Қорытынды: Қолданылған әдебиеттер: Кіріспе
Комплексті қосылыстардың биологиялық рөлі
жүктеу/скачать 30,8 Kb.
|
Ақниет химия сөж
| 2. Комплексті қосылыстардың биологиялық рөлі
Халық шаруашылығында қолданады: оларды Pt металдарын,Au, Ag, Cu, Ni, Co алуға және тазалауға пайдаланылады.Сирек кездесетін металдарды бөлуге аналитикалық химияда сапалық, сандық анализдерге қолданады.Металдарды коррозиядан қорғауға қолданады. Металдарға жабысқақ қасиеті бар тұрақты және ерімейтін комплексті қосылыстар коррозия процесін баяулатады немесе мүлдем тоқтатады. Комплексті қосылыстар жануарлар мен өсімдіктердің тіршілік процестерінде үлкен рөл атқарады. Адамдар мен жануарлар қанының құрамындағы гемоглобин тыныс алу процесін қамтамасыз етеді. Гемоглобин – комплекс - белок глобинмен байланысқан күрделі протеид. Гемоглобинді қанның тыныс алу пигменті деп атайды. Ол оттегін қайтымды түрде қосып алып, оны өкпеден қан тамырлары арқылы барлық ұлпаларға жеткізеді, ол ұлпадан көмірқышқыл газын тасымалдайды. Темірдің тотығу дәрежесінің оңай өзгеруінің арқасында, гемоглобин оттегімен оңай қосылады да, оны ұлпаға ешқандай қиындықсыз береді. Комплексті қосылыстар жануарлар мен өсімдіктердің тіршілік процестерінде үлкен рөл атқарады. Адамдар мен жануарлар қанының құрамындағы гемоглобин тыныс алу процесін қамтамасыз етеді. Гемоглобин – комплекс - белок глобинмен байланысқан күрделі протеид. Гемоглобинді қанның тыныс алу пигменті деп атайды. Ол оттегін қайтымды түрде қосып алып, оны өкпеден қан тамырлары арқылы барлық ұлпаларға жеткізеді, ол ұлпадан көмірқышқыл газын тасымалдайды. Темірдің тотығу дәрежесінің оңай өзгеруінің арқасында, гемоглобин оттегімен оңай қосылады да, оны ұлпаға ешқандай қиындықсыз береді. Биокомплекстер Тіршілік үшін қажетті көптеген элементтер (Fe,Co,Mn,Cu,Mo,Zn) организмде биокомплекстер түрінде кездеседі.Көптеген биокомплекстер,мысалы,виамин B12,гемоглобин, хлорофилл,тағы басқалары физиологиялық және биохимиялық процестерде маңызды рөл атқарады. Тіршілік үшін қажетті көптеген элементтер (Fe,Co,Mn,Cu,Mo,Zn) организмде биокомплекстер түрінде кездеседі.Көптеген биокомплекстер,мысалы,виамин B12,гемоглобин, хлорофилл,тағы басқалары физиологиялық және биохимиялық процестерде маңызды рөл атқарады. Металлоферменттер Металлоферменттер - бұл белгілі бір металдар катиондарының жұмыс істеуі үшін ферменттер класының жалпы жиынтық атауы. Мұндай ферменттің құрамында бірнеше түрлі металл иондары болуы мүмкін. Бұл жағдайда металл катионы металлоферменттің белсенді орталығының кеңістіктегі дұрыс конфигурациясын қамтамасыз етеді.Металлоферменттерге мысал ретінде тиренді трииодтиронинге немесе темірге тәуелді тіндік респираторлық ферменттерге айналдыратын селенге тәуелді монодеодиназа жатады. Металлоферменттер ферменттер класына жатудан басқа, металопротеидтердің кең класына жатады - белоктар (міндетті түрде ферменттер емес), оларға катиондар кіреді. Металлоферменттер - бұл белгілі бір металдар катиондарының жұмыс істеуі үшін ферменттер класының жалпы жиынтық атауы. Мұндай ферменттің құрамында бірнеше түрлі металл иондары болуы мүмкін. Бұл жағдайда металл катионы металлоферменттің белсенді орталығының кеңістіктегі дұрыс конфигурациясын қамтамасыз етеді.Металлоферменттерге мысал ретінде тиренді трииодтиронинге немесе темірге тәуелді тіндік респираторлық ферменттерге айналдыратын селенге тәуелді монодеодиназа жатады. Металлоферменттер ферменттер класына жатудан басқа, металопротеидтердің кең класына жатады - белоктар (міндетті түрде ферменттер емес), оларға катиондар кіреді. Гемоглобин Гемоглобин - омыртқалы қызыл қан клеткаларында темір бар пигмент ол оттегін өкпеден дененің басқа бөліктеріне тасымалдайды. Демек, ол тыныс алу пигменті ретінде қарастырылады. Сонымен қатар, бұл хлорофилл молекуласының құрылымына ұқсас қызыл түсті пигмент. Гемоглобин - омыртқалы қызыл қан клеткаларында темір бар пигмент, ол оттегін өкпеден дененің басқа бөліктеріне тасымалдайды. Демек, ол тыныс алу пигменті ретінде қарастырылады. Сонымен қатар, бұл хлорофилл молекуласының құрылымына ұқсас қызыл түсті пигмент. Хлорофиллге ұқсас гемоглобин де C, H, N және O түзеді, бірақ оның құрамында орталық ион ретінде Fe бар. Ол оттегін тасымалдап қана қоймай, сонымен қатар көмірқышқыл газы, азот оксиді және т.б. сияқты бірнеше басқа да газдарды тасымалдайды. Адамның , омыртқалы және кейбір омыртқасыз жануарлырдың қанының қызыл пигменті.Тыныс мүшелерінен оттекті ұлпаларға,ал көмірқышқыл газын ұлпадан тыныс мүшелеріне тасымалдайды. Гемоглобин жетіспесе анемия ауруы пайда болады. Гемоглобиннің қалыпты жағдайдағы нормасы әйелдерде 120-150г/л,ер адамдарда 130-160 г/л.Егер гемоглобин мөлшері шектен тыс көп болса,қан қоюланып жүрек қан тамыр ауруына шалдығады. Құрамында гемоглобин бар азық-түліктер:бауыр,ет т.б. Гемоглобин қанның қызыл жасушалары эритроциттердің құрамында болады.Эритроцит оттегіні өкпеден бұлшықет тарамдарынан көмірқышқыл газын алып, өкпеге апарады.Бұл "гем" деп аталатын ерекше ақуыз көмегімен жүзеге асырылады.Гемге оттегі молекуласы қосылады,ол -гемоглобин бөлігі.Жалпы гемоглобин 96%-ы нәруыз-глобинин 4%-ы темір атомы бар гемнен тұрады. Адамның , омыртқалы және кейбір омыртқасыз жануарлырдың қанының қызыл пигменті.Тыныс мүшелерінен оттекті ұлпаларға,ал көмірқышқыл газын ұлпадан тыныс мүшелеріне тасымалдайды. Гемоглобин жетіспесе анемия ауруы пайда болады. Гемоглобиннің қалыпты жағдайдағы нормасы әйелдерде 120-150г/л,ер адамдарда 130-160 г/л.Егер гемоглобин мөлшері шектен тыс көп болса,қан қоюланып жүрек қан тамыр ауруына шалдығады. Құрамында гемоглобин бар азық-түліктер:бауыр,ет т.б. Гемоглобин қанның қызыл жасушалары эритроциттердің құрамында болады.Эритроцит оттегіні өкпеден бұлшықет тарамдарынан көмірқышқыл газын алып,өкпеге апарады.Бұл "гем" деп аталатын ерекше ақуыз көмегімен жүзеге асырылады.Гемге оттегі молекуласы қосылады,ол -гемоглобин бөлігі.Жалпы гемоглобин 96%-ы нәруыз -глобиннен,4%-ы темір атомы бар гемнен тұрады. Хлорофилл Хлорофилл - фотосинтетикалық ағзалардың өсімдіктер мен балдырларды қамтитын негізгі пигменті. Бұл күн сәулесінен жарық энергиясын алуға қабілетті жасыл түсті пигмент. Шынында, хлорофилл өсімдік пигменттерінің тобына жатады. Ол бірнеше хлорофилл пигменттерінен тұрады, бірақ а және b хлорофилл - жалпы пигменттер. Хлорофилл - фотосинтетикалық ағзалардың өсімдіктер мен балдырларды қамтитын негізгі пигменті. Бұл күн сәулесінен жарық энергиясын алуға қабілетті жасыл түсті пигмент. Шынында, хлорофилл өсімдік пигменттерінің тобына жатады. Ол бірнеше хлорофилл пигменттерінен тұрады, бірақ а және b хлорофилл - жалпы пигменттер. Сонымен қатар, хлорофилл молекуласы көміртектен, сутектен, азоттан және оттектен тұрады. Демек, бұл элементтер магнийдің орталық металды ионына айналды. Хлорофиллдер сары және көк түсті толқындардың ұзындығын электромагниттік сәулеленуден алады және жасыл шағылысады. Демек, бұл олардың жасыл түсте көрінуінің себебі. Хлорофилл мен гемоглобиннің қандай ұқсастықтары бар? Хлорофилл және гемоглобин - екі табиғи пигмент. Олардың құрылымы ұқсас. Сондай-ақ, екеуінде төрт пирроль сақинасы бар. Сонымен қатар, олар бірдей элементтерден тұрады; C, H, O және N. Сонымен қатар, екеуі де тіршілік процестері үшін өте маңызды. Сонымен қатар, хлорофилл мен гемоглобин процестері оттегі мен көміртегі диоксидін басқарады. Хлорофилл және гемоглобин - екі табиғи пигмент. Олардың құрылымы ұқсас. Сондай-ақ, екеуінде төрт пирроль сақинасы бар. Сонымен қатар, олар бірдей элементтерден тұрады; C, H, O және N. Сонымен қатар, екеуі де тіршілік процестері үшін өте маңызды. Сонымен қатар, хлорофилл мен гемоглобин процестері оттегі мен көміртегі диоксидін басқарады. Хлорофилл мен гемоглобиннің арасындағы айырмашылық неде? Хлорофилл - бұл өсімдіктер, балдырлар және цианобактериялар сияқты фотосинтетикалық ағзаларда кездесетін жасыл түсті пигмент. Екінші жағынан, гемоглобин - бұл омыртқалы қызыл қан клеткаларында кездесетін тыныс алу пигменті. Демек, бұл хлорофилл мен гемоглобиннің арасындағы маңызды айырмашылық. Хлорофилл мен гемоглобиннің арасындағы тағы бір айырмашылық - бұл басқа элементтер жиналған орталық ион. Хлорофиллде магний ионы, ал гемоглобинде Fe ионы болады. Хлорофилл - бұл өсімдіктер, балдырлар және цианобактериялар сияқты фотосинтетикалық ағзаларда кездесетін жасыл түсті пигмент. Екінші жағынан, гемоглобин - бұл омыртқалы қызыл қан клеткаларында кездесетін тыныс алу пигменті. Демек, бұл хлорофилл мен гемоглобиннің арасындағы маңызды айырмашылық. Хлорофилл мен гемоглобиннің арасындағы тағы бір айырмашылық - бұл басқа элементтер жиналған орталық ион. Хлорофиллде магний ионы, ал гемоглобинде Fe ионы болады. жүктеу/скачать 30,8 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|