Орталық азияның орта ғасырлық МӘдениеті



Pdf көрінісі
бет3/3
Дата15.11.2023
өлшемі18,03 Mb.
#123047
1   2   3
Байланысты:
Орта Азиядағы Ортағасырлық мәдениет Анаргүл,Гүлназ,Ардана,Ақсәуле

Түркі тілдерінің сөздігі
"Түркі тілдерінің сөздігі" - XI
ғасырдағы түркі халықтарының
дүние танымының ерекшелігін,
этникалық құндылықтары мен
мінез-құлық нормаларын
сипаттайтын түркі мәдениетінің
ескерткіші, онда ата-
бабаларымыздың бұрыңғы мұралары
толық қамтылған. Кітапта ежелгі
зороастрийлік-шамандық дүниеге
көзқараспен қатар жаңа идеология -
исламның элементтері мен оның бір
тармағы суфизм туралы да айтылған


СӘУЛЕТ ПЕН СӘН ЕСКЕРТКІШТЕРІ
Сәулет өнері археологиялық қазба
жұмыстарында табылған ескерткішерде, тіпті
тас дәуірі ескерткіштерінің өзінен-ақ
ұшырасып, одан кейінгі кезендерде барған
сайын ұлғая береді.
Қалаларда еңселі ғибадатхана және діни ғимараттар болған
Акбешім ғибадатханасы тік бұрышты етіп жоспарланған.
Көлемі 76х22 м. Ол мінажат ететін орын мен галереядан
тұрады, оларға аула жақтан үш орамды баспалдақ апарады
Мінажат орны жанындағы сегіз бағаналы залдың төбесі
тегістеліп жабылған. Шығыс жағына тұрғылықты және
шаруашылық мақсатындағы қақпалы құрылыстар
орналасқан.
Сарайлардың салтанатқа арналған және
діни орындары көбінесе қабырғаларына
сурет салып, бұйымға және алебастрға,
ағашқа ою салу арқылы безендірілген.
Қостөбенің сарай кешенінен оюланған саз
бұйымдар, өрнектер мол кездесті. Сондеудің
ең жақсы сақталған түрі — саз сылақтың
қалың қабатын көркемдеп оймыштау.
1
2
3


Түркі өркениетін өз кезегінде оңтүстік және солтүстік деп
екі қанатқа бөлуге болады. Түркі өркениетінің Оңтүстік
қанатына Ұйғыр, Өзбек, Әзірбайжан және Анадолы-Балқан
мәдениеттері кіреді. Ал солтүстік қанатқа Қазақ, Қырғыз,
Қарақалпақ, Ноғай, Сібір, Солтүстік Кавказ, Татар, Башқұрт,
Қырым мәдениеттері енеді. Солтүстік қанат Түркі
мәдениетінің саф, таза, негізгі қалпын сақтап қалса,
Оңтүстік осы саф мәдениетті жетілдіріп, өңдеп, нәзік және
биязы қалыпқа келтірген.Солтүстіктің музыка аспаптары
қаншалықты қоңыр дауысты және табиғи болса,
оңтүстіктің аспаптары соншалықты жіңішке дауысты.
Оңтүстікте Араб-Парсы және жалпы қала мәдениетінің
ықпалы анық байқалады. Ал солтүстікте дала мәдениеті,
көшпенді дүниетанымы үстем.
ТҮРКІ МӘДЕНИЕТІНІҢ ЖАЛҒАСЫ 


Қорыта айтқанда, қазақ мәдениқеті – Түркі
өркениетінің жалғасы, ең тұнық халі.
Қазақстан Республикасының тәуелсіз ел
ретінде халықаралық аренада өз орнын алуы –
бұл мәдениеттің мәңгіге сақталатындығының
кепілдігі. . Елбасы Назарбаевтың Түркі
өркениетіне көрсетіп отырған қолдауы қазақ
елінің мәдениет саясаты дұрыс бағытта
ілгерлеп бара жатқандығының айқын
көрсеткіші.
ҚОРТЫНДЫ


НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА
РАХМЕТ!


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет