§ 28 ӨНЕРКӘСІП ГЕОГРАФИЯСЫ Отын энергетика кешені. Бастапқы энергия көздерінің қатарына мұнай менн табиғи газ, көмірдің арасалмағында күшті өзгерістер жүріп ХХ ғасырдың ортасынан бастап мұнай жетекші орынға шықты.
Сауд Арабиясы әлемдегі жетекші мұнай өндіретін ел. Ал жан басына шаққанда мұнай өндіруден Кувейт 1- орын алады.
Газ өнеркәсібі. Газ энергетикалық мақсатта ғана емес, химиялық шикізат ретінде азот тыңайтқышы мен полимер өндірісінде пайдаланылады. Табиғи газ өндірісінің жан басына шаққандағы көрсеткіші бойынша дүние жүзінде Бруней 1- орын алады. Табиғи газды сатудан Ресей алдыңғы орында .
Көмір өнеркәсібі.Дүние жүзі бойынша көмірдің 12% ғана экспортталады. Көмір экспортында АОАР,АҚШ қана жетекші орын алады.
Электр энергетикасысаларының орналастырылуына тоқталсақ.
ЖЭС шикізат көздеріне және ірі тұтыну орталықтарына жақын орналастырылады. ЖЭС тер электр энергиясының 63 %н береді.
СЭС Ол дүние жүзінде өндірілетін электр энегиясының 20% береді. Яғни бұл дүние жүзінде өндірілетін энергияның 1 / 5 –ін береді. Энергияның бұл түрін пайдалануда АҚШ пен Ресей алдыңғы орында. Жан басына шаққанда СЭС тен Норвегия басымдылық көрсетеді
АЭС Ол дүние жүзінде өндірілетін электр энегиясының 17% береді. Францияда 80%-ын, Литвада 77, 4%- ын береді.
Соңғы кездерде сарқылмайтын балама энергия көздері ашылуда олар; жел, гелио- , геотермалдық, толысу энергиясы.
Машина жасау.Ғылымды көп қажет ететін электр техникасын жасау саласында өнім көлемі бойынша Жапония, АҚШ, Азиядағы жаңа индустриялық елдер, Қытай, Батыс Еуропа елдері жетекші орынға ие. АҚШ қарапапым құрал – жабдықтардан көрі күрделі машиналады шығаруға, Азия елдері жаппай сипаттағы компьютерлік техника мен тұрмыстық электроника, Батыс Еуропа елдері байланыс құралдары мен медициналық, өндірістік және ғылыми құрал – жабдықтар шығаруға маманданған.
Көліктік машина жасау: Автомобиль өндірісінің негізгі орталықтары – Батыс Еуропа, Солт. КАмерика, Жапония.
Әр елдің өзіндік «Автомобиль астанасы » бар. Олар: Детройт(АҚШ),Вольсфург (ГФР), Турин (Италия), Төменгі Новгород (Ресей), Нагоя-Токио(Жапония).
Кеме жасаудан : Корея, Жапония, Германия, Қытай жетекші орында.
Ұшақ өндірісінде: Сиэтль, Лос – Анджелес –тегі «Боинг» зауыттарының тобы және Тулузадағы (Франция) «Конкорд» зауыты көзге түседі.
Кей елдердің айрықша маманданған салалары бар. Мысалы Швейцария дәл көрсеткішті сағат, Жапония мен Корея аса ірі станок жасауға маманданған.