ТҮРЛЕРІНІҢ КЛИНИКАЛЫҚ БІЛІНУІНЕ ЫҚПАЛ ЕТЕДІ

ТҮРЛЕРІНІҢ КЛИНИКАЛЫҚ БІЛІНУІНЕ ЫҚПАЛ ЕТЕДІ.

 

• 

Гипертензия – бұл аралығы 30 минуттан 2 рет өлшенген диастолды қан қысымының 110 мм.сын. бағ.тең немесе

одан жоғары болу жағдайы;

• 

Гипертензия мәселес  (преэклампсия, эклампсия) - өзект  мәселе, барлық жүкт  әйелдерд ң 8-16 % құрайды.

• 

Гипертензиялық жағдайлар ана өл м  құрылымында 2-3 орынды алады

 

АРТЕРИАЛЬДЫ  ГИПЕРТЕНЗИИ КРИТЕРИЯЛАРЫ

• 

Жең л артериальды гипертензия:

• - 

систолды қан қысымы ≥ 140 мм сын. бағ. 

• - 

немесе диастолды қан қысымы ≥ 90 мм сын. бағ. аралығы 30 минуттан 2 рет өлшенген.

• 

Ауыр артериальды гипертензия:

• - 

систолды қан қысымы ≥ 160 мм сын. бағ. 

• - 

немесе диастолды қан қысымы ≥ 110 мм сын. бағ. аралығы 30 минуттан 2 рет өлшенген.

• 1. 

Созылмалы артериальды гипертензия

•                                                   

О10 (0-9)  

• 2. 

Гестациялық гипертензия       О13      

• 3. 

Преэклампсия:   - жең л (ауыр емес)              О14.0    

•      - 

ауыр                              О14.1 

• 4. 

Эклампсия                               О15

Жүкт л к кез ндег  гипертензиялық жағдайлар

• Алдыңғы жүкт л г ндег  преэклампсия/

эклампсия жағдайлары

• - отбасы анамнез нде преэклампсия жағдайы

• - ег зд к 

• - созылмалы соматикалық аурулары:

• - жүрек-тамырлар жүйес

• - қант  диабет  

• - сем зд к (ИМТ>35) 

• - жас алғаш жүкт лер

• - антифосфолипидт  синдром

• -  40 жастан асқандар

• - босану арасындағы аралық 10 жылдан астам

Қау п факторлары

Созылмалы артериальды  гипертензия

• Бұрынғы (созылмалы) артериальды  гипертензия – жүкт л кке дей н болған немесе жүкт л кт ң 20

аптасына дей н анықталынған гипертензия, Гипертензия босанудан кей нг  6 аптадан артық

сақталады. 

• Б р нш л к  артериальды гипертензия – жүкт л кке дей н болған немесе жүкт л кт ң 1-ш

жартысында көзге б л нбейт н себептерс з туындаған гипертензия; 

• Ек нш л к артериальды гипертензия –бүйрек, тамырлар немесе эндокринды бұзылыстар  не қолқа

коарктациясына байланысты туындаған гипертензия.

Созылмалы  артериальды гипертензия

• Преэклампсияға бей мдейт н нег зг  фактор болып табылады.

• Созылмалы гипертензиясы бар әйелдерд ң көпш л г нде жүкт л к кез нде гипертензия дамымаса

жүкт л к қолайлы өтед ;

• Ем ауыр гипертензия дамуының алдын алуға бағытталады.

• Гипертензияға қарсы ем Қ/Қ деңгей не сәйкес тағайындалады.

• Ең дұрысы амбулаторлық ем болып табылады.

Созылмалы артериалды гипертензия

Преэклампсия

Жең л дәрежес н ң критериялары:

• Қ/Қ 140/90 мм.сын.бағ. тең  немесе артық, 30 минут сайын 2 рет өлшенген немесе бастапқы қан қысымынан

систолды қан қысымының 30 мм. сын. бағ. жоғары, ал диастолды қан қысымының 15 мм. сын. бағ. жоғары болуы 

• (бастапқы қан қысымы - жүкт л кт ң 16 аптасына дей нг  қан қысымы);

• Бетт ң, қолдың  с г   – жоқ

• Протеинурия  1 г/л дей н 24 сағат  ш нде

• Протеинурия 300 мг 2 сынамада, 4 сағат сайын алынған

Жең л преэклампсияны өтк зу тактикасы:

• Жең л преэклампсия – емд  талап етпейд ,  тек мұқият бақылау. 

• Қала жағдайында амбулаторлық бақылау жүрг з лед , төмендег дей талаптарды сақтау қажет: 

•  науқас өз жағдайын адекватты бағалау, дәр гер ұсыныстарын орындау;

•  кез келген уақытта медициналық көмек алу мүмк нд г н ң болуы.

•  егер науқаста төмендег дей белг лер пайда болғанда:

• (бастың ауыруы, көру қаб лет н ң бұзылуы, оң жақ қабырға астының ауыруы, бет  немесе қолында  с кт ң кенеттен

пайда болуы, ұрық белсенд л г н ң төмендеу  (қозғалысының азаюы )  жедел түрде стационарға жету және

транспорт мүмк нд л г н ң болуын нақтылап анықтау;

• Преэклампсияның ауыр дәрежес  өм рге қау п төнд рет н акушерл к жағдай болып қарастырылады.

Ауыр дәрежес н ң критериялары

• Систолды қан қысымы 160/110 мм. сын. бағ. тең не одан артық, ал диастолды қан қысымы 110 мм. сын. бағ тең не одан артық

немесе бастапқы қан қысымынан систолды қан қысымының 30 мм. сын. бағ., ал диастолды қан қысымының 15 мм. сын. бағ.

артық болуында; (бастапқы қан қысымы деген м з жүкт л кт ң 16 аптасына дей нг  қан қысымы);

• Бет  мен қолының  с г ;

• Протеинурия 24 сағат  ш нде 1 г/л-ден артық немесе 4 сағат сайын алынған 2 сынамада 300 мг-нан артық;

• Гипертензияның кез келген түр не  нашарлау белг лер н ң  қосылуы: 

• церебральды белг лер (бастың ауруы, көз көру н ң нашарлауы); 

• олигурия (сағатына 30 мл-ден аз немесе 24 сағат  ш нде 500 мл-ден аз зәрд ң болуы);

• асқазан маңайының ауырсынуы;

• құсу;

• жайылған  с ктер (әс ресе кенеттен пайда болған);

• тромбоциттер санының 100  х 109/л азаюы;

• бауыр қызмет н ң бұзылуы;

• өкпен ң  с ну ;

• ұрықтың гипотрофиясы;

Ауыр преэклампсияны өтк зу тактикасы:

• Магний сульфатымен емдеуд  және гипотензиялық емд  бастау қажет.

• III деңгейдег  ауруханаға жатқызу керек.

• Егер мұндай мүмк нд к болмаса II деңгейдег  жақын маңдағы  стационарға жағдайын тұрақтандырғаннан кей н жедел жәрдем

көл г мен жетк зу керек

• Ауыр преэклампсия ем  интенсивт  емдеу бөл м  жағдайында жүрг з лед .

ЭКЛАМПСИЯДА КӨРСЕТІЛЕТІН ЖЕДЕЛ КӨМЕКТІҢ

 ІС-ӘРЕКЕТТЕР АЛГОРИТМІ

1. Науқасты сол жағына жатқызу. Зақымданудан сақтау, б рақ өте белсенд  

    емес ұстау.

2. Оттег  беруд  қамтамасыз ету (қажет болғанда ауыз кеңейтк шт , т лұстағышты, оттег

түт г н қолдану). Тыныс алу бұзылысында маск  және Амбу қапшығы арқылы өкпен

жасанды желдету (ИВЛ). 

3. Веналық катетер қою (№№14-16). 

Жүктеме дозасы – сульфат магний ер т нд с  25% 20,0 тамыр  ш не в/в 10-15 минут  ш нде;

Құрыспаның қайталануында - 25% 10,0 мл магний сульфатының ер т нд с , в/в.

Құрыспаға дайындық сақталуында - диазепам тамыр  ш не в/в жәйләп 10 мг (20 мг-ға

дей н). Ти мс зд г нде – ИВЛ.

Ұстап тұру дозасы - магний сульфаты құрғақ затының 1,0-2,0 г/сағ есеппен (80,0 мл 25 %

магний сульфатының ер т нд с  320,0 мл физиологиялық ер т нд ге, минутына 11 тамшы –

1,0 грамм, 22 тамшы /минутына – 2,0 грамм).

4. Қуықты катетерлеу.

5. Гипертензия сақталуында 160/110 мм.сын.бағ. және одан жоғары болғанда

магнезиальды еммен қатар гипотензивт  дәр лерд  қосымша тағайындау керек.

6. Төмендег дей қосымша тексерулер де жүрг з лед : 

• жалпы қан анализ  (тромбоциттер);

• зәрдег  ақуызды анықтау;

• билирубин, АЛТ, АСТ, креатинин;

• қанның ұю уақыты;

• интальды қызметт ң мониторинг ;

• УЗИ+доплерометрия, КТГ;

• гемостазиограмма; 

1. Магний сульфаты – ұстап тұру дозасы – 25 % - 1,0 - 2,0 грамм құрғақ зат/сағатына. Дозатордың жоқтығында - 25

% магний сульфаты – 80 мл 320, 0  натрий хлорид н ң мл физиологиялық ер т нд с нде 11-22 тамшы / минутына 1

тәул к  ш нде. Магний сульфат ер т нд с  ұстап тұру дозасында босану процес нде және босанудан кей н немесе

соңғы құрыспадан кей н 24 сағат  ш нде тағайындалады.

2. Нитропруссид натрий (көрсетпе бойынша): диастолды қан қысымы > 110 мм. сын. бағ. – 0,25 мкг/кг/мин в/в 0,5

мкг/кг дей н әрб р 5 минут сайын доза мөлшер не жеткенге дей н. Қолданылу ұзақтығы 4 сағаттан артық емес. Бұл

кезде диастолды қан қысымы – 90 мм.сын.бағ. төмен болмағанда нитропруссид аналогтары: изокет,

нитроглицерин тағайындалады. Доза мөлшер  асып кеткенде – А/Д төмендейд , тахикардия, құсу, ес нен тану

жағдайында – нитропруссид натрийд  тоқтатып, антидот – тиосульфат натрий – 12,5 мг 50 мл физ. ер т нд де және

витамин В 12 – 1,0 мл 100,0 физ. ер т нд де тағайындалады.

3. Басқа мамандардың тағайындаған симптомды ем .

4. Инфузионды емд  фармакологиялық дәр л к препараттарды тасымалдаушы орта рет нде қолданады, диурезд

бақылай отырып 80,0 мл/сағат көлем нде құяды.

5. Жансыздандыру.

6. Региональды анестезия кесар т л г  операциясында қолданылатын ұтымды жансыздандыру әд с . Ұзартылған

ИВЛ көрсетпес н ң болуында 12-24 сағатқа жоспарлау.

Ескертпе:

Кесар т л г не көрсетпе:

• босану жолдарының дайын болмауы - әйел жағдайы тұрақталғаннан кей н;

• эклампсиялық кома;

• көз торының (сетчатка глаза) ажырауында;

• геморрагиялық инсульт;

• HELLP – синдром

Ем