ақшомшы
жүр ол бір керуен
(Абай).
Ақық
–
1) агат (квартц текті асыл тас, ақық тас); 2) қызыл түсті
асыл тас.
Киіктен мүшкілән бар, феруза – тастан, Жақұттың
ақық
ашады
шекарасын. Тумыштан тұлпар туады, жампоздан нар, Әр жұрттың өзі таниды
диуанасын
(Ерімбет).
Көк орамал, көркем тоғай маужыраған. Малта тас,
маржан,
ақық,
меруерт тас Төгіліп көк жиекке саудыраған
(І. Жансүгіров).
Алакеуім
–
көлеңке, бозамықты күңгірт шақ.
Таң
алакеугімде
үйден
шығып, ханның ордасының еңсесіне келіп, тымағын табанына басып, жалаңбас,
құбылаға қарап, қолын қусырып тұрды
(Нұртуған).
І Аламан
−
көпшілік, бұқара, қауым.
Көп отырған
аламан,
Салып, отыр
құлақты, Баға берсін есігін Өгіз батыр сымбатты. Енді ноғайлыдан сөйлейін,
Түсіндіріп бұл бапты
(Нұртуған).
Біреуі жағада қап тыр жалаңаш, Судағы оған
қарай қадам басты. Сондағы екі қыздың сөзі мынау,
Аламан,
қойып тыңда
ықыласты
(Нұртуған).
Осы отырған
аламан,
Ауызыма қараған, «Сөйле!» деп
берді ерікті
(Нұртуған).
Шоңмұрын! Ой,
аламан
қазақ баласы, бармысың түге
...қапта ...қапта, байла!
(М. Ақынжанов);
ІІ Аламан
− әскер, жасақ
(Аманжолов С. Воп. диал. и ист. каз. яз. А.,
1959, 354).
Аламанға
дем берген, Азды көпке теңгерген. Алдынан шықты ер
Қазан
(«Қобыланды батыр»).
Ханның кірген ақ орда,
Бұзуын ойлап кеңестік.
Аламанға
жел бердік,
Аса жұртты меңгердік
(Махамбет);
Достарыңызбен бөлісу: |
