипник (1)
Эквивалентті кернеу
Есептік ұзақтылық (млн. айн.)
Жетектегі білік
xz жазықтығы
(солдаң оңға) Бірінші аралық 0 ≤ x1 ≤132,5мм
(солдаң оңға) Екінші аралық 132,5≤ x2 ≤265мм
(оңнан солға) Үшінші аралық 0 ≤ х3 ≤ 43
yz жазықтығы
(солдаң оңға) Бірінші аралық 0 ≤ x1 ≤ 132,5мм
(солдаң оңға) Екінші аралық 132,5≤ x2 ≤ 265мм
(оңнан солға) Үшінші аралық 0 ≤ х3 ≤ 43
Жетекші білік
xz жазықтығы
(солдаң оңға) Бірінші аралық 0 ≤ х1 ≤ 163/2мм
(солдаң оңға) Екінші аралық 163/2 ≤ x2 ≤ 163мм
yz жазықтығы
(солдаң оңға) Бірінші аралық 0 ≤ х1 ≤163/2
(солдаң оңға) Екінші аралық 163/2 ≤ х2 ≤ 163
IX. Редукторды құрастырудың екінші сатысы
Бірінші бөліміндегі сызбаны қолданамыз. Бұл бөлімнің негізгі мақсаты – негізгі бөлшектерді конструктивті түрде ажарлау. Ол дегеніміз бұрама білігі, бұрама дөңгелегінің білігі, бұрама дөңгелегі, қаңқа, подшипниктер және т.б. Подшипниктерге қақпақ орнатамыз. Қақпақтың астында подшипниктерді реттеуге металдан жасалған төсеніш орнатамыз. Содан кейін шпонкаларды сызамыз.
X. Шпонкалық қосылысты беріктікке тексеру
Жетекші білік
Жапырылуға тексеру есебі алдында көрсетілген мысалдардағыдай жүргізіледі. Мұнда біліктің бұрама дөңгелегінің муфтаға берілетін айналу моментінің беріктікке тексеруін есептейміз.
Біліктің диаметрі dB2=45,4мм. Шпонканың қиюы мен ұзындығы
b x h x l = 12x8x60мм. Саңылау тереңдігі t1=5мм.
Жапырылуы кернеуі
143 МПа < [σсм]
Біліктің диаметрі dв1=19мм. Шпонканың қиюы мен ұзындығы b x h x l = 6x6x24мм. Саңылау тереңдігі t1=3,5мм.
Жапырылуы кернеуі
65 МПа < [σсм]
Біліктің диаметрі dк2=60мм. Шпонканың қиюы мен ұзындығы
b x h x l = 18x11x80мм. Саңылау тереңдігі t1=7мм.
Жапырылуы кернеуі
63 МПа < [σсм]
XI. Біліктердің нақтылы есебі
Бұраманың көлденең қимасында келтірілген моменті
Иілу сабағы
,
рұқсат етілген иілу сабағы:
[f] = (0,005÷0,01)m=(0,005÷0,01)*6,3=0,03÷0,063 мм.
f=0,00522<[f]
Жетекші білік
Білік материалы – Болат-45
σВ=570Мпа
Шыдамдылық шегі
σ-1=0,43σB=0,43*570=246МПа;
τ-1=0,58 σ-1=0,58*245,1=142МПа
εδ=0,775 Kσ=1,59 Kτ=1,49ετ=0,67
A – A қимасы
Айналу моменті
d1=90 bxh=18 t1=7
Кедергі моменті
Қарсыласуы орташа цикл
Қарсыласуы жақсы кернеу
Беріктілік коэффициенті
K – Kқимасы
Иілу моменті
Остік моменттің кедергісі
Жақсы қарсыласу амплитудасы
Полярлық момент кедергісі
Қарсыласуы орташа цикл
Қарсыласуы жақсы кернеу
Беріктілік коэффициенті
Л – Л қимасы
Орын ауыстыруы ᴓ60 тан ᴓ50 ге: осында
Коэффиценттер
εδ=0,8 Kσ=1,50 Kτ=1,14ετ=0,69
Остік моменттің кедергісі
Жақсы қарсыласу амплитудасы
Полярлық момент кедергісі
Қарсыласуы орташа цикл
Қарсыласуы жақсы кернеу
Беріктілік коэффициенті
Б – Б қимасы Коэффиценттер
εδ=0,84 Kσ=1,59 Kτ=1,49 ετ=0,72 (x1=36мм)
Айналу моменті
d1=55ммbxh=12ммt1=5мм
Кедергі моменті
Қарсыласуы орташа цикл
Қарсыласуы жақсы кернеу
Беріктілік коэффициенті
Нәтижелерін кестеге толтырамыз:
Қима
|
А-А
|
К-К
|
Л-Л
|
Б-Б
|
Беріктілік коэффиценті
|
5,1
|
5,71
|
10,2
|
11,5
|
Барлық қиылыста s>[s]
XII. Отырғызуды таңдау
Тісті дөңгелектің білікке отырғызуы - .
Жұлдызшаның білікке отырғызылуы – К7.
Біліктердің подшипникке отырғызылатын бөлігін ауытқумен орындаймыз.
Қалған отырғызуларды 10.13 кестеде көрсетілген мәліметтер бойынша тағайындаймыз [12].
XIII. Майдың түрін таңдау
Тістердің байланысын майлау олардың тісті дөңгелектерінің майда болуы тиіс. Корпустың ішіне май бөлігі белгілі мөлшерде құйылады, ол шамамен дөңгелектің 10мм-де батады.
Байланыс кернеулігі σН=154МПа, ол берілістің май тұтқұрлығы шамамен 28*10-6м2/с, Vs=4,9м/с.
Сонымен ұсынылған май И-30А МЕСТ 20 799-75.
XIV. Редукторды жинау
Редукторды жинаудың алдында корпустың ішкі бөлігі мұқият тазартылады және майға төзімді болумен жабылады.
Жинау – редуктордың құрама сызуда сәйкес орындалады.
Жетекші білікке май ұстағыш сақиналар және алдын-ала 100° дейін қыздырылған шарикті подшипниктер қыздырылады.
Жетектегі білікке шпонканы орнатады және тісті дөңгелекті керіп, отырғызады, одан кейін тіреуіш төлке кигізіледі, май ұстағыш сақина және алдын-ала майда қыздырылған шарикті подшипниктер орнатылады.
Жиналған біліктерді редуктор корпусына орнатылады және корпустың қақпағын кигізеді.
Корпус пен қақпақ өзара дәл, қозғалмайорнатылуы үшін екі цилиндрлі штифтармен бекітіледі.
Подшипник қақпақтары орнатылады. Май ағызатын тесік тығынмен жабылады. Корпусқа май құйылады және көру терезесін қақпақпен жауыпғ болттармен бекітеді.
XV. Редуктордың жылулық есебі
Қаралып жатқан редуктордың жылу түсетін аймағының бетінің аудыны А=0,73м2.
Бұраманыңжұмысынақажеттіқуат Рқаж=4,56 *103 кВТ.
Жұмыс істеп тұрған жағдайдағы редуктордың кызып кетпеу шарты:
Төмендегі бұрамада рұқсат етілген түсу температурасы t3=40°
.65
XVI. РЕДУКТОРДЫ ҚҰРАСТЫРУ
Құрастырудан бұрын редуктор корпусының ішкі қуысы мұқият тазаланады және датқа төзімді бояумен жағылады. Құрастыруды біліктердің тораптарынан бастап редуктордың құрастыру сызбасына сәйкес жүргізіледі: жетекші білікке май ұстағыш сақиналар мен майға алдын ала 80 – 100°С дейін қыздырылған шарикоподшипниктер отырғызылады. Жетекші білікке 14х9х62 шпонкасын салады және тісті дөңгелекті біліктің бұрышына тірелгенге дейін нығыздайды. Содан кейін кергіш төлке, май ұстағыш сақиналарды кигізеді және алдын ала майға қыздырылған мойынтірек ұстағыш орнатылады.
Жиналған біліктерді редуктор корпусының шетіне салады және қақпақ пен корпустың түйісу бетін спирттік лакпен алдын ала жаба отырып, корпустың қақпағын кигізеді. Ортаға дәл келтіру үшін екі конустық штифттің көмегімен корпусқа қақпақты орнатады; қақпақты корпусқа бекітетін болттарды тартады. Осыдан кейін білікке кергіш сақина кигізіледі, мойынтірек камераларына пластикалық майлау салынады, бұның бәрін ұстап тұру үшін металл төсемнен жасалған мойынтірек қақпақтарын кигізіп, бұрайды.Қақпақтарды тесіктерге қою алдында ыстық май сіңірілген киіз тығыздағыштар салынады. Біліктердің айналасын мойынтіректердің бітелуінің болмауына тексереді (біліктер қолмен бұралынуы тиіс) және қақпақтарды бұрандалармен бекітеді. Одан әрі біліктің шетіне шпонкалы канавкаға шпонканы кигізеді, жұлдызшаны орнатады және оны шеткі бекітпемен бекітеді; шеткі бекіткіш бұрандасы арнайы планкамен бекітіледі. Содан кейін төсемесі бар аз өткізгіш тесік тығынын және жезлды май көрсеткішін бұрайды. Корпусқа май құйып, техникалық картоннан жасалған төсемі бар қақпақпен қарау тесігін жабады; болттармен бекітеді. Жиналған редуктор техникалық шарттармен белгіленген бағдарлама бойынша, стендте сыналады.
Қорытынды
«Машина бөлшектері және құрастыру негіздері» пәнінен курстық жұмысты орындау барысында теориялық механика, материалтану және материалдар кедергісі, метрология пәндерінен алынған білім бекітілді.
Маған берілген «Бұрамасы дөңгелектен төмен орналасқан жалпақ горизонталлды бұрыш белдікті бұрамалы редуктор» атты курстық жұмыс тақырыбы бойынша зерттеулер жүргізіліп, есептеу жұмыстары мен сызбалар жасалынды.
Келтірілген курстық жобада бұрамасы дөңгелектен жоғары орналасқан редуктор көмегімен 4А100МL2 маркалы электрқозғалтқыштан алынған айналу жиілігі арқылы айналу моменті конвейрге беріледі.
Жобада бұрамалы редуктор толықтай талқыланып, оның әрбір элементіне есептеулер жүргізілді. Курстық жұмыстың нәтижелерін ескере отырып, бұл редуктордың барлық көрсеткіштері бойынша қасиеті жақсы деп айтуға болады.
Пайдаланылған әдебиеттер
1. Иванов М.Н. Детали машин. М.: Высшая школа. 2002 г.
2. Гузенков П.Г. Детали машин. М.: Высшая школа. 1986 г.
3. Кудрявцев В.Н. и др. Курсовое проектирование деталей машин. Л.: Машиностроение. 1984 г.
4. Чернавский С.А. и др. Курсовое проектирование деталей машин. М.: Машиностроение. 1987 г.
5. Иванов М.Н., Иванов В.Н. Курсовое проектирование деталей машин. М.: Машиностроение. 1975 г.
6. Чернавский С.А. и др. Курсовое проектирование деталей машин. М.: Машиностроение. 1979 г.
7. Тарабасов Н.Д., Усачев П.Н.. Проектирование деталей и узлов машиностроительных конструкций. М.: Машиностроение. 1983 г.
8. Дунаев, П.Ф. Детали машин: курсовое проектирование / П.Ф. Дунаев, О.П. Леликов. – М.: Машиностроение, 2004. – 399 с.
9. Дунаев П.Ф. Конструирование узлов и деталей машин / П.Ф. Дунаев, О.П.,
Леликов– М.: Издательский центр «Академия», 2003.–496с.
Достарыңызбен бөлісу: |