ОңТҮстiк қазақстан мемлекеттiк


Ұсынылатын әдебиеттер тізімі



бет3/19
Дата15.04.2023
өлшемі89,61 Kb.
#82699
түріБілім беру бағдарламасы
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   19
Ұсынылатын әдебиеттер тізімі:
1.Логопедия негіздері. 2017. Дүйсенбаев А.Қ., Балтымова М.Р
2.Логопедия. 2014. Өмірбекова Қ.Қ.
3.Дамуында түрлі ауыткулары бар балалардың сөйлеу тілі дамуының ерекшеліктері. 2014. Ибатова Г.Б.
4.Логопедиялық практиканы жүргізудің әдістемелік нұсқауы. 2014. Қ.Қ. Өмірбекова.
5.Шестакова Е.В. Ринолалия и нарушения голоса : Курс лекций / Е. В. Шестакова. - Актобе : ИЦ АРГУ им. К. Жубанова, 2015. - 142 с.
2 дәріс: Логопедиялық технологиялардың теориялық негіздері
Жоспар:
1.Сөйлеудің анатомиялық және физиологиялық механизмдері
2. Ауызша сөйлеудің дыбыстық сипаттамалары
3. Ауызша сөйлеудің акустикалық сипаттамалары
4. Сөйлеу онтогенезі
Сөйлеу тілінің анатомиялық-физиологиялық механизмін жақсы білу, (сөйлеу әрекетінің құрылымы мен оның функционалды ұйымдастырылуын) біріншіден, қалыпты жағдайда сөйлеу тілінің күрделі механизмін, екіншіден, сөйлеу тілінің ақаулықтарын талдауына дифференциалды түрде қарау, үшіншіден, түзету жұмысының жолдарын анықтауға мүмкіндік береді.
Сөйлеу қабілеті сөйлеу аппараттарын іске қосатын орталық және шеткі күрделі жүйке жүйелері арқылы іске асады. Сөйлеу әрекетінде бас ми қызметі басты роль атқарады.
ХХ ғасырдың басында сөйлеу тілі қызметі бас мида орналасқан ерекше «оқшаланған сөйлеу орталықтарымен» байланысты деген көзқарас таралған болатын. И. П. Павлов бұл ойға жаңа бағыт беріп, ми қыртысының сөйлеу қызметінің шоғырлануы (локализациясы) тек күрделі ғана емес, сонымен қатар өзгермелі екенін дәлелдеп, оны «динамикалық локализация» деп атаған.
П. К. Анохин, А. Н. Леонтьев, А. Р. Лурия және т.б. ғалымдардың зерттеулері бойынша кез келген жоғары психикалық қызметтің негізі жеке «орталықтар емес», орталық жүйке жүйесінің әртүрлі бөліктерінде орналасқан, бір бірімен біртұтас әрекетпен байланысты күрделі функционалды жүйелер болып табылады.
Сөйлеу дыбыстары, барлық басқа дыбыстар сияқты, мынадай акустикалық белгілермен сипатталады: 1) тонның (музыкалық тонның, дауыстың) немесе шудың болуы (басым болуы); 2) Күш, көлем немесе қарқындылық; 3) тон биіктігі; 4) бойлық, ұзақтығы немесе саны; 5) тембр.
Қазіргі логопедияда "сөйлеу дамуының онтогенезі" термині оның барлық компоненттерін игеру заңдылықтарын, адамдарда тіл жүйесінің қалыптасу ерекшеліктерін білдіреді. Бастау-бұл алғашқы сөздердің пайда болуы, бірақ кейбір сарапшылар сөйлеу реакцияларының көрінісін (серуендеу, мылжыңдау) қамтиды. Бұл ерекшеліктерді түсіну түзету логопедиясын құру және балада дизонтогенезді анықтау үшін маңызды.
Белгілі логопедтер мен лингвистер ұсынған бірнеше классификациялар бар. Ең танымал кезеңді а.н. Гвоздев құрастырды, ол баланың сөйлеу бөліктерін игеруін егжей-тегжейлі сипаттады. Сондай-ақ, А. Н.Леонтьев анықтаған заңдылықтарға жиі сілтеме жасалады. Қалыпты сөйлеу онтогенезі туралы білім негізінде логопедтер балалардағы оның бұзылуын анықтай алады.
А. Н. Леонтьев онтогенездегі сөйлеуді дамытудың 4 негізгі кезеңін анықтады, олар туғаннан басталып, мектеп жылдарын қамтиды. Олардың қысқаша сипаттамасы төменде келтірілген. Дайындық кезеңі,Мектепке дейінгі даму кезеңі,Мектеп кезеңі
А. Н. Гвоздевтің айтуы бойынша қалыпты сөйлеу дамуының заңдылықтары
Ұсынылған схема балаларда сөйлеу бөліктері мен грамматикалық категориялардың пайда болу ерекшеліктеріне негізделген. А. н. Гвоздев екі кезеңді анықтайды: аморфты сөздерді қолдану;грамматикалық категорияларды меңгеру.
Логопедтер түзету жұмыстарын құру кезінде сөйлеудің онтогенетикалық дамуының осы заңдылықтарына сүйенеді.




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   19




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет