Бастамасы қақтығыстың қалыптасуымен немесе оның пайда болуымен байланысты. Бұл қақтығыс оқиғаның маңызды бөлігі болады. Іс-әрекеттің шиеленісуі дегеніміз - туындаған жанжалды дамыту. Іс-әрекеттің шиеленісуіне қатысатын кейіпкерлер қақтығыстың дамуына қаласа да, қаламаса да қатысады. Шарықтау шегі - шығармадағы қақтығыстың (немесе екі ойдың қарсылығының) дамуындағы ең жоғарғы нүкте, содан кейін оның шешілуі (яғни денуация) жүреді.
Кейбір шығармалардағы сюжетте экспозиция, пролог және эпилог болуы мүмкін.
Экспозиция
Экспозиция - бұл жанжалдың басталуына дейін болатын нәрсе .
Пролог
Пролог шығарманың басында қолданылады, бұл - сюжеттің өзіне кішігірім кіріспе.
Эпилог
Эпилог шығарма соңында пайдаланылады және негізгі бөлімде болған оқиғалардың нәтижесі болып табылады
Сэжет түрлері
Бір тұтас әрекет
Бір оқиғалық жағдай алға шығады,жұмыс бір оқиға желісіне негізделген.Бұл көбінесе шағын дастандар,ең бастысы-драмалық жанрлар,олар іс-әрекеттің бірлігімен сипатталады.Мұндай сюжеттерге(одарды концентрлі деп атайды) ежелгі дәуірде де артықшылық берілген.
Созылмалы
Оқиға шашыраңқы және “тең шарттарда” бір-бірінен тәуелсіз “басталуы”мен “аяқталуы” бар оқиға түйіндеріне тәуелсіз орналастырылады.Оқиғалар бір-бірімен себеп-салдарлық байланыстарға ие болмайды және бір-бірімен тек уақыт аралығында ғана байланысты болады