Өтемісова гүлмира Жеткергенқызы КӨнерген аталымдар


бадана  –  батырлар киетін сауыт, кіреуке (Юдахин



Pdf көрінісі
бет186/393
Дата14.10.2023
өлшемі2,71 Mb.
#114284
1   ...   182   183   184   185   186   187   188   189   ...   393
Байланысты:
жыр әдеби тил

бадана 
– 
батырлар киетін сауыт, кіреуке
(Юдахин
 
К. К.
 
КирРС., М., 1940,62).
Баданаңды
баса бөктеріп, Жаттан жолдас 
ертіп, Еділ, Жайық екі су Ерінбей жортып дүние-ай, Басы-аяғын көрген ер! 
(«Ер Тарғын»). 
Баданамды
бөктеріп, Қасыма жаттан жолдас ертіп, Күн-түн 
қатып жүргенім 
(Махамбет); 

Бадана көз
– 
үлкен көз; 
Бадана көзді кіреуке // бадана көзді ақ сауыт
– 
1)
бұрынғы кезде 
батырлар киген
темір тор көздері баданадай сауыт 2) бадана – картоп 
сияқты тамыр сабақты өсімдік.
Бадана көзді ақ сауыт,
Киген ерді 
тындырмас. Байласаң белге ақ алмас, Сілтесең мұнан жан қалмас 
(Нұртуған).
Бадана көзді кіреуке
Шар айнасы бес қабат 
(«Қамбар батыр»).
Енді атына 
мінеді. 
Бадана көзді ақ сауыт
Денесіне киеді 
(«Қобыланды батыр»). 


147 
 
Бадырақ (батырақ) 
– 
жалшылықта жүрген қазақ кедейі.
 
Біздің Жақу 
Мырзастан, Араласты жаңа тұрмысқа. Күңіренумен күн өткен, Төзбейді енді 
қылмысқа. Нағыз жарлы, 
батырақ 
Қайнап піскен жұмысқа. Еңбек десе емінген, 
Тынымсыз нағыз құмырсқа 
(Нұртуған).
Бұл орыстың «батрак» деген сөзінен 
алынған. Құдайға шүкір, менің адал 
бадырақ
екенімді көріп, үкімет өзі қойып 
отыр. Қызылдар ең әуелі келгенінің өзінде маған мандат берген 
(С. Сейфуллин).
 
Баж 
− 
1) бір мемлекет шегінен екінші мемлекет шегіне өткізетін 
товар, мүлік сияқты нәрселерден ақшалай алынатын мемлекет салығы; 2) 
тоят, ләззат (ТС., Іт., А., 1959, 80).
Парсы тілінде 
бадж
– 
алым-салық, сыртқа 
шығарылатын товардан, мүліктен т.б. алынатын үкімет салығы
(ПРС., М., 
1960, 52).
Қытайдан шай келтіреді алты патша, Пайдасы екі жұрттың 
қатынаста. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   182   183   184   185   186   187   188   189   ...   393




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет